حجت‌الاسلام سیدطه مرقاتی در نشست سرای اهل قلم:

ایجاد تحول در علوم انسانی تنها بر عهده یک سازمان نیست

1392/02/13-08:30

 حجت‌الاسلام سیدطه مرقاتی، رییس مرکز نشر سمت در نشست «راهکارهای تحول در علوم انسانی» که در سرای اهل قلم بیست و ششمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران برگزار شد، گفت: ایجاد تحول در علوم انسانی تنها از یک سازمان مانند سازمان سمت ساخته نیست و همکاری تمام نهادها و مراکز مربوط را می‌طلبد.-

به گزارش ستاد خبری بیست و ششمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، نشست «راهکارهای تحول در علوم انسانی» پیش از ظهر امروز (جمعه 13 اردیبهشت) به همت سازمان سمت در سرای اهل قلم نمایشگاه بین المللی کتاب تهران برگزار شد.

حجت‌الاسلام سیدطه مرقاتی، رییس مرکز نشر سازمان سمت و مدرس فقه و حقوق و سیدعباس حسینی‌نیک، مدیر انتشارات حقوقی مجد سخنرانان این نشست بودند. ابوالفضل احمدزاده نیز دبیری نشست را بر عهده داشت.

 طه مرقاتی در پاسخ به سوال دبیر نشست درباره امکان تحول علوم انسانی در ایران گفت: به نظر من آن‌چنان که از شواهد برمی‌آید هنوز کار خاصی برای تحول علوم انسانی در ایران انجام نشده است. ایجاد تحول تنها در ظاهر محقق نمی‌شود بلکه متحول شدن یک امر درونی است.

 وی افزود: علوم انسانی دانش‌هایی را دربر می‌گیرد که به بینش و تعامل انسان می‌پردازند، به همین دلیل این علوم باید مدام در حال تکاپو و پویایی باشند، زیرا انسان همواره در حال تغییر است و قطعا با پدران خود تفاوت زیادی دارد. همچنین تحول علوم دیگر نیز به تحول در علوم انسانی دامن می‌زند.

 مرقاتی در بخش دیگری از سخنانش تاکید کرد که ایجاد تحول در علوم انسانی تنها از یک سازمان مانند سازمان سمت ساخته نیست و همکاری تمام نهادها و مراکز مربوط را می‌طلبد.

 سپس حسینی‌نیک، مدیر انتشارات مجد درباره چرایی کند بودن تحول در علوم انسانی در ایران گفت: علوم انسانی در کشور ما منزلت چندانی ندارد، برای مثال انتخاب علوم انسانی در کشورمان اولویت دانش‌آموزان ما در مقطع دبیرستان نیست، این در حالی است که برخی رشته‌های علوم انسانی مانند حقوق جزو بهترین رشته‌های دانشگاهی هستند.

 وی درباره علت کاهش جذابیت علوم انسانی در جامعه ایران گفت: با کمی دقت درمی‌یابیم که بسیاری از رجال سیاسی کشورمان در علوم سیاسی تحصیل نکرده‌اند و این وضعیت درباره برخی از مسوولان اقتصادی نیز صادق است. این امر نوعی کم‌اهمیتی علوم انسانی در سطوح بالای جامعه ایران را نشان می‌دهد، بنابراین طبیعی است که سایر قشرهای جامعه نیز این کم‌توجهی را داشته باشند. من حقوق خوانده‌ام و کتاب‌های حقوقی منتشر می‌کنم و از این مساله آگاهم که در قوه قضاییه ما کمتر استادان برجسته حقوق به کار گرفته می‌شوند یا از آنان هم‌فکری خواسته می‌شود. همین موضوع به کمرنگ شدن اهمیت علوم انسانی دامن می‌زند.

 مدیر انتشارات مجد به تضعیف نسبی وضعیت رشته‌های علوم انسانی در سال‌های اخیر در دانشگاه‌های ایران اشاره کرد و گفت: این روزها شاهد تبلیغاتی با موضوع نوشتن پایان‌نامه هستیم. واضح است که بسیاری از این پایان‌نامه‌ها در حوزه علوم انسانی جای می‌گیرند. همچنین به ازای پرداخت پول می‌توان آی اس آی مقاله‌های دانشگاهی‌شان را بگیرند. همین امر تضعیف علوم انسانی در دانشگاه‌های کشور را نشان می‌دهد.

 سپس مرقاتی تحول در اندیشه را مقدم بر تحول در فناوری دانست و گفت: برای استفاده منطقی از یک تکنولوژی نیاز است که ابتدا بستر فکری استفاده از آن فناوری را به دست آورده باشیم.

 وی با ابراز تاسف از نگاه مادی به علم‌آموزی در ایران گفت: متاسفانه هدف بسیاری از دانشجویان ما تامین مادیات زندگی است، در حالی که مهم‌ترین هدف درس خواندن معرفت‌اندوزی است.

 مرقاتی از شعاری شدن بسیاری از امور در ایران انتقاد کرد و گفت: از یاد نبریم که تحول را نمی‌توان با واکسن به جامعه تزریق کرد بلکه تحول یک امر درونی است.

 وی افزود: برای تولید دانش باید ارزش‌های خود را حفظ کنیم و مرعوب داشته‌های دیگران نشویم چراکه شاید ما در حوزه‌های فنی عقب‌تر از غرب باشیم اما در برخی رشته‌های علوم انسانی مانند حقوق و مدیریت و جامعه‌شناسی حرف‌هایی برای گفتن داریم. ترجمه را نیز نباید نفی کنیم زیرا در جهانی زندگی می‌کنیم که مدام در حال تولید نظریات مختلف است که از مطالعه و فراگیری آن‌ها بی‌نیاز نیستیم.

 مرقاتی در پایان سخنانش از آسان شدن دسترسی پژوهشگران کشورمان به سایت‌های اینترنتی علمی و همچنین آموختن زبان انگلیسی به عنوان زبان بین‌المللی تاکید کرد.

 سپس حسینی‌نیک بر لزوم ترجمه و استفاده از تجربیات سایر کشورها در علوم انسانی تاکید کرد و گفت: امروز در رشته حقوق قالب‌های پیشین مانند حقوق جزا، خصوصی و بین‌الملل درهم شکسته شده‌اند و رشته‌هایی مانند جامعه‌شناسی جنایی شکل گرفته‌اند. ما با ترجمه این متون می‌توانیم از تجربیات ارزنده غربیان استفاده کنیم بدون این‌که داشته‌های خودمان را ندیده بگیریم و مرعوب آنان شویم.

 بیست و ششمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران تا 21 اردیبهشت در مصلای امام خمینی(ره) برپاست.