کارگاه آموزشی «فلسفه برای کودکان»، شنبه (16 اردیبهشت) با سخنرانی یحیی قائدی عضو هیئت علمی گروه فلسفه‌ی تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی و جمعی از علاقه‌مندان فلسفه به همت کمیته‌ی علمی و فرهنگی نمایشگاه کتاب در سرای اهل قلم سی‌‌اُمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.

به گزارش ستاد امور رسانه‌ای و خبری سی‌‌اُمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، یحیی قائدی در این کارگاه آموزشی با بیان اینکه، فلسفه برای کودکان به هیچ روی آموزش دیدگاه فیلسوفان به کودکان نیست، گفت: فلسفه برای کودکان یعنی آموزش مهارت‌های فکری به آنان. از آنجا که این نوع فلسفه گاهی با فلسفه‌ی سنتی خلط می‌‌شود که همان فلسفیدن و فلسفه‌ورزی است.

استاد دانشگاه خوارزمی اضافه کرد: مجموعه‌ای از مهارت‌ها وجود دارند که اگر با آنها آشنا باشیم می‌‌توانیم فکر کنیم و در غیر این صورت نمی‌‌توانیم.

قائدی با بیان اینکه می‌‌توان گفت کودکان به طور طبیعی فیلسوف هستند، تاکید کرد: خانواده، مدرسه، سیاست و ... سبب از بین رفتن این توانمندی می‌‌شود. علت آن هم این است که کسی که زیاد می‌‌پرسد اداره کردن او مشکل است. درست است که کودک قابل تربیت است اما اگر به حال خود رها شود مهارت‌های طبیعی خود را از دست می‌‌دهد.

عضو هیئت علمی گروه فلسفه‌ی تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی در ادامه اظهار کرد: جدول سی‌گانه‌ای از مهارت‌ها وجود دارد که به کودکان می‌‌آموزد چگونه بیندیشند اما آنها را به شیوه‌ی مدرسه‌ای مرسوم نمی‌‌توان به بچه‌ها آموزش داد. همچنین سه نوع تفکر اعم از تفکر نقادانه، خلاقانه و مراقبتی و مسئولانه در کنار این مهارت‌های سی‌گانه آموزش داده می‌‌شود.

وی افزود: پنج نوع کاوشگری در بنیادهای اخلاق، علم، اجتماع و... در دل انواع تفکر وجود دارد که باید به کودکان آموزش داده شود.

یحیی قائدی ادامه داد: اگر بچه‌ها در مدارس در یک کلاس درس آموزش می‌‌بینند به این دلیل است که با هم روی موضوعات کار می‌کنند. اینکه پشت به هم می‌‌نشینند به هیچ وجه با ماهیت کلاس هماهنگ نیست.

پرسیدن مهمتر از پاسخ دادن است

وی با بیان اینکه کودکان به تیزهوشان شبیه هستند یادآور شد: کودکان سوالاتی را می‌‌پرسند که تیزهوشان می‌‌پرسند. مراد از فلسفه پرسیدن پرسش‌هاست. پرسیدن مهمتر از پاسخ دادن است. سوالات فلسفی در طول تاریخ جاودانه هستند.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: ارزش طالس به این دلیل نیست که اعتقاد داشته جهان از آب ساخته شده است بلکه به این دلیل است که این فرد می‌‌گفته جهان باید از یک چیزی ساخته شده باشد. کودکان بیشتر از ما می‌‌دانند. بزرگسالان اگر بخواهند تیزهوش شوند باید کودک شوند.

در ادامه‌ی این کارگاه آموزشی طی یک فعالیت کارگاهی و جمعی چند مهارت کودکان به حاضران آموزش داده شد. یکی از مباحث مطرح شده این بود که اگر کودکی دیر به کلاس درس برسد می‌‌بایست او را در جریان کلاس درس قرار داد و این جزیی از تفکر مراقبتی است که کودکان باید یاد بگیرند.

یکی از مباحث دیگری که در این کلاس مورد طرح قرار گرفت این بود که گوش دادن از تکنیک‌هایی است که باید در کلاس‌ها و کارگاه‌ها آموزش داده شود و این مهارت را می‌‌توان با کارکردن پی در پی در رابطه با آنچه در کلاس گذشته است به کودکان آموخت.

قائدی در پایان یادآور شد: وقتی مسئله‌ای را به صورت طولانی توضیح می‌‌دهیم مخاطبان متوجه آن نمی‌‌شوند. کوتاه سخن گفتن بازخورد مثبت‌تری دارد. همچنین وقتی ادعایی مطرح می‌‌شود دیگر به مدعی مربوط نمی‌‌شود و بدون در نظرگیری این مطلب باید به ادعای مطرح شده پرداخته شود. علاوه بر این تا یک ادعا کاملا روشن نشده نباید با آن مخالفت کرد. متاسفانه در جامعه‌ی ما این ناهنجاری فرهنگی وجود دارد و برخی از مدعیان نیاز به زبان بیشتری برای شفاف‌سازی دارند.

 

سی‌اُمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «یک کتاب بیشتر بخوانیم» از 13 تا 23 اردیبهشت در مجموعه‌ی نمایشگاهی شهر آفتاب برگزار می‌شود. مجموعه‌ی شهر آفتاب در اتوبان خلیج فارس، روبه روی حرم مطهر امام خمینی (ره) قرار دارد.