بازگشت
احمدرضا معتمدی در نمایشگاه کتاب: هیچ فیلمسازی با خواندن نظریه‌ها فیلمساز نشده است!
1404/02/18-20:03
دومین نشست از سلسله نشست‌های ارتباط بین کتاب و سینما در سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با حضور احمدرضا معتمدی، کارگردان و فیلمنامه‌نویس و مهرزاد دانش، منتقد سینما برگزار شد.
به گزارش ستاد خبری سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، دومین نشست از سلسه نشست‌های ارتباط بین کتاب و سینما روز پنجشنبه 18 اردیبهشت با حضور احمدرضا معتمدی، کارگردان و فیلمنامه‌نویس و مهرزاد دانش، منتقد سینما در سرای هنرگان کتاب برگزار شد.
مهرزاد دانش در این نشست با طرح این پرسش کلی که چگونه از سینمای سرگرم‌کننده به سینما به مثابه هنر رسیدیم اظهار داشت: سینما در ابتدای پیدایش به عنوان ابزاری سرگرم‌کننده، مانند سیرک یا بازار مکاره به کار گرفته می‌شد و نه نوعی هنر. تلاش‌های زیادی از سوی اندیشمندان نظریه‌پرداز صورت گرفت تا از لحاظ نشانه‌شناسی، تکنیکال، فرمالیسم و واقع‌گرایی، سینما را از جایگاه سرگرم‌کنندگی به جایگاه هنر ارتقا دهند. پس از آن عده‌ای نیز تلاش کردند همین هنر را به نظریه فیلم تبدیل کنند. اما این تلاش‌ها با وجود گستردگی، در مورد چیستی و هویت سینما کافی نبود.
وی افزود: از اواخر قرن گذشته به ویژه از دهه هفتاد به بعد، نیاز سینما به یک زبان، بیان و هویت فلسفی بیشتر شد. از برگمان تا تارکوفسکی سینماگران زیادی بودند که به این تلاش‌های فلسفی پرداختند و از سوی دیگر فلسفه قاره‌ای، این موضوع را بیشتر متجلی کرد. علاوه بر آن، سینما دیگر به روایتگری داستان یا موضوعات اجتماعی نمی‌پرداخت، بلکه سؤالات اساسی فلسفی درباره مرگ، هویت، زیست انسانی، مذهب و خداوند را مطرح می‌کرد.
معتمدی در پاسخ به سؤال چگونگی طی مسیر سینما از سرگرمی به فلسفه گفت: در دهه هفتاد میلادی با کتابی با نام فلسفه فیلم آشنا شدم که برای شروع بحث‌های خود اتفاقاً سراغ فیلم کازابلانکا که یک درام غیرفلسفی است رفته و بعد مثال‌هایی از راشومون، تارکوفسکی و وودی آلن ذکر کرده بود.
وی افزود: ژیل دلوز با بررسی ذات سینما نشان می‌دهد همان‌گونه که فلسفه از طریق واژگان تولید مفهوم می‌کند، سینما نیز با به‌کارگیری تصاویر به خلق مفاهیم می‌پردازد، بنابراین سینما را به مثابه فلسفه می‌توان در نظر گرفت. معتمدی ادامه داد: دلوز معتقد است که از جنگ جهانی دوم به بعد، نسبت میان سینما و حرکت از دست رفته و سینما با زمان ارتباط پیدا می‌کند.
معتمدی در ادامه تأکید کرد: باید در نظر داشت که نظریه‌های فیلم برای ساخت فیلم نبوده‌اند، یعنی هیچ فیلمسازی با خواندن نظریه‌های فیلم به یک فیلمساز تبدیل نشده، بلکه سینما از وجود خود سینماگر تراوش کرده و در یک هویت بصری، تجسّد می‌یابد.
سی و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۱۷ تا ۲۷ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ با شعار «بخوانیم برای ایران» در محل مصلی امام خمینی(ره) در حال برگزاری است. هم‌زمان با برگزاری بخش حضوری نمایشگاه کتاب ۱۴۰۴ تهران، بخش مجازی نمایشگاه نیز در سامانه book.icfi.ir امکان خرید غیرحضوری کتاب را برای علاقه‌مندان مهیا کرده است.
