بازگشت
ترجمه یک نوع بیماری است
1403/02/28-15:18
ارسلان فصیحی، مترجم و ویراستار گفت: ترجمه یک نوع بیماری است که مازوخیسم نام دارد و ترجمه ادبی دشوارترین کار ذهنی هست.
به گزارش ستاد خبری سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، نشست «شاعر و معمای هستی» و مراسم رونمایی از کتاب «آن» که روایتی از عمر خیام است در دهمین روز برگزاری سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران مصادف با ۲۸ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳ برگزار شد.
این نشست با حضور عبدالحمید ضیایی، نویسنده، شاعر و مدرس فلسفه، ارسلان فصیحی، مترجم و ویراستار، محمد سرد، کارشناس وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه، شراره کامرانی، نویسنده، شاعر و مترجم و رضا حاجی‌آبادی، نویسنده و ناشر در سرای ملل در نیم‌طبقه شبستان مصلی امام خمینی (ره) برگزار شد.
الیف شافاک کتابی با عنوان ملت عشق ندارد
ارسلان فصیحی، مترجم و ویراستار با اشاره به اینکه ترجمه یک نوع بیماری است که مازوخیسم نام دارد و ترجمه ادبی دشوارترین کار ذهنی هست، ادامه داد: مترجمی که سعی دارد کتابی درباره تاریخ ایران را از زبان دیگری به زبان فارسی ترجمه کند، باید منابعی که نویسنده به آنها اشاره کرده، پیدا کند و اصل مطلب را در کارش ذکر کند.
فصیحی فاش کرد که «الیف شافاک» کتابی با عنوان «ملت عشق» ندارد و کتاب او در ترکیه به نام «عشق» و در کشورهای دیگر به نام «چهل قاعده عشق» شناخته می‌شود.
او اعلام کرد: در واقع زمانی که من نسخه ترجمه شده کتاب الیف شافاک را برای چاپ و نشر به ناشر سپردم، ناشر گفت که اگر نام عشق را بر آن بگذاریم، مخاطب تصور می‌کند که با یک کتاب روانشناسی مواجه است، بنابراین پیشنهاد کرد که نام ملت عشق را روی نسخه ترجمه شده، بگذاریم.
۵۱ ناشر ایرانی با پروژه تدا همکاری می‌کنند
محمد سرد، کارشناس وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه در بخش دیگری از نشست «شاعر و معمای هستی» گفت: من از انتشارات هزاره ققنوس تشکر می‌کنم که راهی را باز کرده که ادبیات ترکیه به فارسی‌زبانان معرفی شود.
او به پروژه «تدا» که وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه با هدف معرفی ادبیات ترکیه به جهان راه انداخته و دنبال می‌کند، اشاره کرد و خبر داد: ۵۱ ناشر ایرانی با پروژه تدا همکاری می‌کنند و ۱۸۵کتاب ترکیه‌ای به زبان فارسی ترجمه شده‌اند.
رضا حاجی‌آبادی نویسنده و ناشر از محمد سرد پرسید که آیا پروژه تدا به صورت مستقل فعالیت می‌کند؟ محمد سرد پاسخ داد : پروژه تدا به‌عنوان بخشی از وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه فعال شده و به کارش ادامه می‌دهد.
حاجی‌آبادی گفت: ای کاش نهادهای فرهنگی ایران نیز پروژه‌ای چون پروژه تدا را راه‌اندازی و اجرا کنند.
نویسنده کتاب «آن» دفاع جانانه‌ای از خیام کرده است
شراره کامرانی، نویسنده، شاعر و مترجم که کتاب «آن» را ترجمه کرده، در بخش دیگری از نشست «شاعر و معمای هستی» گفت: اوچانلار نویسنده کتاب «آن» یک نویسنده مسلمان است و دفاع جانانه‌ای از خیام کرده است. او دوستی خیام، حسن صباح و خواجه نظام‌الملک را با قلم خودش روایت کرده است.
عبدالحمید ضیایی، نویسنده، شاعر و مدرس فلسفه نیز گفت: حقیقتا همیشه گفت‌وگو درباره خیام برای من لذت‌بخش بوده است و از افرادی که من را برای صحبت کردن درباره کتاب «آن» دعوت کرده‌اند، خوشحالم.
او افزود: برخی از افراد معتقدند که ترجمه نوعی خیانت است و مترجم به متن اصلی کتاب سنگ می‌اندازد.
این مدرس فلسفه گفت: براساس آنچه که در کتاب لذت خیانت آمده، ترجمه یک خیانت شیرین است.
ضیایی ادامه داد: در هر صورت ما در زندان زبان گرفتاریم و ترجمه راه فرار از این زندان است.
او بیان کرد: در واقع ترجمه به انسان‌ها کمک می‌کند که با زبان‌های دیگر آشنا شوند.
این شاعر گفت: امروزه برخی از افراد می‌گویند که شعر و آنچه درباره شاعران نوشته شده است، نباید ترجمه شود اما در واقع برخی از متفکران ما به زیر پرچم شعر پناه برده‌اند. ممکن است که آنها مخالف فلسفه باشند اما مگر مخالفت با فلسفه، نوعی فلسفه نیست؟
سه یار دبستانی
ضیایی سپس در پاسخ به کسانی که همه شراب‌های خیام را شراب‌های ربانی می‌دانند، تصریح کرد: این به مثابه تحریف واقعیت است و التزام ما فقط باید به حقیقت باشد.
او بیان کرد: خیام از شراب ربانی و شراب زمینی صحبت می‌کند تا مخاطبانش را بیش از پیش با وادی معنا آشنا کند.
این مترجم به مبحث فلسفه علیه تاریخ اشاره کرد و گفت: دهه‌ها قبل کتابی با عنوان سه یار دبستانی نوشته شد و در آن اشاره شد که خیام، حسن صباح و خواجه نظام‌الملک به اصطلاحی با یکدیگر دوست و هم‌سن بوده‌اند اما محققان و مورخان ما به این نتیجه رسیده‌اند که غیر ممکن است خیام، حسن صباح و خواجه نظام‌الملک با یکدیگر معاصر بوده باشند.
سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «بخوانیم و بسازیم» از ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ در محل مصلی امام خمینی(ره) به شکل حضوری و در سامانه ketab.ir به صورت مجازی برگزار می‌شود.
