به گزارش ستاد امور رسانه‌ای و خبری سی‌اُمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، در این نشست مصحح فرهنگ عمومی روسی به فارسی ضمن ارائه‌ی تاریخچه‌ای از فرهنگ روسی به فارسی گفت: این فرهنگ در آغاز توسط فردی به نام «گرانت واسکانیان» برای ارتش سرخ شوروی نوشته شده بود تا روس‌ها بتوانند در زمان استقرار در افغانستان با مردم این کشور ارتباط برقرار کنند؛ به همین دلیل 30 هزار نسخه از آن چاپ شده بود که این تیراژ برای فرهنگ‌های عمومی کم‌نظیر بود.

محسن شجاعی ادامه داد: برای مخاطبان کار با فرهنگ واسکانیان چندان سهل نبود و به همین دلیل این فرهنگ احتیاج به به‌روزرسانی داشت. من سال 85 کار روی فرهنگ را شروع کردم و در اواخر 87 آن را به پایان رساندم. این کار به صورت فشرده انجام شد و نتیجه‌ی آن به‌روزرسانی فرهنگ عمومی روسی به فارسی بود. البته این امکان وجود داشت که مواردی را به فرهنگ اضافه کنیم اما به دلیل حساسیت‌های موجود از این کار امتناع ورزیدیم.

وی افزود: چاپ اول فرهنگ جدید پس از کش و قوس‌های فراوان و کار طاقت‌فرسا در زمینه‌ی حروف‌چینی، ویراستاری و ... در سال 91 منتشر شد. برخی از دوستان معتقد بودند می‌بایست کار تالیف و نگارش فرهنگ جدیدی را انجام دهم و از به‌روزرسانی یک فرهنگ قدیمی خودداری کنم اما اطلاع نداشتند نگارش یک فرهنگ جدید دشوارتر خواهد بود.

مصحح فرهنگ واسکانیان یادآور شد: خوشبختانه فرهنگ جدید مورد استقبال دانشجویان قرار گرفت و رضایت مخاطبان را فراهم کرد. کار با فرهنگ جدید آسان بود و البته بخش زیادی از این موضوع، مرهون تلاش انتشارات فرهنگ معاصر بود.

وی در ادامه گفت: متاسفانه پس از چاپ اول نسخه‌ی به‌روزرسانی‌شده بتدریج با برخی از خطاهای چاپی مواجه شدیم و پس از آن تلاش شد اشتباهات موجود یادداشت شده و در چاپ بعدی لحاظ شود.

شجاعی تصریح کرد: این فرهنگ عمومی پس از 3 سال یعنی در سال 1394 نایاب شد و این اولین تجربه‌ی اینچنینی در زمینه‌ی فرهنگ‌های عمومی بود. بتازگی این فرهنگ را تجدید چاپ کرده‌ایم و امیدوار هستیم خطاهای چاپی آن کمتر باشد.

فارسی افغانستانی تفاوت چندانی با زبان فارسی ندارد

وی درخصوص تفاوت زبان فارسی ایرانی با فارسی افغانستانی گفت: از اواسط دهه 60 میلادی افغان‌ها نام زبان افغانستانی را عوض کردند. این زبان در گذشته، فارسی کابلی نام داشت و اکنون دری نام گرفته است. فارسی افغانستانی تفاوت چندانی با زبان فارسی ندارد. البته زبانی که در فرهنگ عمومی می‌آید یک زبان استاندارد است و از زبان کوچه بازاری در آن خبری نیست.

مصحح فرهنگ عمومی روسی به فارسی در توضیح رسم‌الخط مردم روسیه اظهار کرد: روس‌ها ملتی تاریخی نیستند. اگر ما کتیبه‌ی بیستون را داریم که دو هزار و 500 سال قدمت دارد، دوران باستان روس‌ها به حدود قرن 9 میلادی و هزار و 200 سال پیش بازمی‌گردد. در آن تاریخ روس‌ها خطی نداشتند.

وی اضافه کرد: پس از سال‌ها دو برادر بلغاری به سمت روس‌ها رفتند تا آنان را مسیحی کنند اما متوجه شدند بدون خط و نوشته کاری از پیش نخواهند برد. این دو برادر از روی حروف یونانی برای روس‌ها خطی اختراع کردند که اکنون نمونه‌های آن موجود است. به این خط اقبالی نشد و دو برادر بناچار تلاش کردند تا خطی ساده‌تر ابداع کنند. حدود سال 890 میلادی خط جدید با اقبال روس‌ها مواجه شد و مسیحیت نیز از سوی آنان پذیرفته شد.

شجاعی بیان کرد: خط یادشده چندین بار دستخوش تغییرات و اصلاحات شد. در حال حاضر روس‌ها خطی دارند که بسیار بهتر از زبان ما گفتار را منتقل می‌کند.

وی در پایان تاکید کرد: ادبیات روسی همواره در ایران مخاطبان بسیار داشته است و کتاب‌های ترجمه شده بارها و بارها تجدید چاپ می‌شود. در حال حاضر باتوجه به ازدیاد فارغ‌التحصیلان رشته‌ی زبان روسی، کتاب‌های روسی مستقیما از متن اصل روسی به فارسی ترجمه می‌شوند.

شایان ذکر است فرهنگ عمومی روسی به فارسی شامل حدود 32 هزار واژه‌ی اصلی در حوزه‌های مختلف فرهنگی و علمی به علاوه‌ی اصطلاحات و ترکیبات گوناگون روسی است.

 

سی‌اُمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «یک کتاب بیشتر بخوانیم» از 13 تا 23 اردیبهشت در مجموعه‌ی نمایشگاهی شهر آفتاب برگزار می‌شود. مجموعه‌ی شهر آفتاب در اتوبان خلیج فارس، روبه روی حرم مطهر امام خمینی (ره) قرار دارد.