بازگشت
اشعار ترجمه شده لطافت ادبی را به مخاطب منتقل نمی‌کند
1403/02/23-20:18
رئیس مرکز روسکی‌میر دانشگاه تهران گفت: ترجمه‌های اشعار ایرانی به زبان‌های دیگر فقط مفهوم را به مخاطب می‌رسانند و لطافت خاص ادبیات را منتقل نمی‌کنند.
به گزارش ستاد خبری سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، آیین رونمایی از کتاب «دو بیتی‌های معنوی به زبان روسی» با حضور ایرنیا آبرامنکا، مدیر سازمان پرسیا، نویسنده کتاب «ایران فرهنگ آهنگین» و مترجم اشعار حافظ و شهریار، زهرا محمدی، عضو هیئت علمی و رئیس مرکز روسکی‌میر دانشگاه تهران و رضا زنگنه، پژوهشگر زبان فارسی یکشنبه ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۳ در سرای ملل برگزار شد.
ایرنیا آبرمنکا در این نشست به فعالیت‌های ادبی که در روسیه انجام می‌دهد، اشاره کرد و گفت: ترجمه اشعار به زبان مادری از زبان دیگر بسیار سخت است. ترجمه اشعار حافظ و سعدی به روسی کار سختی برای مترجمان است.
در بخش دیگر برنامه، زهرا محمدی گفت: حضور ادبیات فارسی و رشته ایرانشناسی در روسیه در زمان‌های متفاوت و با اهداف خاصی صورت گرفت. زبان فارسی هم در زمان پتر کبیر وارد قلمرو روس شد. زمانی که شاعران، نویسندگان و بازرگانان سفر می‌کردند با کشور و مردم آنجا آشنا می‌شدند و زمینه آشنایی فرهنگی و ادبی فراهم می‌شد.
او ادامه داد: برای ایران، شعر جزو مهم‌ترین مولفه‌های فرهنگی به شمار می‌رفت و شاعران، نویسندگان و ادیبان بسیاری از طریق شعر با فرهنگ و آداب و رسوم ایران آشنا شدند.
محمدی پوشکین را مثال زد که با ادبیات فارسی از طریق دوستانش که در ایران تاجر یا سفیر بودند آشنا شد. به گفته او، در قرن ۱۹ انفجار ادبی در روسیه رخ داد که بسیاری از اشعار و ادبیات شرق و ایران در مجلات آنان چاپ شد.
ترجمه‌ها هدفمند نبوده است
این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ادامه داد: ترجمه آثار در کشور ما هیچ وقت هدفمند و طبقه‌بندی شده صورت نگرفته و ما با هدف اینکه جهان‌بینی و درکی از فرهنگ آن کشور داشته باشیم، ترجمه‌ای نکردیم.
محمدی معتقد است که اشعار ایرانی ترجمه شده فقط می‌تواند مفهوم را به مخاطب برساند و صورت و لطافت شعر سروده شده انتقال پیدا نمی‌کند.
او ضمن امیدواری در ترجمه بیشتر و بهتر آثار مولوی و حافظ به روسی در آینده، گفت: بعضی از ترجمه‌ها به زبان فارسی فاجعه است، چون مترجمان قواعد زبان فارسی را با اینکه زبان مادری آنان است، بلد نیستند. بنابراین باید روی افرادی که زبان و ادبیات فارسی می‌خوانند سرمایه‌گذاری کنیم.
رئیس مرکز روسکی‌میر دانشگاه تهران به همایشی که هر دو سال در روسیه برگزار می‌شود اشاره کرد و گفت: در این همایش تمامی مترجمانی که آثار روسی را در کشور خود ترجمه کردند، دعوت می‌شوند و به نظرم ماهم می‌توانیم این کار را انجام دهیم تا با آثار ترجمه شده کشورمان در دنیا آشنا شویم.
به باور وی ادبیات از مهم‌ترین روش‌هایی است که بتوانیم چهره خود را به دنیا معرفی کنیم.
سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «بخوانیم و بسازیم» از ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ در محل مصلی امام خمینی(ره) به شکل حضوری و در سامانه ketab.ir به صورت مجازی برگزار می‌شود.
