در نشست بوميسازي تصاوير كتابهاي كودك و نوجوان عنوان شد
فضاسازيهاي كتابهاي كودك و نوجوان بايد ملموس و قابل درك باشد
1389/02/21-08:30
كارشناسان در نشست «بوميسازي تصاوير در ترجمه كتابهاي كودك و نوجوان» اظهار داشتند: تصوير و متن در كتابهاي كودك و نوجوان مكمل يكديگرند و براي انتقال صحيح مفاهيم بايد باهم هماهنگ باشند، به گونهاي كه فضا سازيهاي داستان براي كودكان و نوجوانان زبان مقصد قابل درك باشند.
به گزارش ستاد خبري سراي اهل قلم، در اين نشست كه عصر دوشنبه (20 ارديبهشت ماه) در سراي اهل قلم كودك و نوجوان بيست و سومين نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران برگزار شد، سيد علي كاشفي خوانساري، نويسنده كودك و نوجوان، ندا عظيمي، تصويرگر كتابهاي كودك و نوجوان و سعيد باباوند، تصويرگر به سخنراني پرداختند.
در ابتداي اين نشست، سيد علي كاشفي خوانساري، با اشاره به اين كه ترجمه خلق دوباره است، عنوان كرد: كتابهاي ترجمه به ويژه در حوزه كودك و نوجوان متاثر از فرهنگ جامعه مقصد، سليقه مترجم، زبان ترجمه و بسياري از مسايل ديگر است.
وي افزود: كتابهاي ترجمه شده در حوزه كودك و نوجوان نياز به تصويرسازي بومي و متناسب با فرهنگ جامعه مقصد- كه كتاب در آن ترجمه شده- دارد تا براي كودكان تاثيرگذار باشد.
اين نويسنده حوزه كودك و نوجوان با اشاره به اين كه در ترجمه متن تا حدودي ناگزير از تغييريم، گفت: كتاب كودك و نوجوان تنها متن نيست و نيمي از مفاهيم آن از طريق تصوير منتقل ميشود، در نتيجه در اين كتابها بايد تصوير با متن هماهنگ باشد و با شناخت از فرهنگ زبان مبدا و فرهنگ زبان مقصد، تصويرگري شود.
كاشفيخوانساري تاكيد كرد: تا كنون در تصويرگري، بوميسازي مرسوم نبوده و اعتقاد بر اين بوده است كه تصاوير جنبه جهاني دارند. با توجه به اين كه متن و تصوير دركتابهاي كودك مكمل يكديگرند، اگر بتوانيم تصاوير كتابهاي كودك و نوجوان را با متن آن هماهنگ كنيم ميتوان گفت يك كتاب مناسب ترجمه يا توليد شده است.
وي ياد آور شد: بايد تصويرگري بومي در كتابهاي كودك و نوجوان را تجربه كنيم و با بررسي نتايج آن و بكارگيري نظرات جمعي متخصصان ادبيات كودك و نوجوان براي آن برنامهريزي كنيم. زيرا برخلاف اين كه در متنهاي بزرگسال بايد به متن اصلي وفادار بمانيم در كتابهاي كودك بايد فضاسازيها كاملا بومي باشد.
سپس ندا عظيمي اظهار داشت: در تصويرگري براي كودكان و نوجوانان بايد تصاوير بومي شوند به اين معني كه تصويرگر شناخت كافي از ادبياتي كه كتاب در آن خلق شده داشته باشد، سمبلهاي فرهنگي و جاي كاربرد آن در تصوير را بشناسد و براي بوميسازي، تنها سمبلهاي ايراني را به تصاوير اصلي نيافزايد.
وي يكي از دلايل عدم بومي سازي تصاوير را برگزار نشدن جشنوارههاي تصويرگري داخلي دانست و گفت: چون جشنواره تصويرگري ايراني برگزار نميشود، تصويرگران ما شناخت درستي درباره سمبلها و تصاوير بومي ندارند، از سوي ديگر به دليل تغييرات سريع در تصويرگري غرب، به ناچار با آنها هماهنگ شدهايم.
عظيمي با بيان اين كه ايجاد خلاقيت تصويري در ذهن كودكان چيزي است كه كمتر به آن توجه شده، اظهار داشت: برخي داستانهاي جهاني مانند سيندرلا، گربه چمكه پوش و ساير داستانهايي از اين دست، به گونهاياند كه نميتوان داستان آن را مطابق با فرهنگ تغيير داد اما الگوهاي كهن را به راحتي ميتوان تغيير داد زيرا هم زمان آن گذشته است و هم ميتوان از آنها اقتباس كرد و به هر شيوهاي داستان آن را تغيير داد.
سعيد باباوند، تصويرگر كتابهاي كودك و نوجوان، در بخش ديگري از اين نشست بيان كرد: در دنياي پست مدرن تصويرگري را به تمام مسايل بصري مانند زبان بدن، آثار تجسمي و بسياري چيزهاي ديگر توسعه ميدهند.
وي با اشاره به اين كه در پست مدرن، تبديل كردن به معناي ترجمه است، اظهار داشت: در زبان تصوير هر فرهنگ با نشانگاني مواجهيم كه در ساير فرهنگها قابل درك نيستند مانند لباسهاي قرمز رنگ كه در فرهنگ چين نشانه جشن سال نوست، اما كودكان ساير ملل با ديدن اين تصوير مفهوم سال نو را دريافت نميكنند و بايد تصاوير داستانها متناسب با آداب و نشانگان فرهنگي زبان مقصد ترجمه شوند.