یک شاعر معاصر افغانی در روز ادبیات افغانستان گفت: به نظر می‌‌رسد از طلسم‌شدگی بی‌کتابی در افغانستان رهایی یافته‌ایم زیرا طی 300 سال اخیر در افغانستان شاهد این طلسم بودیم.

 

به گزارش ستاد خبری سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، چهارشنبه (11 اردیبهشت) در روز ادبیات افغانستان نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، جشن آغاز به کار نشر آمو، شاعر تخصصی ادبیات داستانی و شعر افغانستان در ایران به همراه رونمایی از 40 عنوان کتاب این انتشارات، در سالن علامه دهخدای نمایشگاه کتاب برگزار شد.

در این مراسم که با حضور شاعران، نویسندگان و فعالان ادبی افغانی برگزار شد از 15 عنوان کتاب برگزیده‌ی داستان و 16 عنوان کتاب گزیده‌ی شعر افغانستان رونمایی شد.

موتور محرکه نشر، خود نشر است

نادر موسوی، مدیر انتشارات آمو گفت: برای ارایه‌ی بهتر کتاب‌‌های افغانستان باید طراحی، چاپ، جلد و... کتاب‌‌ها حرفه‌ای‌تر باشد و در فضایی که همه چیز کاملا رقابتی است، نمی‌توان به شیوه‌ی قدیمی و سنتی وارد عرصه‌ی نشر شد.

موسوی با تاکید بر قدرت نشر گفت: چنانچه نتوانیم موتور محرکه‌ای را داخل بخش‌‌های گوناگون نشر قرار دهیم و برای مثال با تغییر دولت‌‌ها نشر دچار مشکل شود، حرکت، حرکت میرایی خواهد بود و باید نشر خودش، خودش را سرپا نگه دارد.

فعال حوزه‌ی ادبیات کودک و نوجوان افغان، به حرفه‌ای‌تر کردن حوزه‌ی نشر افغانستان اشاره و خاطرنشان کرد: پرداخت حق تالیف به شاعران و نویسندگان از گام‌‌های حرفه‌ای‌تر کردن نشر است و در همین راستا انتشارات آمو حق تالیف مولفان خود را خواهد پرداخت.

مدیر انتشارات آمو با ابراز امیدواری برای دایر کردن این انتشارات در سراسر شهرهای ایران گفت: امیدواریم در راستای ترویج کتاب‌‌های افغانی تا پایان سال جاری 150 عنوان کتاب به چاپ برسانیم.

راه فرهنگی در ایران، برای افغانی‌‌ها باز است

دکتر محمدسرور مولایی، عضو فعلی فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به برگزاری برنامه‌ی «روز بخارا» در افغانستان گفت: با دعوت از علی دهباشی –برگزارکننده‌ی مراسم شب بخارا در ایران- به افغانستان این برنامه با عنوان «روز بخارا» در افغانستان برگزار شد و با استقبال بسیار بالایی از سوی مردم افغانستان روبرو شد.

وی ادامه داد: انجام کار فرهنگی در افغانستان اگرچه دیر، اما ماندگار و پایدار است. این ماندگاری کار فرهنگی را می‌‌توان در حضور و استقبال مردم افغانستان از علی دهباشی شاهد بود.

عضو فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی تاکید کرد: طی 55 سالی که در ایران زندگی کرده‌ام، مشکل عمده‌ی ادبیات و شعر افغانستان در ایران، عدم دسترسی به آن بوده است و تقریبا طی سال‌‌های گذشته هیچ گامی در زمینه‌ی ترویج ادبیات افغانستان برداشته نشده بود.

نویسنده‌ی کتاب «کلیات باقی غزنوی» ادامه داد: در ایران نیز فعالیت سازمان‌یافته‌ای برای اشاعه‌ی این فرهنگ انجام نشده بود و در کار فرهنگی کوتاهی زیادی شده است. اگرچه در بنیاد فرهنگی ایران، پرویز ناتل خانلری تنها فردی بود که کتاب‌‌های افغانی را در ایران چاپ کرد و این اقدام نشان داد که راه فرهنگی در ایران برای افغانی‌‌ها باز است.

نویسنده‌ی کتاب بحرالمعانی بیان کرد: طی 15 سال اخیر به همان میزان که جامعه‌ی افغانستان به سمت آموزش و تدریس رفته، کالاهای فرهنگی نیز رو به وفور گذاشته است.

مولایی با ابزار امیدواری از تاسیس انتشارات آلو در ایران گفت: خیلی خوشحالم که حالا در سایه سار تاک بنشینیم و با امواج آمو کتاب‌‌ها را بخوانیم. بیشتر از ناشران باید مولفان، نویسندگان و شاعران دیوانه‌تر و عاشقانه‌تر به ادبیات و تولید آن روی بیاورند.

مولایی خاطرنشان کرد: طی فعالیت‌‌های دو سه سال اخیر، تلاش‌هایی در جهت برپایی نمایشگاه دائمی کتاب افغان انجام شده و توانسته‌ایم در کتابفروشی فرهنگستان زبان و ادب فارسی قصه‌ی ادبیات، داستان و شعر افغانستان را داشته باشیم.

ادبیات، عامل شناخت ملل است

مجتبی نوروزی، رایزن پیشین فرهنگی ایران در افغانستان با اشاره به مشکلاتی که در زمینه‌ی ترویج ادبیات افغانستان در ایران وجود دارد، گفت: بخش عمده‌ای از مشکل به ضعف شناختی گسترده در ایران درباره‌ی افغانستان برمی‌‌گردد.

وی ادامه داد: بخشی در این مشکل مربوط به ما ایرانی‌‌ها بوده است که تلاشی از جانب ‌‌ما برای ترویج ادبیات افغانستان صورت نگرفته، زیرا همه فکر می‌‌کنند افغانستان را به طور کامل می‌‌شناسند و همه چیز را درباره افغان‌‌ها می‌‌دانند.

نوروزی اضافه کرد: بخشی از این مشکل نیز به افغانستان بازمی‌‌گردد که تلاش اندکی برای این ترویج صورت گرفته و کافی نبوده است.

وی با اشاره به اهمیت تاسیس انتشارات آمو و تاک در ایران گفت: کتاب‌‌های تخصصی و پژوهشی که درباره‌ی یک کشور نوشته می‌‌شود، خواننده‌ی خیلی زیادی ندارد و فقط برخی از متخصصان از آنها استفاده می‌‌کنند و بعدا آن کتاب‌‌ها به کنار رفته و خوانده نمی‌شوند.

نوروزی اضافه کرد: ادبیات در ایجاد شناخت، کارکردی عمیق و گسترده دارد. چراکه توسط افرادی زیادی خوانده می‌‌شود و از طرفی ماناست و تاثیری که افراد از ادبیات می‌‌گیرند بسیار مهم است.

وی ادامه داد: تاثیر عمیقی که یک کشور می‌‌تواند روی سایر ملل بگذارد تنها از طریق ادبیات صورت می‌‌گیرد در حالیکه ناشران افغانی اغلب به سمت کتب تالیفی و پژوهشی گرایش داشته‌اند و ناشران افغانی باید مسئولیت نشر ادبیات افغانستان را برعهده بگیرند و برای شناخت بیشتر کمک کنند.

سلطه‌ی 300 سال طلسم‌ بی‌کتابی در افغانستان

در ادامه‌‌ی این مراسم ابوطالب مظفری شاعر افغان گفت: به نظر می‌‌رسد از طلسم‌شدگی بی‌کتابی در افغانستان رهایی یافته‌ایم چراکه طی 300 سال اخیر در افغانستان شاهد این طلسم بودیم.

مظفری ادامه داد: اولا کسی را در افغانستان به عنوان نویسنده‌ی کتاب نداشتیم و چنانچه نویسنده‌ای نیز وجود داشت ناشری برای چاپ کتب نداشتیم و حتی اگر در افغانستان چاپ بسیار محدودی هم صورت می‌‌گرفت زیر دست و پای جنگ له و یا سوزانده شد.

وی افزود: رهایی از این طلسم بی‌کتابی در سایه‌ی پدیدآمدن نویسندگان و شاعران اتفاق افتاده و هم اینکه به صورت تخصصی شاهد رونق نشر در حوزه‌ی شعر و ادبیات هستیم.

کارکرد صنعت نشر، تبدیل فرهنگ شفاهی به فرهنگ مکتوب است

جواد خاوری دیگر شاعر افغانی گفت: کارکرد اصلی انتشارات تبدیل فرهنگ شفاهی به فرهنگ مکتوب است و یک متن زمانی می‌‌تواند اثرگذار باشد و عنوان متن به خود بگیرد که توسط خواننده‌ای خوانده شود.

وی ادامه داد: در افغانستان فرهنگ، غنی شفاهی داریم که تاکنون نتوانسته به حوزه‌ی متن و نشر راه یابد و نتوانسته حالت مکتوب بگیرد و نباید فکر کرد که این فرهنگ شفاهی از توانایی اندکی برخوردار است.

در این مراسم برخی از شاعران معروف افغانی از جمله زهرا حسین‌زاده، مهدی سرباز، محمدحسین فیاض و عارف حسینی به شعرسرایی پرداختند.

سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «خواندن، توانستن است» از 4 تا 14 اردیبهشت ماه در مصلی امام خمینی(ره) برگزار می‌شود.