
دوره سیاه مطبوعات ایران، عصر رضا شاه بود
1404/02/24-19:25
دکتر بهمنی قاجار در نشست بررسی تاریخ مطبوعات ایران، دوره سلطنت رضا شاه را به عنوان دوره سیاه مطبوعات ایران معرفی کرد و از نقش حکومت در سرکوب آزادی مطبوعات و تبدیل آن به ابزار تبلیغاتی سخن گفت.
به گزارش ستاد خبری سیوششمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، در نشست تخصصی بررسی تاریخ مطبوعات ایران، بهمنی قاجار با اشاره به تحولات مطبوعاتی از دوره محمد شاه تا دوران مشروطیت، این دوره را بهعنوان نقطه عطفی در آزادی مطبوعات توصیف کرد.
وی افزود: مطبوعات پیش از مشروطه بیشتر به بیان اخبار رسمی میپرداختند، اما با ایجاد آزادی، به نماینده افکار عمومی و نهاد نظارتی بر حاکمیت تبدیل شدند.
بهمنی قاجار توضیح داد که با روی کار آمدن رضا خان، وضعیت مطبوعات تغییر کرد. پس از کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹، رضا خان با توقیف روزنامهها نشان داد که مطبوعات را ابزاری برای محدودیت و سرکوب میداند. با تثبیت قدرت رضا خان، مطبوعات تحت کنترل شدید حکومت قرار گرفتند و به عنوان ابزاری برای تبلیغ ایدههای رضا شاه مورد استفاده قرار گرفتند.
وی افزود: در دوره نخستوزیری رضا خان، مطبوعات حامی او افزایش یافتند و در راستای مشروعیتبخشی به قدرت او فعالیت کردند. اما با گسترش اختناق، مخالفان سرکوب شده و مطبوعات به شکلی یکدست در حمایت از حکومت تغییر ماهیت دادند.
بهمنی با اشاره به قانون مطبوعات ۱۳۰۷، این قانون را گامی برای قانونی کردن اختناق رسانهای توصیف کرد و گفت: مطبوعات از نقش رکن چهارم مشروطیت خود باز ماندند و به نهادی وابسته به حکومت تبدیل شدند.
وی همچنین به ترور میرزاده عشقی به عنوان نمونهای از سرکوب منتقدان اشاره کرد و گفت: این واقعه پیامی به مخالفان حکومت بود.
در پایان، بهمنی دوره رضا شاه را دوره سیاه مطبوعات ایران دانست و بر ضرورت بازخوانی این دوره برای درک تاریخ مطبوعات کشور تأکید کرد.
سیوششمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران از ۱۷ اردیبهشت آغاز شده و تا ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ با شعار «بخوانیم برای ایران» در محل مصلای امام خمینی(ره) ادامه خواهد یافت. همزمان با برگزاری بخش حضوری نمایشگاه کتاب ۱۴۰۴ تهران، بخش مجازی نمایشگاه نیز در سامانه book.icfi.ir امکان خرید غیرحضوری کتاب را برای علاقهمندان فراهم کرده است.