بازگشت
كتاب‌هاي نامناسب مخاطب كودك و نوجوان را دلزده مي‌كند
1390/02/23-08:30
به گزارش ستاد خبري سراهاي اهل قلم نمايشگاه كتاب، اين نشست از ساعت 15 تا 17 پنجشنبه 22 ارديبهشت‌ماه با حضور جواد محقق، شاعر و نويسنده حوزه كودك و نوجوان و هادي خورشاهيان در سراي اهل قلم كودك و نوجوان برگزار شد.
در ابتداي اين نشست، هادي خورشاهيان با اشاره به اين كه نشر حوزه كودك و نوجوان ما نشر تخصصي نيست، اظهار داشت: بسياري از ناشراني كه در اين حوزه فعاليت مي‌كنند متاسفانه بيشتر سراغ كتاب‌هاي بازاري مي‌روند، همچنين تعداد ناشران جدي در اين زمينه نيز كم است كه اين جوابگوي نياز جامعه نيست.
او افزود: ما از ناشران كتاب‌هاي كودك و نوجوان انتظار داريم كتاب‌هايي با محتوا و كيفيتي خوب منتشر كنند. از معضلات نشر ما اين است كه تعدادي ناشر مولف داريم كه يا بايد كار تاليف را ادامه دهند يا بايد كار نشر را نتخاب كنند. برخي ناشران نيز از يك كتاب چند نسخه ديجيتالي منتشر مي‌كنند و اعلام وصول مي‌گيرند اما نسخه‌اي از آن كتاب در بازار نشر موجود نيست. همچنين برخي ناشران كتاب‌هايي در تعداد بالا منتشر مي‌كنند اما اغلب كتاب‌هاي آنها هشت يا 16 صفحه‌اي اند؛ براي ما ملاك كتاب خوب به لحاظ كمي و كيفي است.
خورشاهيان با اشاره به اين‌كه حدود 50 سال است كه ادبيات كودك و نوجوان و تقريبا 30 سال است كه نويسندگان حرفه‌اي در اين حوزه داريم، گفت: اما متاسفانه زماني كه كتاب‌هاي برگزيده نويسندگان حرفه‌اي، فيلم‌ها و كارتون‌هايي را كه بر اساس آنها ساخته شده، با كتاب‌هاي نويسندگان خارجي مقايسه مي‌كنم كتاب‌هاي ما سطح خوبي ندارند.
اين شاعر و نويسنده حوزه كودك و نوجوان گفت: تعداد كتاب‌هاي كودك و نوجوان بعد از انقلاب، افزايش داشته است اما اين افزايش نشانه رشد نيست زيرا در جشنواره‌هايي كه برگزار مي‌شوند گاهي در همان مرحله نخست سه چهارم كتاب‌ها حذف مي‌شوند و در برخي از آنها تنها كتاب شايسته تقدير داريم؛ اين مشخص مي‌كند كه رشد كيفي نداشته‌ايم.
او در ادامه افزود: در ازاي هر 10 هزار عنوان كتابي كه براي انتشار آن هزينه مي‌شود تنها 100 عنوان كتاب خوب به چاپ مي رسند.
سپس جواد محقق، شاعر و نويسنده حوزه كودك و نوجوان با بيان اين‌كه در سال‌هاي بعد از انقلاب پيشرفت قابل توجهي در حوزه كودك و نوجوان داشته ايم، گفت: گاهي كارهاي خوب حوزه ادبيات ما به چشم نمي‌آيند زيرا مترجمان ما براي ترجمه سراغ كتاب‌هاي برگزيده در جشنواره‌ها مي‌روند اما تمام كتاب‌هاي خارجي در اين سطح نيستند و كتاب‌هاي سطح پايين هم دارند كه كتاب‌هاي بازاري ما از آنها قابل قبول‌ترند.
او افزود: البته رونقي كه بازار كتاب‌هاي كودك گرفت باعث ورود افراد غير متخصص به اين حوزه شدكه هيچ‌گونه ارتباطي با كودكان و نوجوانان نداشتند و روحيات آنها را نمي‌شناختند؛ البته با اتفاق‌هايي كه براي كاغذ افتاد، خود به خود از دور خارج شدند.
او يادآور شد: ورود افراد بي‌سوادي كه به خاطر پيدا نكردن كار وارد اين حوزه شدند و خط قرمزها را مي‌شناختند و به آنها نزديك نمي‌شدند و در وزارت فرهنگ و ارشاد با مشكل مواجه نمي‌شدند، زياد است اما بسياري از كارهاي خوب به خاطر نزديك شدن به خط قرمزها از چرخه نشر حذف شدند.
او گفت: در برابر اين كتاب‌ها، كتاب‌هاي شبه علمي بودند كه با وجود اشكالاتي كه به آنها وارد بود، به خاطر تصاوير جذابي كه داشتند، مخاطب را به خود جلب مي‌كردند و اكنون بسياري از مخاطبان اين كتاب‌ها مخاطبان حرفه‌اي كتابند.
وي با اشاره به اين كه در حوزه ترجمه با آثار بسياري از كشورها مواجهيم كه تعداد آنها طبيعتا از كتاب‌هاي توليدي داخلي بيشتر مي‌شوند، عنوان كرد: اگر اين مقايسه با يك كشور خاص انجام شود، آمارهاي قابل قبول‌تري به دست مي‌آيد. به نظر من افزايش تعداد نويسندگان و شاعران كودك و نوجوان، پس از انقلاب رشد و پيشرفت است.
اين شاعر حوزه كودك و نوجوان بيان كرد: در سال 56، حدود 2500 عنوان كتاب براي 35 ميليون نفر منتشر شدند در صورتي كه اكنون تعداد جمعيت دو برابر شده اما در سال حدود 60 هزار عنوان كتاب منتشر مي‌شوند كه چندين برابر شده است.
محقق گفت: در آن سال‌ها كه جشنواره‌اي در حوزه كودك و نوجوان برگزار نمي‌شد به دليل نبود كتاب در اين حوزه بود اما در سال‌هاي اخير چندين جشنواره فرهنگي در سال برگزار مي‌شوند كه به سبب توليد كتاب در اين حوزه است. البته ما نمي‌توانيم از يك نويسنده انتظار داشته باشيم هميشه كتاب‌هاي خيلي خوب بنويسد، چون اساسا ادبيات محصول ذوق جواني است و ممكن است يك نويسنده كتاب خيلي خوبي داشته باشد اما كتاب‌هاي ديگرش به قوت آن كتاب نباشد. اين ورود نيروهاي جوان به اين عرصه است كه نشان‌دهنده رشد است.
او همچنين تعداد كتاب‌هاي برگزيده در جشنواره را ملاكي براي تعداد كتاب‌هاي خوب ندانست و گفت: در هر جشنواره‌اي تنها يك كتاب انتخاب مي‌شود؛ بايد كتاب‌هايي را كه به مرحله نهايي داوري‌ها مي‌رسند در نظر گرفت.
او همچنين درباره تخصص با خورشاهيان مخالفت كرد و گفت: تخصص يك امر نسبي است. زماني در حوزه كتاب‌سازي حرف نخست را بيروت مي‌زد اما اكنون بسياري از ناشران ما بهترين كتاب‌ها را منتشر مي‌كنند كه نشانه پيشرفت است.
محقق به عنوان پيشنهاد براي كم كردن هزينه فيلم و زينك و كاغذ گفت: بسياري از افرادي كه كتاب‌هاي كم طرفدار مي‌نويسند، به طور مثال افرادي كه خاطرات خود را مي‌نويسند از سوي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به انتشاراتي معرفي شوند تا كتاب آنها رابه صورت ديجيتالي و در تعداد محدود منتشر كنند تا چنين هزينه‌هايي كاهش يابند. علاوه بر هزينه، اين كتاب‌ها ويترين كتاب را محدود كرده و اشباع كاذب ايجاد مي‌كنند.
بيست و چهارمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران تا 24 ارديبهشت‌ماه در مصلاي امام خميني(ره) برپاست.
