به گزارش ستاد خبری و رسانه‌ای سی‌ویکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، مراس اختتامیه سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با حضور معاون اول رئیس جمهور، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس نمایشگاه کتاب تهران و اهالی نشر و قلم روز شنبه 22 اردیبهشت ماه در نمطبقه شبستان برگزار شد.

در این مراسم معاون اول رئیس‌جمهور در مراسم پایانی نمایشگاه کتاب گفت: خوشبختانه نمایشگاه کتاب براساس گزارش‌‌های ارایه شده جای خود را هم در سطح کشور و هم در سطح بین‌المللی به عنوان یکی از نمایشگاه‌‌های برتر باز کرده است.

اسحاق جهانگیری ادامه داد: حضور چشمگیر مردم در نمایشگاه کتاب و بازدید بالاترین سطح نظام یعنی رهبر عزیز انقلاب تا آحاد مردم از اقصی نقاط کشور نشانگر فرهنگی بودن مردم ایران و موفقیت این نمایشگاه است.

وی ضمن تقدیر از برگزارکنندگان، ناشران و بازدیدکنندگان نمایشگاه گفت: سیاست‌‌های خوبی در بخش فرهنگی کشور اتخاذ شده و امیدوارم در هماهنگی اصحاب فرهنگ با هیات دولت موفق عمل کنیم و اگر هم جایی نیاز به اصلاح وجود داشت اقدامات لازم را انجام دهیم.

جهانگیری با اشاره به ضرورت حمایت از کتاب گفت: کتاب در مقایسه با کالاهای فرهنگی جدید در فضای مجازی با چالش‌‌هایی روبرو شده است و دولت و وزارت ارشاد مسئولیت‌‌های در این رابطه دارند.

وی افزود: کتاب، مظهر اندیشه است و رونق آن، رونق اندیشه. اندیشه‌‌ای ماندگار می‌‌شود که از آزمون نقد پیروز بیرون بیاید و کتاب، محل رقابت اندیشه و نقد آن است.

جهانگیری ادامه داد: ما به عنوان هیات دولت در خصوص کتاب سیاستی گشوده در پیش گرفته‌ایم و زمانی اندیشه ما توانا می‌‌شود که حضور رقیب را تحمل کنیم.

معاون اول رئیس‌جمهور با بیان اینکه رونق نشر، مستلزم حضور فعال همه‌ی ذینفعان و رسیدگی به مشکلات آنان به صورت موردی است، گفت: دولت، بخش خصوصی و آحاد شهروندان نسبت به جایگاه اهالی نشر و کتاب باید حساس باشند. تعطیلی هر کدام از واحدهای نشر ضربه‌ی بزرگی به فرهنگ کشور می‌‌زند و برخی تصور می‌‌کردند در دوره‌ی فضای مجازی کتاب می‌‌میرد، اما کتاب حیات مجددی پیدا کرده و مهم این است که دولت، وزارت ارشاد و اهل فرهنگ در این حیات مجدد آن طور که شایسته است نقش خود را ایفا کند.

ترویج کتاب، ترویج اندیشه، منطق و عقلانیت است

وی با بیان اینکه ترویج کتاب جزو سیاست‌‌های اصلی دولت و نهادهای عمومی است، تاکید کرد: ترویج کتاب یعنی ترویج اندیشه، منطق و عقلانیت. معجزه‌ی دین ما کتاب است و باید به دنبال این باشیم که ترویج کتاب به صورت جدی‌تر در پیش گرفته شود. شعار نمایشگاه امسال با عنوان «نه به کتاب نخواندن» در همین راستا انتخاب شده است. ما باید کتاب را به متن زندگی مردم برگردانیم.

جهانگیری خاطرنشان کرد: برای سنجش میزان معرفت‌جویی مردم، استقبال از کتاب بهترین معیار است. دولت باید در راستای ترویج کتابخوانی همه‌ی اجزای نشر را مورد توجه قرار دهد. ما باید به نوقلمان مثل پیشکسوتان توجه کنیم. مرکزنشینان و مناطق دورافتاده به صورت توأمان باید مورد توجه قرار گیرند. به نسل جوان هم به عنوان مهمترین اهرم توسعه ی کشور باید توجه بیشتری کرد. همچنین اقتصاد نشر نیاز به توجه بیشتری دارد. من معتقدم هرکاری اقتصادی نباشد در ادامه‌ی حیات با مشکل روبرو می‌‌شود.

معاون اول رئیس‌جمهور تصریح کرد: گاهی کتاب‌‌هایی که با زحمت بیشتر نوشته می‌‌شود تیراژ پایین‌تری دارد و هزینه‌ی آن بسختی تامین می‌‌شود. دولت باید با ابزاری مثل مالیات کمک کند تا اقتصاد نشر اصلاح شود.

وی با بیان اینکه نمی‌‌توان با اعمال محدودیت از اقداماتی که با سلایق ما سازگار نیست جلوگیری کرد، تاکید کرد: به محض ایجاد محدودیت، بازارهای نشر در کشورهای فارسی‌زبان اطراف ما رونق پیدا می‌‌کند و امکان پیشرفت به کشورهای دیگر یا فضای مجازی منتقل می‌‌شود.

جهانگیری با اشاره به اینکه محدودیت هیچ‌جا جوابگو نیست، تاکید کرد: دولت باید در عرصه‌ی حمایت از آزادی فرهنگ راهی را که پیش گرفته با قدرت ادامه دهد. شفافیت باید در سرلوحه‌ی اقدامات ما قرار گیرد. ما از اقدامات شایسته‌ی وزارت ارشاد در این راستا حمایت می‌‌کنیم.

وی همچنین یادآوری کرد: کار نشر باید به اهل این صنعت سپرده شود ما هم باید به توانمند شدن اهالی نشر کمک کنیم و مقررات و ممیزی‌‌های بی‌مورد را از این حوزه حذف کنیم تا ناشران به آرامش بیشتری به کار خود ادامه دهند.

جهانگیری در ادامه گفت: عقلانیت، مدارا و تدبیر که پایه‌‌های اصلی حکومت و ملت ایران است باید تقویت شود و ما در مقطع فعلی بشدت به این عناصر نیازمندیم.

وحدت و انسجام درونی، مهمترین برگ برنده ایران

جهانگیری در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: پس از تشکیل دولت آقای روحانی مهمترین چالش پیش روی ما تحریم‌‌های ظالمانه علیه کشور، ایجاد فضای بی‌اطمینانی در اقتصاد کشور و ایجاد فضای ایران‌هراسی در سطح بین‌المللی بود. ایران در یک مذاکره‌ی قوی موفق شد توافقنامه‌ی برجام را نهایی کند. برجام تفاهم‌نامه‌ی چندجانبه است که به تصویب شورای امنیت رسیده است. امریکا پس از توافق برجام هیچ حرکت جدی در راستای اجرای آن انجام نداد و پس از روی کار آمدن رئیس جمهور جدیدِ این کشور این موضوع تشدید شد.

وی با اشاره به خروج امریکا از برجام در هفته‌ی گذشته گفت: پیش از خروج امریکا از برجام، در یک نظرسنجی بیش از شصت درصد مردم امریکا با این حرکت مخالفت کرده بودند اما امریکا هم به مردم و هم به هم‌پیمانان خود در اتحادیه‌ی اروپا دهن‌کجی کرد و با هماهنگی رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی از برجام خارج شد.

معاون اول رئیس جمهور با بیان اینکه تفاهم، وحدت و انسجام درونی کشور مهمترین برگ برنده‌ی ما در مقطع فعلی است، گفت: ما باید از سرمایه‌‌های مهمی که در اختیار داریم استفاده‌ی مطلوب کنیم که یکی از عظیم‌ترین آنها قدرت دیپلماسی کشور است. ما باید با قدرت خود فضای مثبت بین‌المللی را نسبت به ایران زنده نگاه داریم.

جهانگیری با بیان اینکه کار دوم ما مدیریت اقتصادی کشور است گفت: امریکایی‌‌ها تصور می‌‌کردند اقتصاد ایران با خروج آنان از برجام متلاشی می‌‌شود اما وقتی ترامپ خروج از برجام را اعلام کرد در شاخص‌‌های اقتصادی کشور کمترین اتفاقی نیفتاد.

وی همچنین تاکید کرد: ما باید روابط خود با کشورهای دوست را تقویت کنیم ضمن اینکه چین، روسیه و آن دسته از کشورهای اتحادیه‌ی اروپا که برجام را امضا کردند توافق دارند که مفاد برجام اجرا خواهد شد.

کتاب؛ دریچه ارتباطی ما با جهان

سیدعباس صالحی؛ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در اختتامیه‌ی نمایشگاه کتاب با اشاره به اینکه نمایشگاه کتاب مهمترین اتفاق مردمی عرصه‌ی فرهنگ است، عنوان کرد: در دو روز پنجشنبه و جمعه براساس آمارهای دقیق جمعیت‌شناسی، ششصدهزار نفر از نمایشگاه کتاب بازدید کردند و حضور بیش از نیم میلیون نفر مایه‌ی مباهات ماست و الفت مردم را با فضای فرهنگی نشان می‌دهد.

وی با اشاره به اهمیت نمایشگاه کتاب در اقتصاد نشر ادامه داد: این رویداد فرهنگی نقش موثر در دیپلماسی فرهنگی ما دارد و فرصت مغتنم و کمیاب را برای ارتباط با صدها موسسه، نویسنده و ناشر خارجی فراهم می‌‌کند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در رابطه با ارتباط حوزه‌ی نشر و اشتغال خاطرنشان کرد: بیست عنوان یا رسته‌ی شغلی در حوزه‌ی نشر قبل چاپ، حین چاپ و بعد از چاپ وجود دارد.

وی افزود: ناشر، نویسنده، صفحه‌آرا، ویراستار و طراح جلد در مقطع قبل از چاپ؛ لیتوگراف، چاپ  و صحافی در مرحله‌ی حین چاپ؛ و توزیع، پخش و کتابفروشی در مرحله‌ی بعد از چاپ در این صنعت فعالیت می‌‌کنند.

صالحی به عناوین غیرمستقیم شغلی در صنعت چاپ و نشر نیز گریزی زد و خاطرنشان کرد: برای مثال، از دل یک نمایشنامه تئاتری به روی صحنه می‌‌رود.

این مقام مسئول خواستار توجه بیش از پیش به بخش اشتغال چه مستقیم و چه غیرمستقیم در حوزه‌ی صنعت و نشر شد و گفت: صنعت نشر اقتصاد محجوب است اما می‌‌تواند به طور جدی در رابطه با شغل‌افزایی موثر واقع شود.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با توجه به اهمیت جریان توسعه‌ی علمی در کشور عنوان کرد: تولیدات حوزه علم از اجزای اصلی توسعه‌ی علمی کشور است.

وی با اشاره به اینکه تاکنون یک میلیون و دویست و سی هزار عنوان کتاب در کشور به چاپ رسیده است، ادامه داد: چهارده درصد از این تولیدات به علوم عملی، طبیعی و ریاضیات اختصاص دارد و سیزده درصد به علوم اجتماعی، تاریخ و جغرافیا.

صالحی اظهار کرد: در جریان تولید علم تعداد کتاب‌‌‌های مولد علم قابل توجه است، بنابراین لازم است صنعت نشر کشور از منظر توسعه‌ی علمی و تولید علم بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد چراکه ناشران در کنار دانشگاه‌‌‌ها و اندیشکده‌‌‌ها بالی اساسی در جریان توسعه‌ی ‌علمی هستند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نقش صنعت نشر در دیپلماسی عمومیِ فرهنگی را مهم ارزیابی کرد و گفت: صنعت نشر دریچه ی ارتباط ما با جهان است و کتاب خط ارتباطی فعال و خلاق ما با دنیا.

وی با اشاره به اینکه از رقم یک میلیون و دویست و سی هزار عنوان کتاب، 29.9 درصد به آثار ترجمه شده اختصاص دارد، گفت: ما جهان را از طریق کتاب می‌‌شناسیم و با آن ارتباط برقرار می‌‌کنیم بنابراین نویسندگان فرصت قابل توجهی را برای دیپلماسی عمومی و فرهنگی ما فراهم می‌‌کنند.

صالحی در پایان یادآور شد: اگر در گذشته از طریق مشاهیری چون خیام، سعدی، فردوسی و مولانا با جهان ارتباط برقرار کردیم حال صنعت چاپ و نشر برای این هدف پیشِ روی ما قرار دارد.

رشد ۲۰ درصدی استقبال مخاطبان از سی‌ویکمین دوره نمایشگاه کتاب

همچنین محسن جوادی معاون فرهنگی هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس این دوره از نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در مراسم پایانی نمایشگاه کتاب تهران گفت: کتاب ارج و اعتبار زیادی برای ما و برای مردم دارد و به همین دلیل است که ما دیروز میزبان رهبر معظم انقلاب اسلامی، آیت‌الله خامنه‌ای بودیم و امروز خوشحال هستیم که میزبان معاون اول رئیس جمهور اسحاق جهانگیری شده‌ایم و کتاب بهانه‌ای است که این بزرگان به این مراسم و به این فستیوال بیایند.

جوادی ادامه داد: امیدوارم، فعالان حوزه‌ی کتاب، ناشران و دیگر کسانی که در حوزه‌ی کتاب فعال هستند از این نمایشگاه تفالی مثبت به دست بیاورند.

رئیس سی‌ویکمین دوره‌ی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران اظهار کرد: شعار نمایشگاه «نه به کتاب نخواندن» است و ما به جای پیدا کردن علل کتاب خواندن ترجیح دادیم که به چرایی کتاب نخواندن بیندیشیم. نمایشگاه سعی در پیدا کردن علل کتاب نخواندن دارد و من امیدوارم این راه با امکانات و حمایت دولت برای ما بدرستی باز شود.

جوادی در پایان خاطرنشان کرد: این دوره از نمایشگاه نسبت به سال گذشته حدود ۲۰ درصد از لحاظ استقبال مخاطبان و گردش مالی افزایش داشته‌است. ما در این دوره ۵۰۰ هزار عنوان کتاب داخلی و خارجی داشتیم و مبادلات گروه داخلی، نشست‌ها، فعالیت‌های مختلف حوزه‌ی کتاب در این دوره از نمایشگاه برگزار شده است و انشاالله در سال دیگر ما شاهد رشد بیشتر فعالیت‌ها در زمینه‌ی کتاب و کتابخوانی باشیم.

نمایشگاه کتاب تهران، پرمخاطب‌ترین نمایشگاه کتاب دنیاست

قائم‌مقام، رئیس شورای نظارت، ارزیابی و عضو شورای برنامه‌ریزی سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران  نیز در آیین پایانی این رویداد گفت: نمایشگاه کتاب تهران به عنوان پرمخاطب‌ترین نمایشگاه کتاب دنیاست و از نظر گستره‌ی فضای نمایشگاهی، رتبه‌ی دوم در دنیا را دارد.

امیرمسعود شهرام‌نیا با اشاره به حضور بیش از 2100 ناشر داخلی و بیش از 550 ناشر خارجی در نمایشگاه کتاب افزود: در مجموع، پانصدهزار عنوان کتاب در نمایشگاه عرضه شد.

وی با ابراز خرسندی از روند برگزاری این دوره از نمایشگاه کتاب گفت: خوشحالیم که قدمی ارزشمند و موثر در این راه برداشته شد.

قائم مقام نمایشگاه با بیان اینکه هشتادهزار متر مربع فضای مسقف در اختیار نمایشگاه قرار داشت تصریح کرد: نمایشگاه کتاب تهران به عنوان پرمخاطب‌ترین نمایشگاه کتاب دنیاست و از نظر گستره‌ی فضای نمایشگاهی، رتبه‌ی دوم در دنیا را دارد.

شهرام‌نیا، حضور و مشارکت نمایندگانی از 53 کشور در بخش فروش و بین‌الملل را از نقاط قابل توجه سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران عنوان کرد و گفت: حضور صربستان به عنوان مهمان ویژه‌ی نمایشگاه و تونس به عنوان شهر مهمان در این دوره از نمایشگاه کتاب تهران را از نقاط بارز و برکات و نتایج حوزه‌ی بین‌الملل در حوزه‌ی فرهنگ و نشر کتاب دانست.

وی ضمن ابراز خرسندی از برگزاری دهها عنوان برنامه‌‌‌ و جشن و نشست‌‌‌ تخصصی در حوزه‌ی نشر و ترجمه و دیپلماسی فرهنگ در بخش بین‌المللی گفت: خوشحالیم که می‌توانیم بگویم این دوره، دوره‌ی موفقی بود.

وی در پایان با بیان اینکه در مجموع هفتاد دستگاه اجرایی و خدماتی در نمایشگاه کتاب تهران همکاری تنگاتنگی داشته‌اند، تصریح کرد: در طول این دوره از برگزاری نمایشگاه، بیش از دویست نشست از طرف کمیته‌‌‌های مختلف نمایشگاه در طول آن برگزار شد.