بازگشت
بیشتر مدعیان آموزش فیلمنامه‌نویسی بی‌سوادند!
1404/02/26-19:26
دهمین نشست «کتاب و سینما» با عنوان «انتشار کتاب‌های سینمایی، فرصت‌ها و تهدیدها» با حضور محسن آزرم، علیرضا کاوه، علیرضا پورهاشم و مهرزاد دانش در هنرگان برگزار شد.
به گزارش ستاد خبری سیوششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، در ابتدای این نشست مهرزاد دانش با گزارشی از پیشینه انتشار کتاب‌های سینمایی در ایران گفت: پس از انقلاب مجله فیلم، بنیاد فارابی و برخی از ناشران به انتشار کتاب‌های سینمایی روی آورده بودند و در دوره‌ای کم و بیش وضیعت انتشار کتاب‌های سینمایی در ایران خوب شده بود اما به نظرم از دهه ۹۰ با این که تعداد ناشران کتاب افزایش پیدا کرده اما متأسفم بگویم که وضیعت انتشار کتاب‌های سینمایی در کشور دچار آشفتگی و نابه سامانی شده است.
محسن آزرم در این نشست گفت: در دوران کودکی من، سینما با کاغذ شروع می‌شد، پیش از دیدن فیلم ما کتاب می‌خواندیم، آن‌هم در شرایطی که تعداد کتاب‌ها اندک بود و فقط یک مجله درباره فیلم وجود داشت، با این وجود همه کسانی که به سینما علاقه داشتند می‌دانستند که باید سینما را با کلمه بشناسند. در سال‌های اخیر تعداد کتاب‌ها بیشتر شده است اما نمی‌دانم چرا جمعیت کتابخوان‌های سینمایی کمتر شده، درحالی که می‌دانیم علاقه‌مندان به سینما بیشتر از قبل شده است، با تمام این تفاسیر شاید بتوان گفت سینما دوستان از کتاب‌ها بریده‌اند.
وی افزود: متأسفانه امروزه بیشتر کسانی که به سینما علاقه‌مندند به این باور رسیده‌اند که به جای کتاب خواندن و آشنایی با مبانی سینما باید فقط فیلم ببینند و بدون دانستن مبانی ابتدایی سینما به نقد فیلم هم روی می‌آورند و اتفاقاً بسیار مدعی‌اند.
به گفته آزرم اگر تمام کسانی که مدعی هستند عاشق سینما هستند کتاب سینمایی می‌خواندند، تیراژ کتاب‌های سینمایی ۳۵۰ نسخه نبود. متأسفم این ۳۵۰ نسخه هم مدت‌ها طول می‌کشد فروش برود و بعد به جای خوانده شدن در قفسه کتابخانه‌ها خاک می‌خورند.
وی درباره نشر گیلگمش گفت: این نشر فعالیت‌اش را از سال ۱۳۹۸ آغاز کرد. بخشی از تمرکز این نشر بر روی انتشار کتاب‌های سینمایی و تئوری و نظریه‌های سینماست و در این نشر کتاب‌هایی درباره فیلمسازانی منتشر می‌شود که دوره کاری‌شان کامل شده است. بخشی از کتاب‌های این نشر، کتاب‌های میان رشته‌ای است که این کتاب‌ها نیز روی فلسفه تأکید دارد. این کتاب‌ها اتفاقاً مخاطب خوبی دارند.
آزرم افزود: کتاب‌های دیگری که این روز‌ها خیلی طرفدار دارند کتاب‌های روایی درباره فیلم هستند. این روایت‌ها نقد نیستند و در دوره‌ای بابک احمدی چنین جستار‌هایی را در مطبوعات می‌نوشت.
در ادامه عیرضا کاوه گفت: در ایران تنوع و تعداد کتاب‌های سینمایی زیاد است و بسیاری از کتاب‌های سینمایی، خیلی زودتر از سایر کشور‌ها در ایران ترجمه و منتشر می‌شوند. برخی از نهاد‌ها و سازمان‌ها هم برای تألیف برخی از کتاب‌های سینماییِ سفارشی هزینه‌های هنگفتی می‌کنند که فاقد هرگونه ارزش است.
او در ادامه با اشاره به مافیای پایان‌نامه‌نویسی در ایران گفت: این مافیا حتی در برخی از پژوهشگاه‌ها هم رسوخ کرده‌اند. بار‌ها در کتاب‌های پژوهشی که سازمان‌ها و برخی نهاد‌ها منتشر کرده‌اند با منابعی در انتهای کتاب‌ها روبرو می‌شوند که این منابع اصلاً ربطی به کتاب ندارند. به نظرم بدون اغماض ۹۰ درصد کتاب‌های پژوهشی سازمان توسط همین مافیای کتابساز خلق می‌شوند.
در ادامه علیرضا پورهاشم گفت: من حدود ۷ سال است که در مؤسسه کارنامه کتاب فروشی راه انداخته‌ام ودر این کتاب فروشی واقعاً به این نتیجه رسیده‌ام که بیشتر افرادی که کتاب سینمایی می‌خرند این کتاب‌ها برایشان تنها جنبه دکوری و پز دارد و کمتر پیش می‌آید که این کتاب‌ها را مطالعه کنند.
او افزود: در دورانی که دیگر بزرگان سینمای ایران بهرام بیضایی و عباس کیارستمی نیستند، کم نیستند استادان فیلمنامه‌نویسی که بی‌سواد هستند و کتاب نمی‌خوانند و اصلاً شناختی از بازار نشر کتاب‌های سینمایی ندارند و همچنان کتاب‌هایی را که دیگر کارآمد نیستند برای مطالعه به شاگردان‌شان پیشنهاد می‌کنند.
پورهاشم در ادامه درباره فعالیت نشر ساقی در حوزه سینما گفت: این نشر تاکنون کتاب‌های متعددی در حوزه سینما منتشر کرده، اما نشر کم کاری است و به‌زودی نیز قصد دارد در حوزه کتاب‌های تئاتری فعالیت کند.
در ادامه مهرزاد دانش با برشمردن مشکلات ناشران گفت: به نظرم ماجرای نشر کتاب سینمایی با وجود کلاس‌های متعددی آموزش سینما و دانشگاه‌های سینمایی بسیار پیچیده است و گویی تعداد کتابی که در این حوزه خریداری می‌شود قابل قیاس با تعداد عاشقان سینما نیست.
در ادامه محسن آزرم گفت: ما در نشر گیلگمش تلاش کرده‌ایم که با دانشجویان ارتباط برقرار کنیم و تا جایی که می‌توانیم با شرکت در نمایشگاه‌هایی که در مراکز دانشگاهی برپا می‌شود با دانشجویان ارتباط برقرار کنیم و حتی کتاب‌ها را با تخفیف به آن‌ها ارائه بدهیم تا با آگاهی از کتاب‌ها، سطح آگاهی‌شان نسبت به سینما افزایش پیدا کند.
وی افزود: متأسفانه کم نیستند استادان سینمایی که هنوز درگیر نظریه‌های تاریخ گذشته هستند و اصلاً در جریان انتشار کتاب‌ها و نظریه‌های جدید سینمایی نیستند. این استادان بی‌سواد آفت بزرگی برای سینمای ما هستند.
این منتقد سینما ادامه داد: متأسفانه ترجمه کتاب سینمایی در ایران نوعی فخرفروشی است و هر آدم بی‌سوادی که کمی زبان انگلیسی یا فرانسه بلد است به ترجمه کتاب‌های سینمایی روی آورده است.
این مترجم کتاب‌های سینمایی در پایان سخنانش گفت: من سال هاست که دیگر حق عضویت انجمن منتقدان سینما را پرداخت نمی‌کنم. تعداد اعضای این انجمن کم نیست که اتفاقاً در میان‌شان آدم‌های مدعی و بی‌سواد بسیاری وجود دارد که اگر همین اعضا، کتاب‌های سینمایی را می‌خریدند و می‌خوانند تعداد شمارگان کتاب ۳۵۰ نسخه نبود.
سیوششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۱۷ اردیبهشت آغاز شده و تا ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ با شعار «بخوانیم برای ایران» در محل مصلای امام خمینی(ره) ادامه خواهد یافت. هم‌زمان با برگزاری بخش حضوری نمایشگاه کتاب ۱۴۰۴ تهران، بخش مجازی نمایشگاه نیز در سامانه book.icfi.ir امکان خرید غیرحضوری کتاب را برای علاقه‌مندان فراهم کرده است.
