بازگشت
در نمایشگاه کتاب به دنبال ایجاد نشاط فرهنگی در جامعه هستیم
1401/10/27-13:05
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: در نمایشگاه کتاب به دنبال ایجاد یک نشاط مهم فرهنگی در جامعه هستیم. دنبال نمایشگاه کتاب فقط برای کتاب نیستیم. ما نمایشگاه کتاب را به‌عنوان یک اتفاق مهم و به‌عنوان بزرگترین رویداد فرهنگی منطقه می‌خواهیم.
به گزارش روابط عمومی خانه کتاب و ادبیات ایران، نخستین جلسه شورای سیاستگذاری سیوچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، یکشنبه (۲۵ دی‌ماه ۱۴۰۱) با حضور محمدمهدی اسماعیلی؛ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، یاسر احمدوند رئیس و علی رمضانی قائم‌مقام سیوچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و دیگر اعضای شورای سیاستگذاری نمایشگاه برگزار شد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این جلسه گفت: سال گذشته در ستاد ملی مبارزه با کرونا به دریافت مصوبه برگزاری نمایشگاه کتاب تهران مصر بودم که رئیس‌جمهور محترم با چند شرط پذیرفتند. برخی گمان می‌کردند با توجه به زمان اندک شاید نتوانیم نمایشگاه را در سطح بالایی برگزار کنیم، اما نگاه من این بود که عظمت نمایشگاه باید حفظ شود. نمایشگاه برای حوزه کتاب یک هویت مهم را خلق کرده است. با همت، همراهی و تدبیر دوستان در یک فرصت محدود، یک نمایشگاه خیلی خوب برگزار شد.
وی ادامه داد: همیشه در نمایشگاه این مشکل وجود داشته که پس از پایان آن، تا چند ماه مانده به نمایشگاه بعد فعالیت جدی صورت نمی‌گرفت و دوباره همه‌چیز از صفر شروع می‌شد. لذا با این تجربه، دبیرخانه دائمی ایجاد شد. تأکید دارم که نقاط قوت و ضعف سال‌های قبل حتما مستند شود تا در سال‌های بعد برگزارکنندگان ناچار نباشند که همه‌چیز را از صفر شروع کنند. دبیرخانه باید واقعا دبیرخانه باشد و روی آن بحث، فکر و تدبیر صورت گیرد.
محمدمهدی اسماعیلی اظهار کرد: نکات مهمی درباره نمایشگاه مطرح شده که مهمترین آن‌ها، مکان برگزاری نمایشگاه است. چندین جلسه با دکتر احمدوند و دوستان دیگر در این زمینه تشکیل و ارزیابی‌هایی صورت گرفته است. هر دو مکان مورد نظر یک سری نقاط قوت و ضعف دارند، اما در این زمینه چند نکته برای ما اهمیت دارد. در نمایشگاه کتاب به دنبال ایجاد یک نشاط مهم فرهنگی در جامعه هستیم. باید ببینیم اهدافمان کجا بیشتر محقق می‌شود. باید تمام نقاط قوت و ضعف جمع‌بندی شود و روشن شود که کدام مجموعه می‌تواند آن‌ها را برآورده کند؟
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین افزود: ما دنبال نمایشگاه کتاب فقط برای کتاب نیستیم. ما نمایشگاه کتاب را به‌عنوان یک اتفاق مهم و به‌عنوان بزرگترین رویداد فرهنگی منطقه می‌خواهیم. باید فعالیت‌های جنبی، حضور کشورهای خارجی، کشور میهمان ویژه، توجه ویژه به حضور کودک و نوجوان را مدنظر قرار دهیم. باید برای حضور کودک و نوجوان در نمایشگاه با برنامه‌ها و رویدادهای مختلف برنامه‌ریزی داشته باشیم. دبیرخانه دائمی با کار کارشناسی باید برای شورای سیاستگذاری به‌طور مستمر دستورکار ارائه دهد. سال گذشته چندین برنامه و رویداد خیلی خوب در نمایشگاه انجام شد که مورد استقبال قرار گرفت که امسال هم حتما باید برنامه‌ها متنوع شود.
وی تأکید کرد: برای افزایش نشاط نمایشگاه، برنامه‌‌ریزی‌ها باید مشخص باشد و کار را به روزهای آخر محول نکنیم. انتظار دارم تا پایان بهمن‌ماه طرح برگزاری نمایشگاه ارائه شود و من قطعا به دنبال اجرای طرحی خواهم رفت که بیشترین نقاط مثبت را دارد. برای این کار باید درست هدف‌گذاری کنیم. حتما باید به جزئیات و مسائلی مانند غذا و آب و سایر امور رفاهی در نمایشگاه توجه کنیم. بهترین شرایط را برای بازدیدکنندگان ایجاد کنیم تا مردم به‌صورت خانوادگی در نمایشگاه حضور یابند و احترامشان نیز حفظ شود. باید کمیته ویژه‌ای برای اکرام بازدیدکنندگان و توجه به موضوعات حاشیه‌ای ازجمله غذا، نظافت و پاکیزگی در شأن نمایشگاه تشکیل شود.
محمدمهدی اسماعیلی در بخش دیگری از سخنانش گفت: برای مسائل مربوط به نمایشگاه، آیین‌نامه‌های اجرایی شفاف، تدوین و اجرایی شود. نمایشگاه یک محیط فرهنگی است که شئونی دارد. همه‌چیز باید از ابتدا شفاف مطرح شود تا در زمان برپایی نمایشگاه شأن بازدیدکننده و محیط فرهنگی نمایشگاه حفظ شود. ما در دولت مردمی آیت‌الله رئیسی این نمایشگاه را برگزار می‌کنیم و باید مراقب باشیم که حاشیه‌ها به اصل کار لطمه‌ای نزند. جزئیات مربوط به همه موضوعات پیش از برگزاری نمایشگاه باید در قالب آئین‌نامه‌های شفاف ارائه شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره نقش دیگر دستگاه‌ها در برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران نیز افزود: از شورای سیاستگذاری می‌خواهم یک برش اجرایی دستگاه‌محور آماده کنند که هر وزارتخانه‌‌ای چه کارهایی برای نمایشگاه کتاب انجام دهد. شورا این آئین‌نامه اجرایی را تهیه کند تا در دولت آن‌را تصویب کنیم. یعنی برای اولین‌بار پیوست فعالیت‌های اجرایی وزارتخانه‌ها تدوین شود که این پیوست فرهنگی با تصویب و ابلاغ دولت، برای وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های مختلف لازم‌الاجرا باشد. ما نمی‌خواهیم کار خود را گردن دیگران بیندازیم، بلکه هدفمان این است که دیگر دستگاه‌ها کارهایی که می‌خواهند انجام دهند را درست انجام دهند و دولت و مجموعه‌های مختلف پشت کار نمایشگاه قرار گیرند. در نمایشگاهی با این عظمت باید همه مشارکت کنند و هربخش در جای خود وظایفش را مشخص انجام دهد.
وی در پایان با تأکید بر اینکه باید تلاش کنیم نمایشگاه کتاب یک نظم محتوایی و شکل یکپارچه‌ای داشته باشد، اظهار کرد: امیدوارم امسال به یاری خدا یک نمایشگاه کم‌نظیر با اشکالات کم و خروجی بیشتر را تجربه کنیم. همچنین باید برای نشست‌های علمی و فرهنگی تمهیداتی بیندیشیم. دانشگاه‌ها را درگیر کنیم تا دانشگاه‌های مختلف کرسی‌ها و نشست‌های نقد و بررسی کتاب برگزار کنند. از اکنون می‌توانیم در این زمینه به دانشگاه‌ها که همه دارای انتشارات هستند فراخوان بدهیم که رونمایی آثارشان را در نمایشگاه برگزار کنند.
تدوین سیاست‌های کلی و رویکردهای اساسی نمایشگاه در شورای سیاستگذاری
یاسر احمدوند نیز در این جلسه بیان کرد: سال گذشته در این ایام، هیچ تصویر روشنی نداشتیم که آیا شرایط برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران وجود دارد یا خیر. در این ایام گرفتار آمار روزانه فوتی‌های قابل‌توجه ناشی از شیوع ویروس کرونا بودیم و با اینکه دولت واکسیناسیون گسترده را آغاز کرده بود ولی شرایط همچنان مبهم بود از این جهت که چه زمانی جامعه به یک شرایط پایدار برای برگزاری اجتماعات می‌رسد. پس از آغاز سال نو شرایط اندکی روشن شد و نخستین جلسه شورای سیاستگذاری سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در اسفندماه برگزار شد. در چندین جلسه فشرده، مباحث مرتبط با نمایشگاه بررسی و تصمیمات خوبی هم گرفته شد.
وی ادامه داد: به همت اعضای شورای سیاستگذاری دوره گذشته نمایشگاه، همکاران‌مان در معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و خانه کتاب و ادبیات ایران و کمیته‌هایی که شکل گرفت، در مدت کوتاهی با یک کار جهادی شبانه‌روزی، نمایشگاه سی‌وسوم در حد مقبولی برگزار شد. همکاران ما تنها به برگزاری نمایشگاه اکتفا نکردند، بلکه تلاش کردند در فرصت محدود دوره گذشته، نمایشگاه چند گام هم به جلو پیش برود. ازجمله برگزاری همزمان نمایشگاه مجازی در کنار نمایشگاه فیزیکی، اتفاق بزرگی بود که در مدت کوتاهی با فراهم کردن زیرساخت‌های فنی و اجرایی انجام شد.
معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، گفت: سال گذشته تجربه خوبی را داشتیم که به معنای این نیست که کاستی و نواقصی در عملکرد سال گذشته وجود نداشته است. همه ما می‌دانیم که نمایشگاه کتاب، ابعاد بسیار بزرگی دارد که برخی از اشکالات هم حتی خارج از توان وزارتخانه و مربوط به مسائل دیگری است، اما به‌هرحال در حد امکانات و بضاعتی که وجود داشت، تلاش شد که نمایشگاه قابل‌قبولی برگزار شود که رضایت نسبی ناشران و بازدیدکنندگان را هم در نظرسنجی‌ها به همراه داشت.
رئیس سیوچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: تدوین سیاست‌های کلی و رویکردهای اساسی نمایشگاه، وظیفه اصلی شورای سیاستگذاری است. ان‌شاء‌الله در جلساتی که برگزار می‌شود این موارد مورد بررسی قرار خواهد گرفت و از نظرات و تصمیمات اعضای محترم بهره‌مند خواهیم شد.
احمدوند افزود: نمایشگاه کتاب، از ابعاد مختلف بزرگترین رویداد فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران است و متعلق به یک بخش، یک معاونت و حتی یک وزارتخانه نیست و می‌طلبد که همه اجزا در حاکمیت کمک کنند. نگاه وزیر محترم نیز در سال گذشته به نمایشگاه همینطور بوده تا یک نمایشگاه باشکوه و با حضور گسترده مردم برگزار شود.
وی گفت: امیدواریم از این ظرفیت برای نشان دادن چهره واقعی ایران به جهان استفاده شود. ما معتقدیم نمایشگاه کتاب، بهترین جایی است که می‌توان چهره واقعی کشور ایران را در آن دید. اقشار و طیف‌های مختلف مردم در نمایشگاه، حول محور یک محصول فرهنگی جمع می‌شوند. اتفاقات فرهنگی بزرگی در نمایشگاه رخ می‌دهد که حتی می‌طلبد دستگاه دیپلماسی و دستگاه‌های دیگر ما توان خود را برای توجه دادن بخش‌های مختلف به این رویداد مهم، به‌کار گیرند.
امکان‌سنجی برای انتخاب مکان برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران
علی رمضانی نیز در این نشست با اشاره به آغاز فرایند کاری سیوچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، از آخرین روز برگزاری نمایشگاه سی‌وسوم، برگزاری جلسات مفصل آسیب‌شناسی و بررسی نمایشگاه و تشکیل دبیرخانه دائمی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را از مهمترین اقدامات صورت‌گرفته پس از پایان سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برشمرد.
انجام برخی اصلاحات در ساختار اجرایی نمایشگاه کتاب، تشکیل کمیته‌های مختلف نمایشگاه ، پیگیری موضوعات بین‌الملل و برگزاری اجلاس رایزنان فرهنگی کشورهای خارجی مستقر در تهران، پیگیری موضوع میهمان ویژه و امکان‌سنجی برای انتخاب مکان برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و همچنین تأکید بر لزوم همفکری و همکاری سایر دستگاه‌ها درباره انتخاب محل برگزاری نمایشگاه کتاب تهران از دیگر موضوعات مطرح شده توسط قائم‌مقام سیوچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بود.
زمینه‌سازی برای حضور بانشاط کودکان و نوجوانان در نمایشگاه
اعضای شورای سیاستگذاری سیوچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران حاضر در این جلسه، ضمن مثبت ارزیابی کردن تشکیل دبیرخانه دائمی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و برگزاری موفق نخستین نمایشگاه کتاب در دولت جدید با وجود مشکلات فراوان، درباره موضوعاتی همچون تصمیم‌گیری سریع برای انتخاب مکان برگزاری نمایشگاه کتاب تهران، تشکیل جلسات راهبردی با حضور مسئولان نهادهای مختلف، تدوین آیین‌نامه‌های شفاف در زمینه موضوعات مختلف مرتبط با نمایشگاه ازجمله مسأله عفاف و حجاب، غرفه‌های فروش مواد غذایی، نظافت محیط نمایشگاه، آماده‌سازی نقشه و جانمایی ناشران، تعبیه بیلبوردها و تابلوهای راهنمای مخاطبان، مشارکت جدی همه دستگاه‌ها در برپایی نمایشگاه، برپایی غرفه‌های تجمیعی برای ناشرانی با تعداد آثار کم، زمینه‌سازی حضور پررنگ‌تر نویسندگان در نمایشگاه، توجه به موضوع کتاب کودک و زمینه‌سازی برای حضور بانشاط کودکان و نوجوانان در نمایشگاه، فراهم ساختن زمینه فعالیت‌های فرهنگی ، مشخص شدن میزان اعتبار نمایشگاه کتاب، توجه به حوزه تولید محتوا و انتقال مضامین ارزشی و جریان‌سازی در این حوزه و برنامه‌ریزی برای انتخاب ناشران برگزیده نمایشگاه، مواردی را مطرح و پیشنهاداتی را در این راستا ارائه کردند.
گفتنی است یاسر احمدوند، علیرضا مختارپور، میثم نیلی، مریم جدلی، علی رمضانی، نادر قدیانی، رحیم مخدومی، محمدحسین ظریفیان یگانه، محمدعلی مرادیان، مهدی رمضانی، سید محمود اسلامی، امین کمالوندی، هومان حسن‌پور و فتح‌الله فروغی از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌عنوان اعضای شورای سیاستگذاری سیوچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران منصوب شده‌اند.
