بازگشت
نمایشگاه کتاب تهران در حافظه جمعی ایرانیان کنشی تثبیت شده است
1404/02/14-11:15
حامد مهربانی، مجری و نویسنده می‌گوید تأثیر و اهمیت نمایشگاه کتاب را نباید منحصر به نتیجه یک کنش ناگهانی دانست، این رویداد در حافظه و انتظارات جمعی مردم تثبیت شده است.
حامد مهربانی، مجری و نویسنده در گفت‌وگو با ستاد خبری سی و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، درباره اهمیت ارتباط اهالی رسانه با عموم مردم در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: باتوجه به تجربه‌ای که در برنامه‌سازی تخصصی فرهنگ و هنر دارم، حضور در رویدادهایی مثل نمایشگاه کتاب کمک بزرگی است تا بتوانم مخاطبانم را بهتر بشناسم و از دغدغه‌ها و ذائقه‌های واقعی جامعه آگاه‌تر شوم. ضمن اینکه اساساً برنامه‌سازی فرهنگی را هم نوعی خلق فرهنگی می‌دانم، مثل نوشتن یا انتشار کتاب، و طبیعی است که در این فضای زنده و الهام‌بخش ایده‌های تازه شکل بگیرد.
مجری و سردبیر مجله هنری «بوم»، با بیان اینکه تأثیر و اهمیت نمایشگاه کتاب را نباید منحصر به نتیجه یک کنش ناگهانی دانست، عنوان کرد: تداوم این رویداد فرهنگی حاصل فرایند چند دهه‌ای فعالیت فرهنگی و رسانه‌ای است که نمایشگاه کتاب تهران را در حافظه و انتظارات جمعی مردم تثبیت کرده است.
او در ادامه افزود: برای افراد زیادی، اردیبهشت با این رویداد فرهنگی گره‌خورده و حتی اگر خرید زیادی هم نکنند، حضور در این فضا و تنفس در اتمسفر فرهنگی برایشان یک تجربه لذت‌بخش است. جالب اینکه حتی در دوران کرونا - که شرایط جدید منجر به تعطیلی بسیاری از اتفاقات شده بود - همه به دنبال راه‌هایی برای برگزاری یا جایگزینی این رویداد بودند که این خود نشان از اهمیت پایدار آن دارد.
مهربانی با اشاره به اهمیت برگزاری نمایشگاه کتاب تأکید کرد: اگر سیاست‌گذاران فرهنگی و نخبگان علوم اجتماعی هوشیارانه نمایشگاه کتاب را رصد کنند، می‌توانند تحلیل‌های درستی از وضعیت حال و حتی آینده پیدا کنند و تصمیم‌های منطقی و مؤثری برای تحولات اجتماعی و فرهنگی آینده به نحو مطلوب اتخاذ کنند.
به اعتقاد این مدرس دانشگاه، نمایشگاه کتاب قادر است با آگاهی‌بخشی به خوانندگان امکان مطالعه مفید را به آنها بدهد، اتفاقی که او این‌طور آن را تشریح می‌کند: نمایشگاه با ایجاد یک محیط گسترده و در دسترس برای مواجهه با آثار متنوع، فرصتی ایجاد می‌کند که افراد با آگاهی و کنجکاوی بیشتری نسبت به مطالعه کتاب‌ها و منابع معتبر علاقه‌مند شوند. کارگاه‌ها، نشست‌ها و دیدارهای فرهنگی جنبی این رویداد هم نقش مؤثری در جهت‌دهی به ذائقه مطالعاتی مردم دارند و می‌توانند انگیزه‌ای برای حرکت به سمت مطالعه مفیدتر ایجاد کنند.
مهربانی ادامه داد: به نظر من حتماً در این میان، دستگاه‌های رسانه‌ای مثل رادیو و تلویزیون یا شبکه‌های اجتماعی، در کنار نمایشگاه کتاب، نقش مهمی در فضای تبلیغی و ترویجی کتاب‌خوانی و کتاب‌دوستی ایفا می‌کنند که نمی‌شود، نادیده گرفت. شاید بدون حضور رسانه‌ها، نمایشگاه کتاب هیچ‌وقت این تأثیرات را نداشته باشد.
این برنامه‌ساز تلویزیونی معتقد است، نمایشگاه کتاب به‌عنوان یک رویداد فرهنگی توانسته در مدت اخیر پیشرفت و تغییرات مثبت گوناگونی به ارمغان بیاورد.
مهربانی ادامه داد: باوجود همه چالش‌ها، نمایشگاه کتاب طی سال‌های اخیر روندهای رو به رشدی را تجربه کرده؛ هم در بخش برنامه‌های جانبی و هم دردسترس‌تر شدن خدمات برای مخاطبان، گام‌های خوبی برداشته شده است. مخصوصاً توجه به فضای مجازی و برگزاری بخش‌هایی از نمایشگاه به‌صورت ترکیبی یا آنلاین، نشانه‌ای از این تغییر مثبت است. اما بااین‌حال، کاستی‌ها و نقدهای مهمی هم همچنان وجود دارد که نمی‌شود آنها را نادیده گرفت. نباید خرید کتاب را تنها راه کتاب‌خوان و کتاب‌باز شدن مردم معرفی کنیم. باتوجه‌به وضعیت گرانی کاغذ و چالش‌های نشر، ضمن درنظرگرفتن مسائل محیط‌زیستی، بهتر است فرهنگ کتابخانه رفتن و قرض‌دادن کتاب به‌عنوان اصل محوری، ترویج داده شود که این کار از توانایی فعلی نمایشگاه کتاب تهران خارج است.
سی و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۱۷ تا ۲۷ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ با شعار «بخوانیم برای ایران» در محل مصلی امام خمینی (ره) برگزار خواهد شد. همزمان با برگزاری بخش حضوری نمایشگاه کتاب ۱۴۰4 تهران، بخش مجازی نمایشگاه نیز در سامانه https://book.icfi.ir/ امکان خرید غیرحضوری کتاب را برای علاقه‌مندان مهیا می‌کند.
