بازگشت
نمایشگاه کتاب می‌تواند همچون شاه‌جریانی منعکس‌کننده افکار و فرهنگ‌های مختلف باشد
1402/03/08-14:24
حجتالاسلاموالمسلمین علی امیرخانی با بیان اینکه نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران می‌تواند حکم شاه‌جریانی را داشته باشد که منعکس‌کننده افکار و اندیشه‌های پذیرفته شده در چارچوب نظام جموری اسلامی ایران است، گفت: نمایشگاه کتاب تهران همه قومیت‌ها، مذاهب و طیف‌ها که در چارچوب سیاست‌های کلی نظام تعریف شده‌اند را دربر می‌گیرد و پوشش می‌دهد.
حجتالاسلاموالمسلمین علی امیرخانی؛ مدیرکل آسیا و اقیانوسیه مرکز ارتباطات و بین‌الملل حوزه‌های علمیه در گفت‌وگو با ستاد خبری سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در پاسخ به این سئوال که نمایشگاه کتاب تهران توانسته جریان‌های فکری و فرهنگی در کشور را نمایندگی و معرفی کند، بیان کرد: به‌طور کلی نمی‌توان به این سئوال جواب بله یا خیر داد، زیرا در برخی دوره‌ها حضور جریان‌های فکری و فرهنگی در نمایشگاه پر رنگ و در بعضی دوره‌ها هم کمرنگ بوده است.
وی با اشاره به اینکه اصل نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران یک جریان فکری ملی و بین‌المللی است، افزود: در واقع این نمایشگاه می‌تواند حکم شاه‌جریانی را داشته باشد که منعکس‌کننده افکار و اندیشه‌های پذیرفته شده در چارچوب نظام جموری اسلامی ایران است. نمایشگاه کتاب تهران همه قومیت‌ها، مذاهب و طیف‌ها که در چارچوب سیاست‌های کلی نظام تعریف شده‌اند را دربر می‌گیرد و پوشش می‌دهد.
او ادامه داد: متولی نمایشگاه کتاب به عنوان یک جریان فکری بزرگ، نهادی مانند وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی است و سیاستگذاری این جریان بزرگ فرهنگی بسیار مهم و تاثیرگذار است. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید طوری سیاستگذاری کند که زمینه برای حضور همه طیف‌های فکری در نمایشگاه کتاب تهران فراهم شود. وقتی از همه جریان‌های فکری فرهنگی در این نمایشگاه حضور پیدا می‌کنند، یک میدان رقابت ایجاد می‌شود که رشد، ارتقاء و تعامل آرا و اندیشه‌ها را در پی خواهد داشت.
این نویسنده، نمایشگاه کتاب تهران را محل تعامل قشر فرهیخته و متخصص جامعه دانست و افزود: در این کارزار بزرگ فرهنگی همه اهل علم و قلم حاضر می‌شوند و فرصتی پیش می‌آید که جریان‌های فکری مختلف کم و بیش شرکت کنند. جا دارد که در کنار نشست‌های فرهنگی که در این رویداد برگزار می‌شود، نشست‌های جانبی نقد_البته نقد منصفانه و نه تخریبی_در مورد وضعیت فرهنگ جامعه صورت گیرد و راهکارهایی برای رشد و ارتقای فرهنگی ارائه شود.
وی اضافه کرد: هرچه حضور جریان‌های مختلف منطبق با چهارچوب نظام در نمایشگاه کتاب پر رنگ‌تر باشند، رونق نمایشگاه بیشتر و رشد کتاب و کتابخوانی هم سریع‌تر می‌شود. اینکه تاکید می‌کنم بر جریان‌هایی که در چهارچوب نظام هستند دلیل دارد زیرا برخی دسته‌ها و گروه‌هایی به دنبال مقاصد خاص هستند. به طور عاقلانه هر نظامی به جریان‌های ضاله و انحرافی که افکار غلط دارند و به دنبال تخریب افکار و آلودگی اندیشه هستند، اجازه ورود نمی‌دهد. بر این اساس نمایشگاه کتاب باید عرصه را برای حضور همه افکار واقع در چهار چوب نظام باز کند، زمینه تکریم جریان‌هایی که فعالیت‌های دینی و فرهنگی دارند، فراهم کند و مجموعه متنوعی از افکار و اندیشه‌های دینی و فرهنگی را به مردم ارائه دهد.
این پژوهشگر با اشاره به نقش موثر نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در معرفی هر چه بهتر ایران به جهانیان بیان کرد: نمایشگاه نه تنها می‌تواند ایران معاصر بلکه ایران قدیم را هم به کشورهای دیگر معرفی کند؛ چون ما عقبه فرهنگی قوی داریم. بخش عمده‌ای از این عقبه فرهنگی و فرهنگ اصیل ما در کتب و کتابخانه‌ها ضبط و ثبت شده است. خوشبختانه آثار خوبی در این زمینه وجود دارد که ایران معاصر و قدیم را به خوبی معرفی می‌کند.
وی با بیان اینکه کتاب نقش برجسته‌ای در معرفی ایران به جامعه بین‌الملل داشته است، گفت: ظرفیت‌های محتوایی خوبی در عرصه فرهنگ و دین داریم. منابع و محتوای غنی داریم که باید به درستی و با شیوه‌های جذاب و ناب در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به مخاطبان خارجی معرفی شود که قطعا این منابع مورد استقبال قرار می‌گیرد. جاذبه‌های دینی و فرهنگی بسیاری داریم که می‌تواند در کتاب‌ها منعکس و به جهانیان معرفی شود. البته در این زمینه کیفیت اثر و نوع قلم نویسنده مهم است که چطور داشته‌های فرهنگی را معرفی می.کند.
مدیرکل آسیا و اقیانوسیه مرکز ارتباطات و بین‌الملل حوزه‌های علمیه زبان فارسی را زبانی شیرین و جاذب دانست و افزود: این زبان برای مخاطبان خارجی بسیار جذاب است. شاعران بزرگی چون حافظ و سعدی داریم که دیوان آنها به زبان شیوای فارسی است. نمایشگاه کتاب تهران می‌تواند زمینه ساز معرفی شاعران قدیم و معاصر ما به جهان باشد. در حقیقت این نمایشگاه هم باید زمینه‌ساز عرضه کتاب‌های خوب باشد و هم بستری برای تعامل فعالان حوزه فرهنگی با مخاطبان خارجی پیدا کند.
او ادامه داد: کم نداریم نویسندگانی که به زبان فارسی ارزش‌ها و فرهنگ اصیل ایران را به جهانیان معرفی می‌کنند. نمایشگاه کتاب می‌تواند در مورد این آثار اطلاع‌رسانی کند. نمایشگاه کتاب تهران باید کارگروهی تشکیل دهد تا برترین‌های مکتوب حوزه ایران‌شناسی را رصد و برای ترجمه به زبان‌های مختلف ارائه دهد. در واقع توجه به حوزه ترجمه مهم است؛ باید ترجمه آثار خوب صورت گیرد و در نمایشگاه کتاب به مهمانان خارجی ارائه شود تا با فرهنگ و ارزش‌های ایران اسلامی آشنا شوند. همچنین باید بستری برای تعامل هر چه بیشتر نویسندگان، ناشران و مترجمان با مهمانان خارجی فرهم شود.
وی همچنین مطرح کرد: ضرورت حضور کودکان به همراه والدین در نمایشگاه کتاب تهران و تاثیر آن بر کتابخوان شدن کودکان حائز اهمیت است و برای این منظور ابتدا باید خانواده‌ها را در مورد تاثیرات مثبت حضور کودکان در نمایشگاه کتاب متقاعد کرد. در حقیقت باید به والدین گفت که حضور در نمایشگاه کتاب چه ارزش و برکاتی دارد و چقدر می‌تواند کودکان را تحت تاثیر قرار دهد. باید در مورد نقش کتاب در زندگی و شکل‌گیری شخصیت بچه‌ها فرهنگ‌سازی شود و والدین را آگاه کرد.
این نویسنده، لازمه کتابخوان شدن کودکان را توجه والدین به کتاب و کتابخوانی دانست و افزود: تا وقتی والدین خودشان وارد عرصه کتاب و کتابخوانی نشوند و به کتاب اهمیت ندهند، نمی‌توانند دعوت کننده بچه‌ها به کتاب باشند.
مدیر برتر و برگزیده پنجمین جشنواره بین‌المللی رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه مدارس باید زمینه حضور بچه‌ها به نمایشگاه کتاب را فراهم کنند، بیان کرد: نهادهای فرهنگی مانند آموزش و پرورش، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و مهدهای کودک باید برنامه‌ریزی کنند و بچه‌ها را به نمایشگاه کتاب ببرند و آنها را با بخش‌های مختلف نمایشگاه آشنا کنند و توضیحاتی درخصوص اهمیت کتاب و کتابخوانی بدهد.
حجتالاسلاموالمسلمین علی امیرخانی در پایان با بیان اینکه جذابیت و کیفیت کتاب به خصوص کتاب‌های کودک باید مورد توجه قرار گیرد، گفت: در حوزه ادبیات دینی کودک و نوجوان گاهی دیده می‌شود که محتوا جذابیت لازم را ندارد و ظاهر کتاب هم از کیفیت پایینی برخوردار است. گاهی هم قلم نویسنده روان نیست یا تصویرگری‌ها زیبا و مرتبط نیستند. این کتاب‌های بی‌کیفیت و نامناسب کودکان را دل‌زده می‌کند. کتاب‌های کودک چه به لحاظ ظاهر چه محتوا باید زیبا و شکیل و جذاب باشند تا بچه‌ها جذب کتاب و مطالعه آن شوند و با کتاب مانوس شوند.
