بازگشت
ما و نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران
1402/05/23-11:04
تبیین نقش و جایگاه نمایشگاه بین‌المللی کتاب در ارتقای گفتمان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران حضور حداکثری اندیشمندان کشور و دغدغه‌مندان عرصه فرهنگ را می‌طلبد و این حضور نباید صرفا به انتشار گفت‌وگوها و یادداشت‌های مرسوم از آنها در ایام برگزاری این رویداد، محدود شود.
به گزارش روابط عمومی خانه کتاب و ادبیات ایران، همه ما با وجود اندیشه‌های متفاوتی که پیرامون صنعت نشر داریم در یک عقیده مشترک هستیم که صنعت نشر، صنعت مادر فرهنگ ایران است. قطعا اگر کتاب نباشد، صنایع فرهنگی نیز وجود خارجی نخواهند داشت. بنابراین پیشرفت و غنای این صنایع بستگی مستقیمی به توسعه صنعت نشر دارد.
نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران یکی از بازوهای مهم صنعت نشر ایران است. این نمایشگاه بازاری را برای عرضه محصولات فکری فراهم می‌کند و به عبارتی بازار اندیشه است. متفکران و اهالی فرهنگ و ادب برای نشر تازه‌ترین اندیشه‌هایشان نخست به نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران فکر می‌کنند. همین نکته باعث شده تا این رویداد در فرهنگ معاصر ایران نقشی مهم را ایفا کند. به عبارتی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به عنوان عنصر اصلی و قوام بخش فرهنگ معاصر ایران مشغول به فعالیت است. محورهایی که از ابتدا برای این رویداد تعریف شد از این قرار بود: «معرفی کتاب»، «فروش مستقیم» و «فروش ریالی توسط ناشران خارجی».
سال به سال هرکدام از این محورها توسعه پیدا کردند و اکنون برپایی نشست‌های متعدد فرهنگی، دیدارهای اهالی قلم با مخاطبانشان، حضور مهم و اثرگذار ناشران شهرستان‌ها و آشنایی اهالی کتاب و رسانه با آنها، امکان عرضه آثار موجود در انبارهای ناشران، حضور پرشور و متعدد ناشران خارجی و بالتبع آشنایی مخاطبان ایرانی با تازه‌ترین دستاوردهای آنها، افزودن بخش فروش مجازی، رونق بخش کودک و نوجوان این رویداد، حضور کتابفروشی‌ها در بخش مجازی نمایشگاه و... نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را بدل به اصلی‌ترین عنصر در گفتمان و دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران کرده است.
نخستین دوره این رویداد ۳۶ سال پیش از ۱۴ تا ۲۴ آبان ۱۳۶۶ مقارن با هفته وحدت در محل دائمی نمایشگاه تهران آغاز به کار کرد و تا به امروز بجز دو سال وقفه کرونایی، به قوت و با شکوه هرچه تمامتر کار خود را ادامه داده است. به همه این دلایل نمایشگاه یک فرآیند و دستگاهی است که بر ذهنیت‌ها اثر گذاشته و سطح آگاهی دوران ما را ارتقا داده است، اما هنوز نقش آن برای ایرانیان به طور ملموس تبیین نشده است و به عبارتی هنوز مخاطبان نمایشگاه کتاب تهران خودآگاهی کاملی نسبت به این خصلت تاریخی این رویداد ندارند.
برای دستیابی به این خودآگاهی نیازمند تولید «روایت» از نمایشگاه در طول سال هستیم. نخستین برکت تولید روایت، می‌تواند رسیدن به یک ادبیات تحلیلی و علمیِ مختص این رویداد باشد. برای تبیین نقش و جایگاه نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در ارتقای تمدنی و دیپلماسی فرهنگی ایران به این ادبیات نیاز است.
به طور کل اما تبیین نقش و جایگاه نمایشگاه بین‌المللی کتاب در ارتقای گفتمان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، حضور حداکثری اندیشمندان کشور و دغدغه‌مندان عرصه فرهنگ را می‌طلبد و این حضور نباید صرفا به انتشار گفت‌وگوها و یادداشت‌های مرسوم از آنها در ایام برگزاری این رویداد، محدود شود. به همین منظور تصمیم گرفته شد برای حضور دائمی نمایشگاه کتاب تهران در اخبار فرهنگی کشور پرونده ویژه‌ای تدارک دیده شود که شامل گفت‌وگوها و یادداشت‌هایی از متخصصان فرهنگ است. با ما همراه باشید.
