بازگشت
نویسنده کتاب‌های کودک و نوجوان ارتباط ناکافی با مخاطب دارد
1403/02/26-17:07
محسن هجری، نویسنده حوزه کودک و نوجوان در نشست «بررسی تعامل نویسنده و روانشناس در تولیدات ادبی» گفت: مشکل ما در کتاب‌های کودک و نوجوان این است که هنوز نویسنده مخاطب خود را به رسمیت نشناخته و متوجه نیست که این مخاطب کنش و واکنش مخصوص به خود را دارد.
به گزارش ستاد خبری سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، نشست «بررسی تعامل نویسنده و روانشناس در تولیدات ادبی» با حضور محسن هجری و محبوبه اسپیدکار چهارشنبه ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ در سرای اهل قلم کودک و نوجوان برگزار شد.
در این نشست که در سرای اهل قلم سالن کودک و نوجوان برگزار شد.، محسن هجری، نویسنده کتاب کودک و نوجوان با بیان اینکه ادبیات کودک و نوجوان یک ژانر مخاطب‌محور است، گفت: گاهی یک نویسنده با به کارگیری خلاقیت ادبی در متن، کتابی برای کودکان تالیف و مخاطب خاص خود را پیدا می‌کند اما در میان نویسندگان کودک گروهی هستند که معتقدند باید با روان‌‌‌‌‌‌شناسی کودک، جامعه‌شناسی، ادبیات و فلسفه کودک آشنا باشید تا بتوانید متنی را برای کودکان بنویسید.
او در بخشی دیگر از سخنانش با بیان اینکه در ادبیات تعلیمی، نگاه به کودک از بالا به پایین است، ادامه داد: در این نوع ادبیات متنی خلق می‌شود تا کودک آن را جذب کند. گروه خردسال و نوجوان دایره تجربیات متفاوتی با انسان بزرگسال دارد و به‌عنوان مخاطب باید ویژگی‌های روانی، شخصیتی و اجتماعی او بررسی شود تا بتوان اثری مناسب برای او خلق کرد. یکی از دلایلی که ادبیات کودک و نوجوان نتوانسته به جایگاه مناسب خود در جامعه ما برسد، همین ارتباط ناکافی و نارسا با مخاطب است.
این نویسنده افزود: اگر نویسنده‌ای که برای کودک و نوجوان می‌نویسد، این ویژگی‌ها را در نیابد، این نسل از ما فاصله می‌گیرد. مشکل ما در کتاب‌های کودک و نوجوان این است که هنوز که هنوز است، مخاطب خود را به رسمیت نشناخته و متوجه این نیست که این مخاطب کنش و واکنش مخصوص به خود را دارد. وقتی کودک به نوجوانی می‌رسد، تبدیل به کنشگر می‌شود و ماهیت خود را تغییر می‌دهد. نویسنده این گروه سنی در صورتی می‌تواند برای این گروه سنی بنویسد که این مخاطب را با تمام ویژگی‌های آن به رسمیت بشناسد.
هجری با بیان اینکه اکنون در یک بحران برای آثار کودک و نوجوان قرارداریم، ادامه داد: اکنون در این حوزه گرفتار بین سنت و مدرنیته هستیم و در این دوره گذار نتوانسته‌ایم به یک تصویر روشن از خودمان برسیم. من نویسنده باید تلاش کنم که جامعه را به یک نوع آگاهی نسبت به وضعیت خود برسانم.
نقش روان‌‌‌‌‌‌شناسی بر محتوای مبنتی بر تخیل
در ادامه این نشست، محبوبه اسپیدکار، روانشناس کودک درباره تاثیر روان‌‌‌‌‌‌شناسی در کتاب‌های کودک و نوجوان گفت: در ادبیات کودکان از آنجایی که با محتوای مبتنی بر تخیل روبه‌رو هستیم، نقش علم روان‌‌‌‌‌‌شناسی را در آن بیشتر درمی‌یابیم. اکنون بخشی از جامعه نیاز به روان‌‌‌‌‌‌شناسی کودک در متون دارد، چراکه مادران امروزی نمی‌خواهند همچون مادران گذشته بر اساس غریزه با کودک رفتار کنند و سعی دارند از روان‌‌‌‌‌‌شناسی و ادبیات تعلیمی برای تربیت فرزند خود استفاده کنند. در این بخش با کمبود آموزش مواجه هستیم. کتاب‌هایی که اغلب در این حوزه وجود دارند پر از دستورالعمل‌هایی است که گاهی نتیجه عکس می‌دهند.
او افزود: اولین نکته برای نوشتن در حوزه کودکان بر اساس روان‌‌‌‌‌‌شناسی این است که در حیطه‌ای کار کنند که تخیل آنها خوب است. اگر در حیطه درون‌نگری خیلی پرسشگر هستیم باید در این حیطه بیشتر بخوانیم چون خواندن آثار دیگران می‌تواند در نوشتن آثار بهتر بسیار موثر باشد. باید به این آگاهی برسیم که در حیطه روان‌‌‌‌‌‌شناسی کودکان اگر اثر موفقی خلق نمی‌کنیم حداقل اثر مخربی هم تولید نکنیم.
سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «بخوانیم و بسازیم» از ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ در محل مصلی امام خمینی(ره) به شکل حضوری و در سامانه ketab.ir به صورت مجازی برگزار می‌شود.
