نشست ایثار و شهادت در سومین روز نمایشگاه کتاب، جمعه (15 اردیبهشت) در سرای اهل قلم سالن علمی فرهنگی برگزار شد.

به گزارش ستاد امور رسانه‌ای و خبری سی‌‌اُمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، در ابتدای نشست دکتر محمدمهدی شاکری پژوهشگر و فارغ‌التحصیل دانشگاه Toulouse فرانسه در رابطه با بحث فرهنگ‌سازی ایثار و شهادت در آثار امام موسی صدر بیان داشت: شهادت و ایثار و هجرت بخشی از تاریخ خاندان صدر است.

ی در ادامه افزود: در مدت نوزده سال حضور فعال موسی صدر در عرصه‌ی سیاسی اجتماعی لبنان، کلیدواژه‌ی فهم و رفتار اندیشه‌ی ایشان، کلمه‌ی تضحیه به معنی فداکاری است.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: از مهم‌ترین مسائلی که امام موسی صدر در لبنان با آن مواجه بود بحث محرومیت شیعیان لبنان است که وی با نگاهی آسیب‌شناسانه به جامعه‌ی لبنان اقدام به آگاهی‌بخشی عمومی و بالا بردن درک سیاسی مردم کرد که منجر به نهادها و پروژه‌هایی در جهت حرکت‌های محرومیت‌زدایی شد.

این پژوهشگر در ادامه با قرائت دو نامه از امام موسی صدر به این نکته اشاره کرد که استفاده‌ی آقای صدر از مفهوم عاشورا به عنوان رویکردی جهادی در تاریخ رویکردی است مبتنی بر صلح و نفی خشونت.

دکتر شاکری با ذکر این نکته که در دیدگاه آقای صدر شهادت یک انتخاب آگاهانه و مسئولانه است بیان داشت در بخش آگاهی‌بخشی رویکرد موسی صدر تکیه بر ارزش‌های مشترک بین طوایف لبنان بود و سعی می‌‌کرد مفاهیمی نظیر ایثار و شهادت را به عنوان یک ارزش مشترک میان مسلمانان برجسته کند.

وی با اشاره به این مطلب که روش امام موسی صدر، مدرن‌سازی اندیشه‌های تاریخی و بازنمایی سیره‌ی شخصیت‌های مذهبی در ظرف زمانی کنونی است اذعان داشت: امام موسی صدر اعتقاد داشت در حال حاضر در شرایط عاشورایی قرار داریم و تنها با شهادت است که می‌‌توان پیام خود را منتقل کند و تنها راه نجات مردم همان راه امام حسین است.

اسلام دین صلح و صمیمیت است

در ادامه دکتر محبوب شهبازی با این پرسش که چرا مفاهیم ایثار و شهادت حول محور عاشورا می‌‌گردد بیان کرد: آنچه که به ذهن می‌‌رسد این است که اسلام دین صلح و صمیمیت است و تمام تلاش انبیا همواره دعوت بشر به صلح و دوستی است.

وی سپس با اشاره به تمایز مفهوم ایثار و شهادت در گفتمان اسلامی با جوامع سکولار و فراسکولار اذعان داشت: بازنمایی شهادت در هرکدام از این پارادایم‌‌ها متفاوت است و این برمی‌گردد به ریشه‌های تاریخی و زمینه‌های ارزشی که این مفهوم در طول تاریخ چگونه شکل گرفته و متحول شده است.

مدیرکل اسناد و انتشارات بنیادشهید در ادامه گفت: در آن دوره‌ی بخصوص از تاریخ، رفتار دشمنان منجر به جنگ و واقعه‌ی عاشورا شد. ما هرگز نباید سیره‌ی امام حسین را محدود به عاشورا کنیم و همواره به این نکته توجه داشته باشیم که اغلب جنگ‌های تاریخ اسلام از سر اختیار نبوده است.

ایثار و شهادت استوانه‌های فکری ما را تشکیل می‌دهند

مشاور ارشد مرکز اسناد ایثارگران گفت: ایثار و شهادت امروزه از استوانه‌های فکری ما به شمار می‌‌رود و هر دو این واژگان ذیل مفهوم جهاد فهم می‌‌شود.

وی با تأکید بر اینکه صرف کشته شدن در قالب مفهوم شهادت نمی‌‌گنجد ادامه داد: یکی از مشکلات ما در جهان اسلام این است که هر روز افکار جدیدی به وجود می‌‌آید که نتیجه‌اش گروه‌های تکفیری نظیر داعش است. این گرو‌ه‌ها با فهم نادرست از مفهوم شهادت گروه‌های بی‌گناه مردم را می‌‌کشند.

وی افزود: این باور که باوری انحرافی است باید توسط متفکران و اندیشمندان به چالش کشیده شود و عمق اشتباه این گروه‌ها بخصوص برای نسل جوان مطرح شود تا از پیوستن به این گروه‌ها بپرهیزند.

دکتر کیانی با ارجاع به واژه‌ی شهادت در ادبیات کهن فارسی ادعان داشت: شهادت مفقود شدن و کشته شدن در راه حق است و این از موارد اختلاف ما با منحرفان است. تبیین حق و حقیقت تنها از راه عقل است و اگر چیزی با عقل سازگار نباشد نمی‌‌توانیم آن را بپذیریم.

وی با ذکر این نکته که از مظاهر شهادت در راه حق، جهاد است گفت: فرمان جهاد را کسی می‌‌تواند اعلام کند که شرایط اجتهاد را داشته باشد. غیر از این نتیجه‌اش کشتارهایی است که منحرفان با نام دین انجام می‌‌دهند و ما باید با شناسایی ریشه‌های ایدئولوژیک با آن به مقابله بپردازیم.

سی‌اُمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «یک کتاب بیشتر بخوانیم» از 13 تا 23 اردیبهشت در مجموعه‌ی نمایشگاهی شهر آفتاب برگزار می‌شود. مجموعه‌ی شهر آفتاب در اتوبان خلیج فارس، روبه روی حرم مطهر امام خمینی (ره) قرار دارد.