بازگشت
آنچه می‌خواهید از «رضاشاه» بدانید در این کتاب هست
1404/02/25-20:59
آیین رونمایی کتاب «رضا شاه» با حضور عماد داوری دولت‌آبادی، نویسنده کتاب، حسین جنتی، فعال فضای مجازی، به‌همراه تیم پژوهشی کتاب پنجشنبه ۲۵ اردیبهشت ماه در غرفه مجمع ناشران انقلاب اسلامی برگزار شد.
به گزارش ستاد خبری سیوششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، در ابتدای این مراسم مدیر مجموعه فرهنگی بدون سانسور بیان کرد: مردم ایران روی چهار موضوع آب، خاک، ناموش و مذهبی حساس هستند. سؤال اینجاست چطور می‌شود امروز عده‌ای به خود اجازه می‌دهند و دست روی المان‌های حساس ما می‌گذارند؟ امروز اگر بحرین بود، در عمل ۶۰ تا ۷۰ درصد خلیج‌فارس در دست ایران بود.
حسین جنتی ادامه داد: بنده از آقای دولت‌آبادی سؤال کردم که آیا شما در این کتاب تحلیل ارائه دادید؟ فرمودند: خیر، بنده فقط تاریخ را شرح دادم. چرا باید تاریخ باشد؟ تا ما دچار فریب و خودفریبی نشویم؛ چون ما نمی‌خوانیم. ما به‌عنوان انسان وظیفه داریم تاریخ را بخواهیم. تاریخ این درس را به ما می‌دهد که هرکسی هر ادعایی را مطرح نکند. امروز اگر شما راجع به برجام بخواهید صحبت کنید، می‌گویند اول تاریخش را بخوان. تاریخ بخوانیم تا افکار عمومی را به‌سمت افکار درست و سرنوشت‌ساز ببریم.
وی افزود: مطالعه تاریخ یعنی مطالعه اقدامات مشابهی که ممکن است در زندگی آینده اثر خود را بگذارد؛ لذا افکار عمومی ما باید با تاریخ آشنا شود. می‌گویند تجربه یکی از بزرگ‌ترین علوم است. یکی از کارشناسان فرمودند این کتاب باید مرجع شود و اگر اشتباه نکنم، آقای دولت‌آبادی پنج سال برای کتاب «رضا شاه» زحمت کشیدند.
جنتی تأکید کرد: کاش این کتاب به زبان نوجوان به رشته تحریر دربیاید! این کتاب کامل می‌شود؛ چون نوجوان امروزی در سال‌های اخیر موردتوجه حرف‌های بسیاری قرار گرفته است.
سپس، نویسنده کتاب «رضا شاه» درباره این اثر گفت: سال ۱۳۹۸ در یک گروه فضای مجازی یک بحث شبیه تاریخی مطرح شد.
عماد داوری دولت‌آبادی در پاسخ به اینکه کار شخصی یا گروهی پیش رفت، گفت: از سال ۱۳۹۸ تا کنون کتاب «رضاشاه» را از ۴۰۰ منبع و بیش از ۱۷۵ متن تاریخی استخراج کردیم. بچه‌ها از وقت و کار اصلی خود گذشتند و در مدت زمان پنج سال کنار ما بودند.
دولت‌آبادی در پاسخ به این سؤال که فکر می‌کردید این کتاب پنج سال از زندگی شما را بگیرد، بیان کرد: واقعاً نه. هرچقدر در این باتلاق شنا کردیم، بیشتر غرق شدیم. البته ناراحت هستیم که چرا سال‌های عمر خود را صرف چنین مواردی کردیم.
وی درباره نویسندگی گفت: از نویسندگی لذت می‌برم؛ اما پیش از نوشتن، کار آی‌تی انجام می‌دادم. ما در زمینه کتاب خلأ داریم. به بچه‌ها گفتم کتابی بیاورید که صفر تا صد زمان رضاشاه را بررسی کرده باشد. اما از سال ۱۳۲۱ تا کنون چنین کتابی نوشته نشد و اکنون کتاب «رضاشاه» را داریم.
این نویسنده درباره پیش‌بینی میزان موفقیت این کار اظهار کرد: بستگی دارد چقدر موفقیت را در نظر بگیرید. من فکر می‌کنم موفق شدیم و توانستیم چهره واقعی رضاشاه را بدون داوری نشان دهیم. ما تاریخ می‌خوانیم، چون لازم است. بنده به صرف تاریخ علاقه‌ای ندارم که دوران اشکانیان را مطالعه کنم؛ اما به تاریخ معاصر علاقه‌مندم که باعث فقر و بسیاری از مسائل در کشور شد.
دولت‌آبادی دلیل حجیم و سنگین بودن این کتاب را این‌طور بیان کرد: این کتاب مرجعیت دارد و ان‌شاءالله نسخه‌های سبک‌تر هم منتشر خواهد شد.
وی از حذفیات متون کتاب در زمان اخذ مجوز گفت: هنگام بررسی متن کتاب، حتی یک کلمه از کتاب بنده را تغییر ندادند. در بازار جمهوری اسلامی ایران، در تمجید رضا شاه کتاب داریم و در کتاب من هم یک کلمه حذف نشد.
او در پاسخ به این سؤال که بر‌اساس مطالعاتتان اقدامات مثبت و خوب رضاشاه برای ایران چه بود، گفت: ویژگی‌های رضاشاه را در برخی موارد مثبت می‌بینم؛ مثل وقت‌شناسی و پاکیزگی. اما به‌طور کلی در عملکرد فرهنگی و سیاسی تأثیرات منفی داشت. همچنین، در آن زمان، بردن اسم شاه در پهلوی جرم بود و شما نمی‌توانستید حتی اسم ایشان را بیاورید. او گفته هر مملکتی یک رژیمی دارد و رژیم ما یک‌نفره است.
داوری دولت‌آبادی تصریح کرد: رضاه شاه به‌ترتیب افسر، نگهبان، چوپان و فرمانده قزاق، فرمانده کل قزاق، وزیر جنگ، نخست‌وزیر و در نهایت رئیس‌جمهور شد. در ابتدا طرح رئیس‌جمهوری کلید خورد و ۳۰هزار مردم تهران اطراف میدان بهارستان جمع می‌شوند و سپس، تغییر رویه و سلطنت رضا شاه بی‌سروصدا رقم خورد.
وی عنوان کرد: در آن زمان، رضا شاه باهوش بود و با هوش خود توانست سلطنت را بگیرد. باهوش‌تر از رضا شاه، آیت‌الله عبدالکریم حائری یزدی بود. ایشان در زمان وقت خود را با رضا شاه درگیر نمی‌کرد. فکر می‌کنم در آن زمان آقای حائری هوشمندانه رفتار می‌کرد.
عماد داوری دولت‌آبادی درباره شخصیت رضا شاه تأکید کرد: رضا شاه به نظامی‌ها قدرت بسیار می‌داد. ثروتمند‌ترین افراد در دوران پهلوی نظامیان بودند. آقای مدرس تا جایی که توانست، در برابر رضاشاه محکم ایستاد. در آن زمان، با اولین حمله روس‌ها، رضا شاه به‌عنوان نفر اول فرار می‌کند و ظرف چند ساعت ارتش از بین می‌رود. رضاشاه بی‌سواد بود و وحشیانه رفتار می‌کرد. به خاطر حجم خشونت مردم از رضاشاه، جنازه‌اش به ایران نمی‌آید و از آفریقای جنوبی به مصر می‌رود. سپس، بی‌سروصدا در ایران دفن می‌شود.
سیوششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۱۷ اردیبهشت آغاز شده و تا ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ با شعار بخوانیم برای ایران در محل مصلای امام خمینی(ره) ادامه خواهد یافت. هم‌زمان با برگزاری بخش حضوری نمایشگاه کتاب ۱۴۰۴ تهران، بخش مجازی نمایشگاه نیز در سامانه book.icfi.ir امکان خرید غیرحضوری کتاب را برای علاقه‌مندان فراهم کرده است.
