بازگشت
نسل نوجوان به ترجمه اعتماد ندارند
1404/02/20-16:40
نشست «نسخه اصلی یا نسخه ترجمه؟»، شنبه 20 اردیبهشت‌ماه با حضور معصومه توکلی، معلم کتابخوانی و مروج کتاب و فعال فرهنگی، در سرای اهل قلم کودک و نوجوان سیوششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.
به گزارش ستاد خبری سیوششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، معصومه توکلی، معلم کتاب خوانی، با اشاره به اینکه با بیش از دوهزار نوجوان کتابخوان کار کرده است، گفت: بیشتر این نوجوانان از طبقه متوسط شهری بوده‌اند. بعد از کرونا، فضای آنلاین سبب شد تا با بچه‌های دیگر درکشور هم برخورد داشته باشم. در این تجربه متوجه شدم که نوجوانان کتابخوان این نسل، بیشتر نسخه‌های مادر به زبان انگلیسی را پیش از ترجمه می‌خوانند یا اگر داستانی هم ترجمه شده باشد، باز برای مطالعه به سراغ همان نسخه مادر می‌روند.
وی به علت‌های این موضوع اشاره کرد و توضیح داد: عده‌ای از این نوجوانان، علاقه‌مندان پیگیر ادبیات و کتاب هستند. متاسفانه باید بگویم عده‌ای دیگر هم به ترجمه‌های ما اعتمادی ندارند و فکر می‌کنند که کتاب‌های ترجمه شده، سانسور می‌شوند و نسبت به متن اصلی آن، اصیل نیستند. گروهی دیگر هم برای تقویت زبان انگلیسی به سمت خواندن نسخه‌های اصلی می‌روند. با توجه به سابقه فعالیت من در این سال‌ها، به جرأت می‌‌گویم که امروز یک سوم از نوجوانان کتابخوان ایرانی، به زبان انگلیسی یا زبان مادر مطالعه می‌کنند.
توکلی، عوامل تسریع این موضوع در میان نوجوانان را، گروه مرجع نوجوانانی دانست که در دنیای اینترنت فعال‌اند و کتاب معرفی می‌کنند.
وی گفت: همچنین انیمه‌های ژاپنی، یکی از علت‌های علاقه‌مندی بچه‌ها به زبان انگلیسی و متن‌های انگلیسی است. استفاده از اینترنت، فضای مجازی و هوش مصنوعی نیز، دسترسی نوجوانان به سرچشمه مطالب به زبان اصلی را آسان کرده و در نهایت به دلیل پیشرفت تکنولوژی و امکان ترجمه‌های همزمان یا سریع و بدون واسطه برای نوجوانان، این دگرگونی در دنیای ترجمه و نشر را فراهم کرده است.
به گفته این فعال فرهنگی، بچه‌ها می‌خواهند خودشان تصمیم بگیرند چه بخوانند یا چه نخوانند، نه اینکه برایشان تصمیم گرفته شود که کجای داستان در ترجمه حذف یا سانسور شود.
توکلی ادامه داد: با توجه به در دسترس بودن تمام اطلاعات و کتاب‌های داستانی، سانسور دیگر کار نمی‌کند بلکه سبب می‌شود تا نوجوانان بیشتر کنجکاو شده و به دنبال آن چیز بروند.
وی اضافه کرد: امروز، سانسور در حوزه نشر دیگر نه ممکن و نه مطلوب است و تنها اتفاق بدی که این وسط می‌افتد، ذهن نوجوانان در کتابخوانی به زبان انگلیسی تربیت و باعث تنبلی آنها در حوزه ادبیات و زبان مادری می‌شود و حتی در صحبت کردن نیز انگار ذهنشان به شکل ترجمه از انگلیسی به فارسی عمل می‌کند.
توکلی معتقد است که برگزاری جلسه‌های کتابخوانی در مدارس و مراکز فرهنگی برای نوجوانان می‌تواند به آنها فرصت دهد تا در مورد کتاب‌هایی که به زبان های اصلی خوانده‌اند، در میان هم سن‌های خود به بحث و گفت‌و‌گو و نیز تبادل نظر و تحلیل بپردازند که همین امر به بازاندیشی آنها در حوزه ادبیات و داستان به زبان فارسی کمک می‌کند.
سیوششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۱۷ تا ۲۷ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ با شعار «بخوانیم برای ایران» در محل مصلی امام خمینی(ره) در حال برگزاری است. همزمان با برگزاری بخش حضوری نمایشگاه کتاب ۱۴۰۴ تهران، بخش مجازی نمایشگاه نیز در سامانه book.icfi.ir امکان خرید غیرحضوری کتاب را برای علاقه‌مندان مهیا کرده است.
