هدفگذاری مرکز ساماندهی ترجمه و نشر؛
جریان ترجمه در ایران یکسویه است
1396/02/16-15:47
نشست «همکاری با ناشران فعال در حوزهی نشر بینالملل» شنبه (16 اردیبهشت) با حضور رسول اسماعیلزاده رییس مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامی و علوم انسانی، مجید جعفری اقدم مدیر آژانس ادبی پل و محمد اکبری معاون مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامیو علوم انسانی در محل سرای اهل قلم بینالملل برگزار شد.
به گزارش ستاد امور رسانهای و خبری سیاُمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، در این نشست مدیر آژانس ادبی پل با بیان اینکه بحث نشر بینالملل قواعد و استانداردهای خود را دارد و نمیتوان در آن برحسب سلیقه تصمیم گرفت، گفت: در این حوزه جریان غالب یکسویه است و تنها کتابهای کشورهای دیگر به ایران آمده، ترجمه و منتشر میشوند.
مجید جعفری اقدم اضافه کرد: ما در رابطه با کتابهای خارجی بدون پرداخت هیچگونه حق کپیرایت ترجمه انجام داده و کتابهای خارجی را به چاپ میرسانیم اما زمانی که خارجیها قصد نشر بینالملل کتابهای ما را دارند، به دنبال حق کپیرایت هستیم. این رفتار اندکی خندهدار است.
جعفریاقدم در ادامه اظهار کرد: یکی از قواعد نشر بینالملل هدفگذاری است و باید تصمیم گرفت که قرار است کار اقتصادی انجام دهیم یا تبلیغات کنیم. درواقع هدف مرکز نشر تبلیغات است.
وی تصریح کرد: مرکز ساماندهی ترجمه و نشر در گذشته کتاب ترجمه میکرد و آنگاه در رایزنیها ناموفق عمل کرده و کتابهایمان دپو میشد؛ بهاین معنی که وارد بازارهای جهانی نمیشد.
مدیر آژانس ادبی پل تاکید کرد: سخن من این است که وقتی مرکز ساماندهی، جنبهی تبلیغی خود را محقق میسازد، باید به دنبال جوانب اقتصادی آن هم باشد. بهاین معنی که خود وارد کار ترجمه نشود. بهاین صورت مرکز ساماندهی ترجمه و نشر میتواند با حمایت از ناشران خارجی در سیاستگذاریهای آنها ورود کند.
وی ادامه داد: همچنین مرکز ساماندهی ترجمه و نشر میتواند برای ناشران خارجی شرایطی مبنی بر خریداری حق کپیرایت از ناشران ایرانی در نظر گیرد و از این طریق ناشران ایرانی را نیز منتفع کند. این درست نیست که ما به ناشران خارجی کمک کنیم تا کتابهای ما را چاپ کنند اما ناشران ایرانی منتفع نشوند.
جعفریاقدم در ادامه گفت: من نگران آن هستم که طرح تاپ (TOP) که با این زحمت اتفاق افتاده، به بلای سالهای گذشته دچار شود. ناشر خارجی باید از سوی خود نیز هزینه کند تا با دلسوزی عمل کرده و کتب چاپشده را در بازارهای جهانی توزیع کند؛ نهاینکه کتابها را عینا بهایران تحویل دهد تا دپو شوند.
وی اضافه کرد: هم ناشر ما باید بازار بینالملل را بشناسد و هم دولت باید از طرح تاپ شناخت داشته باشد و بتواند بر مبنای شناخت، به درستی عمل کند. به اعتقاد من دولت به هیچ وجه نباید کار اجرایی انجام داده و کتاب ترجمه کند.
مجید جعفریاقدم تاکید کرد: نقد دیگری که به مرکز ساماندهی نشر وارد است این است که این مرکز به صورت مستقیم تلاش میکند از صاحب کتاب اجازهی نشر بینالملل را بگیرد؛ حالآنکه باید شرایطی محترمانهتر فراهم کند تا ناشر خارجی مستقیما به سراغ صاحب کتاب برود.
وی در پایان سخنان خود گفت: نقد دیگر من به سایت مرکز ساماندهی نشر است. سایت این مرکز در سالهای گذشته تغییر نکرده و این درحالی است که 80 درصد اطلاعات این سایت دچار مشکل است؛ به صورتی که حتی در قسمت انگلیسی سایت کتاب فارسی گذاشته شده است.
مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامیو علوم انسانی تنها سیاست هدایتی، حمایتی و نظارتی را به عهده دارد
پس از سخنان جعفریاقدم، رییس مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامیو علوم انسانی گفت: طرح تاپ مرکز ساماندهی ترجمه و نشر، آماده حمایت از مترجمان و ناشران داخلی و خارجی است اما لازمهی آن طی یک چرخهی خاص خواهد بود.
رسول اسماعیلزاده با اذعان بهاینکه مرکز ساماندهی نشر در برخی از کشورها کتابهای زیادی را خمیر کرده است، گفت: با این حال همین ترجمههای ناقص که در دهه اول انقلاب ترجمه میشد، ایدئولوژیهای انقلاب را به خارج از کشور منتقل کرد. آنچه اکنون در کشور ترکیه تحت عنوان جریان دینی خلق شده است، نتیجهی ترجمهی کتابهای ما به زبان ترکی استانبولی است.
اسماعیلزاده افزود: اکنون تنها یک سال از آغاز به کار طرح تاپ میگذرد و در این مدت از حدود 100 کتاب حمایت کرده است؛ البته نواقصی هم وجود داشته اما ما تلاش خواهیم کرد آنها را جبران کنیم. ضمنا کار مرکز ساماندهی نشر به هیچ وجه تصدیگری نیست و این مرکز تنها سیاست هدایتی، حمایتی و نظارتی را به عهده دارد.
وی تاکید کرد: یکی از برنامههای ما این است که به ازای هر کتاب خارجی که ناشران ایرانی ترجمه و منتشر میکنند، از نشر بینالمللی یک یا دو کتاب آنها حمایت شود. اگر بتوانیم همکاری ناشران داخلی را جلب کنیم، طرح تاپ موفق خواهد شد؛ در غیر این صورت این طرح نیز به تاریخ خواهد پیوست.
رییس مرکز ساماندهی ترجمه و نشر در پایان ضمن بیان اینکه نهادهای دیگر میبایست با مرکز آشنا شده و خود را با آن هماهنگ کنند، یادآور شد: علیرغم پیگیریهای ما برای ارسال اطلاعات از سوی نشرهای مختلف بهمنظور قرارگیری در بانک اطلاعاتی مرکز، هنوز بسیاری از انتشاراتیها مانند جامعهالمصطفی از این کار امتناع ورزیدهاند. تقاضای ما این است که دوستان، مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامیو علوم انسانی را بیشتر جدی بگیرند.
سیاُمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران با شعار «یک کتاب بیشتر بخوانیم» از 13 تا 23 اردیبهشت در مجموعهی نمایشگاهی شهر آفتاب برگزار میشود. مجموعهی شهر آفتاب در اتوبان خلیج فارس، روبه روی حرم مطهر امام خمینی (ره) قرار دارد.