در اين نشست كه صبح روز 21ارديبهشت‌ماه در سالن كارنامه نشر نمايشگاه كتاب تهران برگزار شد، آزاده نظربلند، مسوول بخش شابك و شابم در خانه كتاب ايران، گفت: شابك(شماره استاندارد بين‌المللي كتاب)، شماره‌اي منحصر به فرد در سطح بين‌المللي و نماينده‌اي براي ساير مشخصات كتاب در سيستم‌هاي مكانيزه است. اين شماره ابزاري براي توليد، توزيع و نظام ذخيره‌سازي داده‌هاي كتاب‌شناختي در بازار كتاب است و فرصتي مناسب براي بهينه‌سازي تجارت كتاب پديد مي‌آورد.

 

وي افزود: شابك از پنج بخش تشكيل شده است كه با خط تيره يا فاصله از هم جدا مي‌شوند، بخش اول آن پيش شماره 978 و 979 از سوي سازمان بين المللي EAN براي دنياي كتاب در نظر گرفته شده است. بخش دوم آن، كشور يا ناحيه جغرافيايي خاص را در نظام شابك مشخص مي‌كند كه از سوي سازمان جهاني شابك اختصاص مي‌يابد و بخش سوم آن شناسه ناشر، بخش چهارم شناسه عنوان و آخرين بخش آن رقم كنترل است .

 

نظربلند با بيان اين كه ايران در سال 72 به عضويت موسسه جهاني شابك درآمد، عنوان كرد: شناسه گروهي ايران در نظام شماره‌گذاري بين‌المللي كتاب عدد 964 تعيين شد. در سال 1386، پس از به اتمام رسيدن برخي از گروه‌هاي پيش شماره 964، شناسه گروهي 600 به ايران اختصاص يافت. در حال حاضر ايران داراي دو شناسه گروهي معتبر است كه براي استفاده در كتاب‌ها قابل استفاده اند.

 

مسوول بخش شابك گفت: از ابتداي سال 2007 و ملحق شدن سازمان شابك به سازمان تجارت جهاني، شماره شابك، از 10 رقم به 13 رقم افزايش يافت و كد 978 به ابتداي آن اضافه شد، اما ناشران براي تبديل شابك 10 رقمي به 13 رقمي تنها با اضافه كردن 978 نمي‌توانند اين كار را بكنند و بايد از طريق نرم افزار تبديل اين كار را انجام دهند زيرا ساختار شابك 10 رقمي با ساختار شابك 13 رقمي متفاوت است.

 

وي گفت: شابك به هر اثر يا ويرايش خاصي از آن و به اشكال مختلف يك اثر شابك جداگانه‌اي اختصاص مي‌يابد، همچنين هرگونه تغيير بر روي شابك ارايه شده از سوي موسسه غيرمجاز است و شابك‌هاي تغييريافته در نظام بين‌المللي پذيرفته نيستند. بخش‌هاي شابك با خط تيره از هم جدا مي‌شوند و اين بخش‌ها بايد به دقت و در جاي صحيح خود قرار گيرند.

 

نظربلند با بيان اين كه شابك به محصولات نرم‌افزاري خاصي كه با هدف آموزشي توليد شده‌اند، اختصاص دارد اما به ساير محصولات نرم‌افزاري مانند بازي‌هاي رايانه‌اي اختصاص نمي‌يابد، اظهار داشت: كتاب‌هاي يك مجموعه علاوه بر شابك اختصاصي يك شابك مجموعه نيز مي‌گيرند كه در تمام جلدهاي مجموعه لحاظ مي‌شود.

 

سخنران اين نشست بيان داشت: شابك بايد در پشت صفحه عنوان(صفحه شناسه)، قسمت پايين پشت جلد، پشت روكش كتاب يا هر نوع پوشش يا محافظ كتاب چاپ ‌شود. پيشنهاد مي‌شود شابك به شكل رمزينه در يك چهارم سمت چپ پشت جلد، نزديك به عطف كتاب چاپ ‌شود.

 

وي در پايان با ارايه اطلاعاتي درباره شابم(شماره استاندارد بين‌المللي موسيقي) عنوان كرد: شماره استاندارد موسيقي نيز مانند شابك 13رقم است با اين تفاوت كه براي شناسايي آثار موسيقي به كار مي‌رود كه با هدف فروش، اجاره يا حمايت از حق مولف، منتشر شده است. دفتر نت، دفترنت‌هاي مينياتوري، آوازي، مجموعه‌هاي قطعات، ورقه‌هاي موسيقي پاپ و آثار الكترونيكي برخي از چيزهايي اند كه شابم به آنها اختصاص مي‌يابد.

 

نظربلند يادآور شد: به كتاب‌هايي كه درباره موسيقي يا تاريخچه آن منتشر مي‌شوند، شابم اختصاص نمي‌گيرد و بايد براي آنها از شابك استفاده شود.