بازگشت
هنرمندان آیینی، فردوسی را در جامعه جاری و ساری کردند
1402/02/27-19:07
مرشد میرزاعلی در نشست «مبانی آشنایی با هنر آیینی» گفت: هنرمندان آیینی، چه نقالان و چه تعزیه‌خوانان در طول قرنها سعی کردهاند معرفت، جوانمردی و هر آنچه را خوب است و به نیکی می‌انجامد، برای مردم جاری و ساری کنند .
به گزارش ستاد خبری سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب، نشستی با عنوان «مبانی آشنایی با هنر آیینی» با حضور مرشد میرزاعلی و وحید خراسانی، نوازنده سازهای بادی، سهشنبه(بیست‌وششم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲) در سرای کارگاه‌های آموزشی برگزار شد.
این نشست با نوای نی وحید خراسانی آغاز شد، سپس مرشد میرزا قلی به خواندن شعر پرداخت و پس از آن گفت: شاهنامه را که بنگریم، متوجه می‌شویم فردوسی از قرآن و زندگی حضرت امیر(ع) مایه گرفته است. هر بخشی از شاهنامه را که تورق کنیم، پند و حکمت است. در اشعار بعضی شاعران این گزینه وجود دارد اما در اشعار فردوسی به طور کاملا واضح مشاهده میشود. یک بیت شامل دو مصرع است، اگر مصرع سمت راست را جایگزین سمت چپ کنید، در ریشه و بنمایه شعر هیچ تغییری پیدا نمی‌شود. این خصلت برای همه اشعار فردوسی که نزدیک به شصت هزار بیت هستند، دیده میشود.
وی افزود: فردوسی سی سال از عمر را صرف این کرد که بگوید ارزش فرهنگ و هنر از گوهر بالاتر است و در آغاز ابیاتش می‌گوید: بناهای آباد گردد خراب/ ز باران و از تابش افتاب / پی افکندم از نظم کاخی بلند/ که از باد و باران نیابند گزند. فردی چون فردوسی عمرش را پای این کار گذاشت تا به زمان ما و به هنرمندان آیینی ما این مطلب را برساند. اما چه کسی فردوسی را در جامعه جاری و ساری و معرفی کرد، این مهم بر عهده هنرمندان آیینی و سنتی بود.
این تعزیه‌خوان اهل بیت گفت: اگر در نمایشگاه بچرخیم و از مخاطبان بپرسیم چند نفر با داستان‌ها و اشعار و غزلیات خیام، فردوسی، سعدی و امثالهم آشنا هستند ممکن است به‌اندک نفراتی برسیم؛ در مدارس این موضوع چگونه است؟ وظیفه این آشنایی بار سنگینی است که به دوش سلاطین، حکمرانها و حاکمیت و نظام یک کشور است ولی این وظیفه را هنرمندان آیینی بر عهده گرفته‌اند.
او ادامه داد: زمانی با حضور بیگانگان در کشور، موسیقی، گوشه‌ها و ردیف‌ها و آوازهایی که نسل به‌نسل به ارث رسیده بود در حال از بین رفتن بود. اهل خرد به این نتیجه رسیدند هنری که بنابر شرایط زمان، مکان، موقعیت و افراد، کارایی داشت و در خود آن، هویت غنی موجود بود مثل موسیقی که سرشار از فرهنگ است را حفظ کنند.
وی افزود: وقتی افراد جامعه با فرهنگ و هویتشان آشنا شوند، می‌توانند آینده را بهتر بسازند. اگر به دنبال آن گوهری که فردوسی می‌گوید باشیم، می‌توانیم از صدا و هنری که به ما رسیده است، استفاده کنیم؛ چون نقالی که قدما جایگاهش را در قهوه‌خانه قرار دادند، اما هنری چون پرده‌خوانی سر کوی و گذر و چهارسوی بازار حتی جاهایی چون قبرستان اتفاق می‌افتاد.
مرشد میرزاعلی گفت: قدما بازیهای جوانمردان‌های چون «ترنا» را نیز ترتیب داده بودند، بازی‌هایی که پر از نکته و درس است. همه بازیهای آیینی، شروع خلقت این کره خاکی، شروع خلقت انسان با هنر است و شروع هنر با عشق است.
وی افزود: شاهنامه به سه بخش تقسیم میشود، اساطیری، پهلوانی و تاریخی. اساطیری کمتر نقل میشود. قسمت پهلوانی که از داستان منوچهرشاه تا داستان بهمن پسر اسفندیار است را در قهوه‌خانه‌ها تعریف می‌کردند.
این تعزیه‌خوان اهل بیت گفت: هنرمندان آیینی و چه تعزیه‌خوان‌ها، چه نقالان، چه روایتگرها، چه شروه‌خوانان و دیگرانی که در این زمینه فعالیت دارند، سعی کردهاند معرفت، جوانمردی و هر آنچه خوب است، و هر آنچه را به نیکی می‌انجامد، برای مردم جاری و ساری کنند.
سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۲۰ اردیبهشت آغاز به‌کار کرده و تا ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ در مصلی امام خمینی (ره) و همزمان به‌صورت مجازی در ketab.ir ادامه دارد.
