با حضور چهار نویسنده گرجی در نمایشگاه کتاب
روابط ادبی ایران و گرجستان بررسی شد
1389/02/21-08:30
نشست بررسی روابط ادبی ایران و گرجستان، عصر دوشنبه 20 اردیبهشت، در سرای اهل قلم نمایشگاه کتاب برگزار شد. محمدرضا وصفی، مسوول بخش بینالملل نمایشگاه کتاب در این نشست، ایران و گرجستان را دارای رابطهای دیرینه دانست و خواستار احیای روابط ادبی دو کشور شد.
در این نشست که از ساعت ۱۹:۱۵ در سرای اصلي اهل قلم بیست و سومین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران برگزار شد، داویت توراشویلی، وسیل جانیکاشویلی، گیورکی لوبژانیدزه و تهآ عاشورنمایا، از نویسندگان و مترجمان گرجستان و دکتر محمدرضا وصفی، مسوول بخش بینالملل نمایشگاه کتاب، همراه رایزن فرهنگی سفارت گرجستان در ایران حضور داشتند.
وصفی در ابتدای این نشست با معرفی نویسندگان گرجی حاضر در این جلسه، به ذکر پیشینهای از روابط ادبی ایران و گرجستان پرداخت و گفت: بسیاری از اصطلاحاتی که ما امروزه استفاده میکنیم، مربوط به رابطه دیرینه ایران و گرجستان است. مثلا کمتر کسی است که عبارت «کوه قاف» را نشنیده باشد یا از «سیمرغ» چیزی نداند. کوه قاف که در اساطیر و افسانههای باستانی ما، آخر و انتهای دنیا شناخته میشود، همان کوههای قفقاز در شمال گرجستان است. در آن زمان تصور بر این بوده که این کوهها انتهای دنیاست، چرا که در پس آن، یعنی بعد از سرزمین گرجستان، تمدنی وجود نداشته یا اگر داشته، بسیار بدوی بوده است. همه اینها نماد و نشاندهنده ارتباط معنوی دیرینه میان ایران و گرجستان است.
وی در ادامه خواستار احیای روابط ادبی ایران و گرجستان شد و خاطرنشان کرد: در گرجستان افرادی که به مطالعه زبان و ادبیات فارسی میپردازند زیادند، اما عکس آن وجود ندارد و جوانان ایرانی خیلی علاقهای به یادگیری زبان گرجی ندارند.
به گفته وصفی به علت کوچ اجباری یا اختیاری بسیاری از گرجستانیها به نقاط مختلف ایران در مقاطع مختلف تاریخی، هنوز هم زبان باستانی این کشور در مناطقی مانند اصفهان رایج است و زبانشناسان برای اینکه زبان کهن گرجی را بررسی کنند، زبان این مناطق را مورد بررسی قرار میدهند.
نویسنده گرجستانی: نمایشگاه کتاب تهران یک جشن بزرگ است
در این نشست، پس از وصفی، خانم تهآ عاشورنمایا، محقق علوم شرق شناسی و مترجم زبان فارسی به گرجی، که کتابی با نام «ضربالمثلهای فارسی» در گرجستان منتشر کرده است، در مقدمه کوتاهی به تشکر از برگزار کنندگان نمایشگاه کتاب تهران پرداخت و این نمایشگاه را یک جشن و یک رخداد بزرگ فرهنگی دانست و در ادامه مقالهای را با موضوع «پیشینه ترجمههای ادبیات فارسی به زبانگرجی» از روی متن نوشته شده، به زبان فارسی برای حاضران قرائت کرد.
در بخشی از مقاله این شرقشناس و مترجم گرجستانی آمده است: «جای تاسف است که ایرانیها کمتر از آنچه دیگر جمهوریهای شوروی سابق را میشناسند از تحولات ادبی گرجستان مطلع هستند. مروری اجمالی بر پیشینه تعامل ادبی دو کشور، حکایت از روابطی ۹۰۰ ساله دارد و این اهمیت احیای این روابط را آشکارتر میسازد. هرچند ایرانشناسان گرجستانی احتمال میدهند سابقه روابط ادبی دو کشور از این هم طولانیتر باشد.»
در ادامه این مقاله که در آن سابقهای از ترجمه متون ادبیات کلاسیک فارسی به زبان گرجی ذکر شده، تاکید شده است: «امروزه فاصله ادبی ایران و گرجستان روز به روز کمتر میشود. تا نیمه اول قرن بیستم گرجستانیها تنها با آثار کلاسیک زبان و ادبیات فارسی آشنایی داشتند. اما بعد از آن آثار معاصر ایرانی هم به گرجستان راه پیدا کردهاند. از سال ۱۹۱۹ میلادی نیز رشته زبان فارسی در دانشگاه دولتی تفلیس راهاندازی شده است و اکنون اکثر مترجمان فارسی که آثار امروزی ایران را به گرجی ترجمه میکنند از فارغالتحصیلان این دانشگاه هستند.»
عاشورنمایا بعد از قرائت مقالهاش خبر از انتشار شاهنامه فردوسی به صورت کامل در گرجستان داد و گفت: به زودی ترجمه کاملی از شاهنامه فردوسی به صورت شعر به زبان گرجی منتشر میشود که این امر با حمایت رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در تفلیس صورت گرفته است.
بعد از سخنرانی عاشورنمایا، علی محمدزاده، شاعر جوانی که در نشست حاضر بود و پیشتر نیز به دعوت گیورکی لوبژانیدزه، یکی از نویسندگان گرجی حاضر در جلسه به گرجستان رفته بود، شعر کوتاهی را قرائت و آن را به لوبژانیدزه تقدیم کرد.
لوبژانیدزه مترجم قرآن، استاد دانشگاه تفلیس و برنده جایزه کتابسال جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۷ است.
این نویسنده و مترجم گرجستانی در ادامه این نشست گفت که از شعر محمدزاده که خطاب به او سروده شده بود، به هیجان آمده است. وی سپس مقالهای را با موضوع «جریانات معاصر شعر گرجی» از روی متن برای حاضران قرائت کرد.
در بخشی از این مقاله آمده است: «در گرجستان همانند ایران، شعر بیشتر از نثر محبوبیت دارد و به همین علت گرجیان ترجیح میدهند احساسات خود را به زبان شعر بیان کنند. این باعث پدید آمدن قالبهای مختلف شعری شده است و شاعران مختلفی در اعصار گوناگون گرجستان پدید آمدهاند.»
در ادامه مقاله کوتاه این نویسنده گرجستانی، دو شاعر گرجی معرفی شدند و وی ترجمه فارسی دو شعر کوتاه از شاعران را برای حاضران قرائت کرد.
بعد از قرائت مقاله لوبژانیدزه، دوایت توراشویلی، نویسنده و نمایشنامهنویس گرجستانی و وسیل جانیکاشویلی، نویسنده جوان این کشور، مطالب کوتاهی را به زبان گرجستانی بیان کردند.
توراشویلی که یکی از آثار او اخیرا به عنوان پرفروشترین کتاب گرجستان شناخته شده، در گفتههای کوتاهش ابراز داشت: ارتباط ادبی ایران و گرجستان برای ۲۰۰ سال قطع شده بود. ما پیشتر فقط با ادبیات کلاسیک ایران آشنا بودیم، اما حالا این ارتباط از سرگرفته شده و ما با ادبیات معاصر فارسی هم آشنا شدهایم.
جانیکاشویلی، نویسنده جوان گرجی هم در سخنان کوتاهش ابراز امیدواری کرد که سال آینده در نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، شاهد آثاری از ادبیات گرجستان به زبان فارسی باشد و در پایان گفت: متاسفانه در رسانههای گروهی جهان، اطلاعات نادرستی درباره ایران منتشر میشوند اما اکنون که به ایران سفر کردهام، مردم این کشور را بسیار قابل احترام میبینیم و خبری از آن شایعات نیست.