بازگشت
نمایشگاه کتاب می‌تواند تمامی اقشار جامعه را با یکدیگر به جهانی مشترک پیوند دهد
1404/02/11-15:26
آیدا الهی، نویسنده و مترجم توان‌یاب می‌گوید که نمایشگاه کتاب خواه‌ناخواه افراد کتاب‌دوست را به خود جذب می‌کند و در نهایت استقبال یا عدم استقبال مخاطبان از روند نمایشگاه است که کیفیت نمایشگاه را تعیین می‌کند.
آیدا الهی، نویسنده و مترجم، در گفت‌وگو با ستاد خبری سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، اظهار کرد: بازدید از نمایشگاه کتاب و صحبت با کسانی که کتاب‌خوان‌های جدی به‌حساب می‌آیند، برای نویسنده یا مترجم به منزله یک تحقیق میدانی است. البته مترجم و خصوصاً نویسنده بهتر است که نگرش مستقل خود را حفظ کند و در انتخاب یا آفرینش آثارش وابسته به طبع بازار کتاب نباشد تا خلاقیتش آزادانه فرصت ابراز وجود داشته باشد. بااین‌حال، باز هم رصد میدانی در شکوفایی خلاقیت و ایده‌ها می‌تواند تأثیر بسزایی داشته باشد.
مترجم کتاب «ملکه‌های فیلسوف» درباره دلایل اهمیت برگزاری و بازدید از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: نمایشگاه کتاب خواه‌ناخواه افراد کتاب‌دوست را به خود جذب می‌کند و در نهایت استقبال یا عدم استقبال مخاطبان از روند نمایشگاه است که کیفیت نمایشگاه را تعیین می‌کند. ازاین‌رو، نمایشگاه کتاب با پایش استقبال مخاطبان و تحت‌تأثیر برآیند کلی آن همچنان می‌تواند در خط‌مشی آتی چاپ و نشر تأثیرگذار باشد.
این مؤلف معتقد است نمایشگاه کتاب می‌تواند تمامی اقشار جامعه را با یکدیگر به جهانی مشترک پیوند دهد. الهی ادامه داد: بازدیدکنندگان و ناشران قطعاً – یا دستکم تا حدودی – به جهان‌بینی مشترکی خواهند رسید، یا حداقل جهان‌بینی خود را با هم به اشتراک خواهند گذاشت. اما حکمرانان بیشتر تابع مصلحت‌های سیاسی هستند و به‌جای تلاش برای اشتراک جهانی با مخاطبان و ناشران، سعی می‌کنند به جهان‌بینی کلی آنها جهت بدهند.
مترجم کتاب «هدایا» با اشاره به کارکرد آگاهی‌بخش نمایشگاه کتاب در افکار عمومی تأکید کرد: نمایشگاه کتاب نبایستی دیدی بازاری به این رویداد داشته باشد. شاید بهتر باشد کتاب‌های زرد که فروش بالای کاذبی دارند از شرکت در نمایشگاه محروم باشند تا رویداد فرهنگی اصیلی رقم بخورد. وقتی نمایشگاه از ازدحام کتاب‌های زرد خالی شود، کتاب‌های فاخرتر فرصت نمود پیدا می‌کنند و نگاه مخاطب عام با آثار فرهنگی مفیدتری آشنا می‌شود.
الهی که ترجمه کتاب «داستان عشقی ناگفته» را در کارنامه دارد، درباره استقبال از نمایشگاه کتاب در ادوار گذشته افزود: تا جایی که من پیگیر اخبار نمایشگاه کتاب در سال‌های اخیر بوده‌ام، نتوانسته است مخاطبان را راضی کند. ازاین‌رو، اگر نگوییم پسرفت کرده است، پیشرفتی هم در آن دیده نمی‌شود. اما امیدوارم در دوره سی‌وششم برنامه‌ها و تصمیمات خوبی درباره تغییر این روند اتخاذ شود.
الهی، مترجم کتاب «من هنوز هستم» بر این باور است که شبکه‌های مجازی بیشتر محیطی هستند برای وقت‌گذرانی و مخاطبان آن کمتر به محتوای فاخر جذب می‌شوند. الهی ادامه داد: این امر به‌غیراز آن که ذهن افراد را به محتوای سطحی عادت می‌دهد، فرصتی را فراهم می‌کند برای استفاده بازاری از کتاب، یعنی ترویج کتاب‌های زرد و تبلیغات غیرکارشناسی برای کتاب‌هایی که شاید محتوای درخوری نداشته باشند، اما توسط کتاب‌بلاگرهای بازاری تبلیغ می‌شوند.
وی افزود: در واقع، صنعت تبلیغات مجازی بزرگ‌ترین مروج محتوای سطحی و مهم‌ترین ابزار برای در مُحاق ماندن محتوای فاخر است. ازآنجایی‌که با جذابیت و سهل‌الوصول بودن محتوای سطحی و همچنین با صنعت قَدَر تبلیغات نمی‌توان زورآزمایی کرد، شاید چاره کار تلاش فردبه‌فرد افرادی باشد که با فعالیت مجازی خود سعی کنند توجه مخاطبان را به محتوای فاخر جلب کنند. از طرفی، حمایت از این افراد هم می‌تواند در پیشبرد این هدف والا به آنها یاری برساند.
آیدا الهی، نویسنده کتاب «به بیمار خود گوش فرا دهید» در انتها درباره خاطرات بازدیدش از نمایشگاه این‌طور توضیح داد: وقتی نام نمایشگاه کتاب را می‌شنوم، تصویری از پدرم که در کودکی دست ما را می‌گرفت و به نمایشگاه‌های محلی کتاب می‌برد به خاطرم می‌آید. در آن هنگام انتخاب من اغلب کتاب‌های مربعی‌شکل آیزاک آسیموف، با طرح ستارگان و کهکشان‌ها بود و پدرم در کنار یک بغل کتابی که برای خودش انتخاب کرده بود، باعلاقه آنها را برایم می‌خرید.
سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۱۷ تا ۲۷ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ با شعار «بخوانیم برای ایران» در محل مصلای امام خمینی (ره) برگزار خواهد شد.
