بازگشت
زبان فارسی، زبان عشق و پیام‌آور پیوستگی جهانی است
1404/02/24-20:29
در مراسم رونمایی از کتاب «سه‌تار»، با تجلیل از بزرگان ادب فارسی چون مولوی، سعدی و فردوسی، بر رسالت جهانی زبان فارسی تأکید شد و آن را زبانی دانستند که با عشق و معرفت، انسان‌ها را به وحدت فرامی‌خواند.
به گزارش ستاد خبری سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، در مراسم رونمایی از کتاب «سه‌تار» فرزانه خجندی، نویسنده و شاعر تاجیکستانی و نویسنده اثر، ابراهیم خدایار، استاد زبان و ادبیات فارسی، احمد تیم‌داری، استاد پیشکسوت زبان و ادبیات فارسی و طالب آذرخش، شاعر تاجیکستانی حضور داشتند.
احمد تیم‌داری در این نشست بر پیوستگی ناگسستنی زبان و ادبیات فارسی در منطقه تأکید کرد و گفت: فارسی، زبانی فراتر از مرزهای کنونی ایران است که درکشورهای مختلف از جمله تاجیکستان، افغانستان و هند، سابقه‌ای چند قرنی دارد. کتاب «سه‌تار» مجموعه‌ای از غزلیات شاعران معاصر تاجیک است که با ترجمه و گردآوری محسن فرحبخشگان، پژوهشگر و مترجم ایرانی و با نظارت شاعر تاجیک، فرزانه خُجندی منتشر شده است.
تیم‌داری که بیش از پنج دهه در زمینه آموزش و تحقیق زبان فارسی فعالیت کرده و ۴۷ عنوان کتاب در این حوزه منتشر کرده، در این نشست گفت: زبان و ادبیات فارسی از هم جدا نیستند؛ این دو، شالوده فرهنگی تمدن ایرانی و اسلامی در گستره‌ای وسیع از آسیا هستند.
وی با اشاره به کتاب رویاهای فراموش‌شده» نوشته وارث کرمانی، استاد دانشگاه اسلامی هند، افزود: در این کتاب از حدود ۷۰ شاعر هندی یاد شده که هرگز به ایران نیامده‌اند اما شعر فارسی را در همان‌جا آموخته و گسترش داده‌اند.
تیم‌داری همچنین با اشاره به نقش شاعران برجسته تاجیک چون رودکی و صدرالدین عینی، تأکید کرد: ادبیات فارسی در آسیای میانه همچنان زنده و تأثیرگذار است.
وی با اشاره به مفهومی تاریخی موسوم به «اقالیم سبعه» در متون جغرافیایی قدیم، گفت: ایرانِ تاریخی با مساحتی حدود پنج برابر مرزهای کنونی، مرکز ارتباطات فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در منطقه بوده است.
وی به کتابی از نویسنده آمریکایی، ریچارد فولدز، با عنوان «ایران در تاریخ جهان» اشاره کرد و افزود: این کتاب در سال ۲۰۱۶ منتشر شده و در آن بر نفوذ زبان فارسی در سرزمین‌هایی چون چین، هند، روم و مدیترانه تأکید شده است.
ابراهیم خدایاری نیز در این نشست، در توصیف جامعه فرهنگی ایران گفت: این حوزه که می‌توان آن را «جامعه فرهنگی» نامید، ریشه در اسطوره‌ها، متون حماسی و اسناد تاریخی دارد و مردمان آن از لحاظ زبانی، فرهنگی و تاریخی پیوندی عمیق با ایران دارند.
خدایاری به چند روایت کلیدی اشاره کرد و گفت: نخست، روایت اسطوره‌ای تولد زرتشت پیامبر و نخستین اقامتگاه آریایی‌ها در منطقه‌ای از همین جغرافیا. در ادامه، روایت شاهنامه که در آن، فریدون پس از شکست ضحاک، سرزمین خود را میان سه فرزندش تقسیم می‌کند و بر اساس آن، اقوام این منطقه همه از یک تبار و هم‌خون هستند.
وی همچنین به گفته علمای ماوراءالنهر اشاره کرد که بیش از هزار سال پیش نقل کرده‌اند: از روزگار آدم تا اسماعیل، مردم این سرزمین به فارسی سخن می‌گفته‌اند.
خدایار در بخش دیگری از سخنان خود به شواهد تاریخی استناد کرد و گفت: در کتاب «داریوش و فرهنگ» آمده است که در زمان درگذشت داریوش بزرگ، امپراتوری هخامنشی شامل ۲۹ قلمرو بود.
وی افزود: ایرانیان نخستین‌بار نام ماوراءالنهر را برای این ناحیه انتخاب کردند که نشان از آگاهی و پیوند تاریخی آنان با آن سرزمین دارد.
وی همچنین یادآور شد: اولین شعر به زبان فارسی به حکیم سمرقندی نسبت داده می‌شود که خود از خاستگاه‌های فرهنگی این حوزه بوده است.
خدایار تأکید کرد که این شواهد اسطوره‌ای و تاریخی، همگی دال بر وحدت فرهنگی و زبانی مردمان ایران و تاجیکستان هستند. در واقع تاجیک‌ها و ایرانی‌ها، دو روح در یک بدن‌اند.
وی در بخش پایانی سخنان خود با خوانش شعری از یکی از شاعران معاصر تاجیک و استناد به کتابی در حوزه شعر تاجیکی، بر نقش زبان فارسی در وحدت اقوام منطقه تأکید کرد و افزود: این کتاب با الهام از مفهوم هفت اقلیم، همه اقوام این حوزه تمدنی را زیر لوای زبان فارسی گرد هم می‌آورد.
در ادامه این مراسم، فرزانه خُجندی سخنان خود را با خواندن ابیاتی از سروده‌هایش آغاز کرد و با درود فرستادن به روح مولانا و سعدی شیرازی، بر نقش بزرگان ادب فارسی در ارتقای این زبان به جایگاهی فراتر از یک ابزار ارتباطی تأکید کرد.
وی با اشاره به فردوسی و دیگر بزرگان ادب پارسی گفت: این بزرگان، زبان فارسی را به زبان محبت و عشق تبدیل کردند؛ زبانی که امروز نیز حامل پیام‌های انسانی، عرفانی و فرهنگی است.
خُجندی با قدردانی از تلاش‌های علی دهباشی، از فعالان فرهنگی ایران، ادامه داد: امیدوارم ایشان در ادامه راه خود بتوانند جغرافیای زبان و ادبیات فارسی را با تلاش و پیگیری حفظو پاسداری کنند.
وی همچنین از استادان ایرانی و نیز استادان آذربایجانی حاضر در جلسه تشکر کرد و بر رسالت فرامرزی زبان فارسی تأکید کرد و گفت: این زبان باید برای نسل‌های آینده، از گزند آسیب‌ها محفوظ بماند. امروز، پرچم‌داران زبان فارسی وظیفه دارند با کردار و خِرَد خود، مردم عالم را به وحدت و پیوستگی دعوت کنند.
خُجندی در پایان سخنانش، با یادآوری دعای «صبر» که به سعدی نسبت داده شده است، مراسم را با لحنی شاعرانه و معنوی به پایان رساند.
سی و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۱۷ تا ۲۷ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ با شعار «بخوانیم برای ایران» در محل مصلی امام خمینی(ره) در حال برگزاری است. هم‌زمان با برگزاری بخش حضوری نمایشگاه کتاب ۱۴۰۴ تهران، بخش مجازی نمایشگاه نیز در سامانه book.icfi.ir امکان خرید غیرحضوری کتاب را برای علاقه‌مندان مهیا کرده است.
