
از موسی تا موسی، موسای دیگری نیامد/ اخلاق در یهودیت از نگاه ابن میمون
1403/02/28-18:37
آرش آبایی در نشست معرفی کتاب «هشت فصل در اخلاق یهود» گفت: کارها و خدمات ابن میمون در یهود به قدری اهمیت دارد که مثلی در یهود است که «از موسی تا موسی، موسای دیگری نیامد» و او را با حضرت موسی مقایسه کردهاند.
به گزارش ستاد خبری سیوپنجمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، نشست معرفی کتاب «هشت فصل در اخلاق یهود» اثر موسی بن میمون، فقیه و فیلسوف یهودی، جمعه، ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۳، در سرای ملل، با حضور همایون سامهیح، نماینده ایرانیان کلیمی در مجلس شورای اسلامی و رئیس انجمن کلیمیان تهران، آرش آبایی، محقق حوزه یهود و امیر مازیار، مدرس فلسفه برگزار شد.
همایون سامهیح، نماینده کلیمیان در مجلس شورای اسلامی و رئیس انجمن کلیمیان تهران با سپاسگزاری از حمایتهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از انجمن کلیمیان گفت: میزان بازدید از غرفه انجمن کلیمیان نسبت به سالهای گذشته که غرفه در بخش ناشران بینالملل و ناشران خارجی بود بیشتر شد و از این جهت از برگزارکنندگان نمایشگاه کتاب امسال برای اختصاص غرفه انجمن کلیمیان در بخش ناشران عمومی تشکر میکنم. در مورد نشریات در حوزه یهودیت در ایران تعداد این نشریات و کتابها نسبت به سالهای گذشته بیشتر شده است. دانشگاه ادیان از ترجمه کتب یهودیت استقبال کرده و اکثر این آثار بدون تغییر و ممیزی منتشر شده که موجب خشنودی جامعه یهودیت است. در اکثر نشریات منتشرشده با موضوع یهودیت، مهندس آبایی بهعنوان نویسنده و ویراستار نقش داشتهاند و ایشان افتخار جامعه یهودیت است و دلیل اشتیاق ایشان در پژوهش، عشق به دین موسی کلیمالله است.
آرش آبایی، محقق حوزه یهود در معرفی این کتاب گفت: کتاب «هشت فصل در اخلاق یهود» از موسی بن میمون به ترجمه مجتبی اکبری است و من بهعنوان ویراستار و راهنمای متن کتاب در آن نقش داشتم و مؤسسه سروش مولانا این کتاب را منتشر کرده است.
وی در ادامه درباره فقه یهود بیان کرد: منبع فقه و احکام یهود، تورات است. احکام تورات موجز است و اکثر آن اجرایی نیست. بنا بر اعتقاد یهود، آموزههایی شفاهی بهصورت سینه به سینه به آنان رسیده است که در دورانی در ۶۴ جلد تحت عنوان میشنا نوشته شده و سپس بحثهای تکمیلی آن در یک مجموعه ۳۷ جلدی تحت عنوان تلمود تدوین شده است. موسیابن میمون احکام شریعت یهود را در ۱۴ جلد تدوین کرد.
آبایی در ادامه در معرفی شخصیت ابن میمون گفت: موسی بن میمون در سال ۱۱۳۵ میلادی در آندلس متولد شد. او خاخام، پزشک، ستارهشناس و فیلسوف است و کارها و خدمات ابن میمون در یهود به قدری اهمیت دارد، که مثلی در یهود است که «از موسی تا موسی، موسای دیگری نیامد» و او را با حضرت موسی مقایسه کردهاند. او زندگی آرامی نداشته و در دورانی به دنیا میآید که در اسپانیا مجبور به تغییر دین بودند و خانوادگی از آنجا فرار میکنند و پس از زندگی در جاهای مختلف در نهایت به مصر میرود. او در مصر رهبر جامعه یهودیان بود و بهعنوان طبیب در دربار سلطان صلاحالدین ایوبی مشغول بوده است.
آبایی در ادامه با اشاره به آثار ابن میمون بیان کرد: میشنا تورات به معنی تورات ثانی، مهمترین کتاب اوست. کتاب دیگر او راهنمای سرگشتگان یا دلالهالحائرین است که کتاب فلسفی مهم برای کسانی است که با خواندن متن تورات دچار تناقض و سرگردانی دربرابر علم و فلسفه میشوند و تمام تلاش او برای تطبیق تورات با فلسفه و عقل بود. کتاب هشت فصل، مقدمهای بر فصول اخلاقی تلمود است. این کتاب در چهار محور نوشته شده که منعکسکننده شخصیت خود ابن میمون است و بین سال ۱۳۵۸ و ۱۳۶۵ میلادی و به زبان عربی، زبان روز منطقه در آن دوران نوشته شده است و بعدها به عبری ترجمه شده است. کتاب حاضر از متن عربی توسط آقای اکبری ترجمه شده است و این کتاب را با عبری و انگلیسی تطبیق دادهام.
امیر مازیار، مدیر نشر سروش مولانا در پاسداشت شخصیت و فلسفه ابن میمون و با مرور اندیشه فلاسفه از گذشته تا امروز گفت: ابن میمون شخصیت جامعی دارد و هم در شریعت یهود مرجعیت دارد و هم متفکر دینشناس و فیلسوف بزرگی است. او جایگاهی در تقاطع اندیشههای گوناگون پیدا کرده است و تأثیر مهمی در تاریخ اندیشه و فلسفه گذاشته است. او در جهان اسلام زندگی میکرد و نکته مهم از ابن میمون نسبتی است که آرا کلامی و فلسفی او با آرا فیلسوفان اسلامی دارد. فارابی و ابنسینا دغدغه سازگاری فلسفه با دیانت را داشتند و ابن میمون نیز متأثر از آنان، آثاری در آشتی و سازگاری دیانت با فلسفه داشته است. این کتاب نمودار تفکرات ابن میمون است و ارزش مطالعه تطبیقی دارد.
سیوپنجمین دوره نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران با شعار «بخوانیم و بسازیم» از ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ در محل مصلا امام خمینی(ره) به شکل حضوری و در سامانه ketab.ir بهصورت مجازی برگزارمیشود.