بازگشت
سخنگوی وزارت خارجه: مطالعه «کلیدر» به اندازه دانش دیپلماسی اهمیت دارد
1404/02/23-20:34
سخنگوی وزارت امور خارجه همزمان با هفتمین روز برگزاری نمایشگاه کتاب تهران با حضور در نشست «کتاب و دیپلماسی» بر ضرورت مطالعه دیپلمات‌ها در حوزه‌های مختلف تأکید کرد.
به گزارش ستاد خبری سیوششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت امور خارجه با حضور در نشست «کتاب و دیپلماسی» در غرفه نشر وزارت امور خارجه، گفت: بعد از ورود به محیط نمایشگاه کتاب، خاطراتم از دهه ۷۰ تداعی شد. در آن مقطع در نمایشگاه فعالیت داشتم و برای چیدن کتاب مزدم کتاب بود.
وی گفت: اولین کتابی که هدیه گرفتم در کلاس دوم دبستان از دست معلمم آقای غلامحسین یوسفی در شهر یزد بود. این کتاب «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» اثر آذری یزدی بود. بعدها کلیله‌و‌دمنه و قابوس‌نامه را مطالعه کردم و لذت بردم.
وی از داستان «شغال خرسوار» به‌عنوان یکی از داستان‌های پند‌آموز دوران دبستان خود یاد کرد و گفت: عادت دارم همزمان چند کتاب را زخمی کنم و طول می‌کشد بکه خواندنشان را به اتمام برسانم. کتابی که هشت ماه قبل از مسئولیتم خواندم ایرانی‌تر از نهال تجدد است.
سخنگوی وزارت امور خارجه معتقد است هرقدر مسئولان از فرهنگ و تاریخ خود بیشتر بدانند، مطلوب‌تر می‌توانند از آن صیانت کنند. مثلاً اینکه بدانیم در ۱۰۰ سال گذشته چه وضعی داشتیم و از کجا به کجا رسیدیم و اینکه کمتر کشوری مانند ما درگیر مذاکرات دیپلماتیک بوده مهم است.
وی تأکید کرد: همچنین لازم است ادبیات بدانیم؛ چراکه به همان اندازه که دانش دیپلماسی مهم است رمان‌هایی مثل «کلیدر» و «جای خالی سلوچ» هم اهمیت دارد.
بقایی با بیان اینکه به کتاب کودک و نوجوان علاقه‌مند است، اضافه کرد: مطالعه چنین کتاب‌هایی می‌تواند روحیات مردممان را به ما معرفی کند و چنین معلوماتی موجب می‌شود اگر جایی دچار مشکلی شدیم، تزلزل به وجود نیاید.
کتاب‌هایی که به دیپلمات ایرانی در مذاکرات کمک می‌کند
وی با ذکر مثالی به مذاکرات برجام اشاره کرد و گفت: در چنین رویدادهایی روحیه طرف مقابل مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. کتابی به نام «تجربه یک بحران» که طرف مقابل از برخوردها و روحیه ایرانی‌ها در مذاکرات نوشته بودند و همچنین کتاب «رفتار مذاکراتی آمریکا» هر دو به بنده کمک کرده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه معتقد است نوشتن نیز تمرینی برای خواندن است.
وی گفت: کلمه قداست دارد و با جابه‌جایی یک کلمه ممکن است حقی را از کشور ضایع کرد و برعکس. نمونه آن قطعنامه ۲۲۳۱ در بحث موشک است که با به کار‌گیری کلمات مناسب تعهد غیر‌عادلانه از روی دوش کشور برداشته شد.
بقایی یادآور شد: زمانی که نماینده ایران در سازمان ملل بودم، یک موضوع تکنیکی حقوقی در خصوص حقوق دریایی مطرح بود. اگر کلمه‌ای درج می‌شد ما بسیار متضرر می‌شدیم. با یک کلمه از کتاب خوشه‌های خشم ویلیام فاکنر که شب قبلش خوانده بودم توانستم مشکل را حل کنم.
وی با بیان اینکه طرف مقابل ما بیشتر می‌خواند، افزود: مردم این جوامع در مترو و اتوبوس همه کتاب به دست می‌گیرند و همچنان با کتاب کاغذی ارتباط خوبی دارند. باید بپذیریم که کتابخوانی وارد فرهنگ ما نشده و لازم است کار اساسی از دوران کودکی انجام شود تا این مسأله نهادینه شود.
سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص یارانه برای کتاب گفت: اگر حق مؤلف رعایت نشود روند تولید کتاب مختل می‌شود.
وی معتقد است در صحنه بین‌الملل از عناصر مهم تصمیم‌گیری، تصمیم به هنگام است و همچنین استفاده تجربه‌های قبلی. در همین زمینه کتاب‌های محمدعلی فروغی و عبدالله انصاری را عبرت‌آموز می‌دانم. ما نتوانستیم در اجلاس صلح ورسای شرکت کنیم و به قول یکی از نویسندگان آن زمان علاف بودیم. محمدعلی فروغی در اجلاس سانفرانسیسکو حضور داشت و نگاه محمدعلی فروغی برای ما درس‌آموز است که چطور اگر تصمیمی گرفته نشود ممکن است فرصتی سلب شود. یا خاطرات انصاری در خصوص اشتباهات و نگاه غیر‌واقعی هیأت ایرانی همگی عبرت‌آموز است.
بقایی تصریح کرد: خواندن تاریخ به شکل یک فرایند می‌تواند اطلاعات مطلوبی برای دیپلمات‌ها جهت اخذ تصمیمات مطلوب ارائه دهد.
سخنگوی وزارت امور خارجه معتقد است دیپلمات‌های ایرانی امروز واقع‌گراتر هستند. اگر بخواهیم این ۴۶ سال یا امروز را تحلیل کنیم باید ایران ۱۵۰ سال را ببینیم. ما در دو جنگ جهانی اول و دوم با وجود اعلام بی‌طرفی اشغال شدیم و بعد کودتایی در ۱۹۵۳ به ما تحمیل شد. در واقع گمگشته ما امنیت و استقلال بود.
وی بیان کرد: در سال‌های بعد این تجربه‌ها ما را به سمت شعار استقلال و آزادی برد و ما با اتکا به‌نفس جلو آمدیم. در واقع هشت سال جنگ برای هر کشوری مخرب است اما برای ما آموزنده بود. ما بهترین جوانان را از دست دادیم. آن هم در شرایطی که حتی یک فشنگ به ما داده نمی‌شد. این پشتوانه موجب شد که مردم ایران به این نتیجه برسند که برای حفظ استقلال به خود متکی باشند.
وی افزود: حتی ایستادگی در مقابل تحریم‌ها ستودنی بود. و اینها در سایه مردم خوبی که داریم حاصل شده است. همواره با خودم می‌گویم ان‌شاءالله که نماینده خوبی برای مردم باشم، چراکه وقتی برای مذاکرات می‌روم پشتوانه‌ام جز مردم نیست.
فعلاً روند مذاکرات نامشخص است
سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص مذاکرات ایران و آمریکا نیز گفت: ورود ما به مذاکرات جدی بوده و هیچ‌وقت مذاکره ابزار شماتت نبوده است. در مذاکرات از طرف مردم نماینده‌ایم که دو موضوع را در نظر داشته باشیم. یک مورد حفظ هزینه‌هایی است که در کشور صرف شده است. برخی می‌گویند ایران برای برنامه هسته‌ای به سمت مذاکره رفته است اما بحث هسته‌ای خیلی قبل‌تر آغاز شده است.
وی افزود: برنامه هسته‌ای یک نیاز است اما بحث آن بسیار قبل‌تر و در ۱۹۷۰ مطرح بود. در آن مقطع دانشگاه استنفورد طرح راکتور را با توجه به جمعیت کشور و نیازهای صنعتی مطرح کرد تا حداقل ۹ راکتور ساخته شود. اولین راکتور تحقیقاتی ایران با سوخت ۹۰درصد توسط امریکایی‌ها ساخته شد. همچنین قبل از انقلاب اسلامی چند قرارداد مهم با انگلیس و آلمان داشتیم. راکتور بوشهر را آلمانی‌ها تا ۷۰درصد تکمیل کردند اما خودشان نیمه رها کردند و مجبور شدیم خودمان آن را تکمیل کنیم.
به گفته بقایی ما عضو کنوانسیون منع اشاعه هستیم و تعهداتی را پذیرفته‌ایم و حقوقی داریم. حال این سؤال مطرح است که آیا باید تعهد بپذیریم اما حقوقمان رعایت نشود.
وی تصریح کرد: دانشمندان ما ۹۰درصد سوخت را به ۲۰درصد رساندند. اما این واقعیت‌ها را می‌پوشانند و نمی‌گویند و بحث را به مسائل کلیشه‌ای می‌کشانند. آن طرف هم همه فراموش می‌کنند که تنها دارنده سلاح هسته‌ای که سابقه روشن اشغال و تعرض دارد اسرائیل است.
سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد: چطور می‌توان کشوری را که سابقه تعرض به کشوری نداشته بگویند فناوری برایش مجاز نیست و در واقع این برخوردها ریاکارانه قابل قبول نیست. هدف ما از مذاکرات احقاق این حقوق و همچنین رفع تحریم‌هاست که بتوانیم انتفاع اقتصادی برای کشور داشته باشیم.
بقایی تصریح کرد: روند مذاکرات قابل پیش‌بینی نیست اما ما گام‌هایمان را با دقت برمی‌داریم و طرف مقابل باید از اقداماتی که بتواند سوظن را به وجود آورد پرهیز کند.
وی ادامه داد: چند روز پیش برای ما تحریم‌هایی در نظر گرفتند که درست نیست، اما ما با گام‌های با دقت در حرکتیم.
سیوششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۱۷ اردیبهشت آغاز شده و تا ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ با شعار «بخوانیم برای ایران» در محل مصلای امام خمینی(ره) ادامه خواهد یافت. همزمان با برگزاری بخش حضوری نمایشگاه کتاب ۱۴۰۴ تهران، بخش مجازی نمایشگاه نیز در سامانه book. icfi.ir امکان خرید غیرحضوری کتاب را برای علاقه‌مندان فراهم کرده است.
