بازگشت
کودک و نوجوان امروز با دیروز فرق دارد
1404/02/25-19:42
نشست «داستان کودک و نوجوان و پرسشهای امروز» با تأکید بر لزوم هم‌قدمی زبان روایت با نسل جدید در نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد.
به گزارش ستاد خبری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، نشست تخصصی « داستان کودک و نوجوان و پرسشهای امروز» با حضور مهدی رجبی، نویسنده، گیتی صفرزاده، نویسنده و شکوفه صمدی، نویسنده حوزه کودک و نوجوان، برگزار شد.
مهدی رجبی در ابتدای این نشست اظهار کرد: نویسنده نباید صرفاً به نیازهای موجود مخاطب پاسخ دهد، بلکه باید نیازهای جدیدی برای او بسازد.
وی با اشاره به موفقیت مجموعه «هری پاتر»، گفت: این کتاب‌ها به‌جای تبعیت از نیازهای رایج، خواسته‌ای تازه در کودکان ایجاد کردند. ادبیاتی که صرفاً اندرزدهنده باشد، نه‌تنها برای نوجوانان جذاب نیست، بلکه آن‌ها را از لذت ادبیات دور می‌کند.
رجبی همچنین هشدار داد که نوجوانان در برابر نصیحت واکنش نشان می‌دهند و برای تعامل با آن‌ها باید به احساسات، زبان و علایقشان نزدیک شد.
او تأکید کرد: نویسنده موفق کسی است که بین گذشته و حال خود پلی بزند و از این طریق به دنیای مخاطب امروز نزدیک شود.
به‌گفته او، اعتماد به مخاطب، کلید اصلی موفقیت در ادبیات کودک است: نباید همه پاسخ‌ها را داد؛ باید مخاطب را در روند کشف شریک کرد.
در ادامه این نشست، شکوفه صمدی نیز با تأکید بر فاصله موجود میان نویسندگان و مخاطبان نوجوان گفت: نوجوانان دقیقاً می‌دانند چه می‌خواهند؛ اما ما از فضای آن‌ها فاصله داریم.
او افزود: نویسنده باید زبان نوجوان را یاد بگیرد و با او مانند یک دوست ارتباط برقرار کند.
صمدی، در اشاره به دلایل موفقیت آثار پرطرف‌دار، گفت: برای ارتباط واقعی با نوجوان، شناخت ابزارهای فرهنگی آن‌ها ضروری است. اگر نوجوانی به مانگا علاقه دارد، نویسنده باید این جهان را بشناسد.
به‌گفته صمدی، اعتماد متقابل پایه ارتباط با نسل نوجوان است. وقتی نوجوان حس کند حرفش شنیده می‌شود، به تو اعتماد خواهد کرد.
صفرزاده، با اشاره به تفاوت نگاه نسل‌ها گفت: نوجوانان باید فرهنگ و ویژگی‌های خود را بشناسند؛ تا زمانی که روش ارتباطی آن‌ها را نشناسیم، نمی‌توانیم افسانه‌های خود را به آنان پیوند دهیم.
صفرزاده همچنین از شیوه روایت برخی نویسندگان انتقاد کرد و گفت: بسیاری از نویسندگان با نگاهی کلیشه‌ای و نوستالژیک سخن می‌گویند، در حالی که باید تاریخ را به زبان امروز برای نوجوان بازگو کرد.
در ادامه، شکوفه صمدی، دیگر سخنران این نشست، با اشاره به عملکرد والدین گفت: بسیاری از مادران تلاش می‌کنند کودکان و نوجوانان را از مواجهه با موضوعاتی که برای سن آن‌ها مناسب نمی‌دانند، دور نگه دارند؛ اما کودکان خود واقعیت‌ها را می‌بینند و از طریق تجربه، یاد می‌گیرند.
او افزود: کودکان به‌طور مستقل به سراغ کتاب‌ها می‌روند؛ حتی اگر کیفیت لازم را نداشته باشند. ما تنوع ژانر را می‌شناسیم، اما در حوزه‌هایی چون شعر، رمان و طنز منابع کافی نداریم. طنز می‌تواند ابزاری مؤثر در ارتباط با نوجوانان باشد؛ اما آثار باکیفیت در این زمینه کمیاب‌اند.
صمدی تأکید کرد نوجوان امروز نیاز به قهرمانی دارد که واقعی باشد: قهرمانی که آسیب‌پذیر است و ضعف دارد، نه شخصیت‌هایی که بدون خطا هستند.
او گفت: نوجوانان از طریق کتاب‌ها با تجربه‌هایی مواجه می‌شوند که در دنیای واقعی ممکن است از آن محروم باشند. این تجربه‌ها نه‌تنها برای آن‌ها لذت‌بخش‌اند، بلکه آمادگی ذهنی و روانی برای مواجهه با بحران‌ها ایجاد می‌کنند.
سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۱۷ اردیبهشت آغاز شده و تا ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ با شعار «بخوانیم برای ایران» در محل مصلای امام خمینی(ره) ادامه خواهد یافت. هم‌زمان با برگزاری بخش حضوری نمایشگاه کتاب ۱۴۰۴ تهران، بخش مجازی نمایشگاه نیز در سامانه book.icfi.ir امکان خرید غیرحضوری کتاب را برای علاقه‌مندان فراهم کرده است.
