بازگشت
«هنر انقلاب اسلامی» پیوند عمیق با مردم و واقعیت‌های روز دارد
1404/02/21-12:54
محمدرضا وحیدزاده، همزمان با حضور در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به تشریح ویژگی‌های هنر انقلاب اسلامی و تأثیر آن بر مردم و جامعه پرداخت.
محمدرضا وحیدزاده، کارشناس زبان و ادبیات فارسی و عضو گروه علمی ادبیات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در گفت‌وگو با خبرنگار ستاد خبری سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، درباره تازه‌ترین فعالیت‌های خود گفت: تمام فعالیت‌ها و پژوهش‌های من در زمینه هنر و ادبیات انقلاب اسلامی بوده و کتاب‌هایی که منتشر کرده‌ام، همه با همین موضوع ارتباط دارند.
وی افزود: به‌عقیده من، انقلاب اسلامی توانست به یک سبک متمایز در هنر دست یابد که می‌توان آن را با افتخار «سبک هنر انقلاب اسلامی» معرفی کرد. این هنر در عین سادگی، قدرت بیان خاص خود را دارد و به‌وضوح می‌توان آن را از هنرهای دیگر دوره‌ها تمییز داد. هنر انقلاب اسلامی از یک هویت خاص برخوردار است که نه‌تنها در ادبیات و هنرهای تجسمی، بلکه در سایر عرصه‌های هنری مانند موسیقی و تئاتر نیز نمایان است. البته، این دیدگاه من است و مخالفان جدی نیز در این زمینه وجود دارند که معتقدند ما در دوره انقلاب اسلامی به یک سبک ویژه در هنر نرسیده‌ایم، چه در ادبیات و چه در هنرهای تجسمی. اما من به‌صراحت می‌گویم که این هنر ویژگی‌های خاص خود را دارد و آن را از هر هنر دیگری متمایز می‌کند.
این نویسنده و پژوهشگر در ادامه با اشاره به کتابش «سبک‌شناسی انقلاب اسلامی» که در انتشارات سوره مهر منتشر شده، می‌گوید: در این کتاب، ویژگی‌های هنر انقلاب اسلامی را از جنبه‌های مختلف تحلیل کرده‌ام. من سعی کردم ویژگی‌های هنر این دوره را در قالب یک سبک‌شناسی خاص بررسی کنم. این کتاب به‌طور ویژه به ویژگی‌هایی مانند واقع‌گرایی، نمادگرایی، ارتباط با مردم و پیوند آن با روح انقلاب پرداخته است. هنر انقلاب اسلامی نه‌تنها در پیوند با مردم و واقعیت‌های روز قرار دارد، بلکه با استفاده از نشانه‌ها و نمادهای معنوی می‌تواند به ابعاد عمیق‌تری از حقیقت دست یابد.
وحیدزاده همچنین درخصوص تأثیر شعر انقلاب اسلامی بر جامعه گفت: شعر انقلاب اسلامی نسبت به سایر هنرها، توانسته است رابطه‌ای عمیق‌تر با هویت انقلاب برقرار کند. شعر در فرهنگ ایرانی از دیرباز نقش اساسی در بیان افکار، احساسات و تحولات اجتماعی ایفا کرده است. در انقلاب اسلامی، شعر نه‌تنها به‌عنوان ابزاری برای بیان ایده‌های انقلاب به کار رفت، بلکه ارتباط نزدیک و مستقیمی با مردم داشت. شعرهای معروفی مانند آثار حمید سبزواری و طاهره صفارزاده در این دوران، با مردم ارتباط برقرار کردند و توانستند تأثیرات عمیقی بر مخاطبان خود بگذارند. شعر انقلاب اسلامی نمی‌تواند از مردم جدا باشد. این شعر باید در دل مردم و جامعه زندگی کند و نتایج آن در خاطرات و یادها باقی بماند. برای نمونه، شعر حمید سبزواری و دیگر آثار موسیقایی که در انقلاب اسلامی خلق شدند، نه‌تنها در محافل روشن‌فکری، بلکه در دل مردم حضور داشتند و برخی از این آثار همچنان در یاد مردم زنده‌اند.
این شاعر، نویسنده و پژوهشگر در پایان هنر انقلاب اسلامی را آینه‌ای از واقعیت‌های اجتماعی و فرهنگی می‌داند که همواره در پیوند با مردم است.
به‌باور او، این هنر نمی‌تواند در دنیای انتزاعی و جدا از واقعیت‌های روزگار خود قرار گیرد. انقلاب اسلامی به هنر این دوره ویژگی‌هایی بخشید که آن را از هر هنری که پیش از آن وجود داشت، متمایز کرده است. این هنر از واقعیت‌های اجتماعی نشئت می‌گیرد و در عین حال با عناصر معنوی و فرهنگی جامعه نیز گره خورده است.
محمدرضا وحیدزاده، کارشناس زبان و ادبیات فارسی و عضو گروه علمی ادبیات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در عرصه پژوهش و نقد ادبی و هنری مشغول‌به‌کار است. او با انتشار آثار متعدد در زمینه هنر و ادبیات معاصر، به بررسی تحولات و ویژگی‌های هنر انقلاب اسلامی پرداخته است. از جمله آثار منتشر‌شده او می‌توان به مجموعه‌های شعر «اقرار» و «پیشواز»، اثر پژوهشی «سبک‌شناسی هنر انقلاب اسلامی» و سفرنامه «ماهی‌خوران» اشاره کرد. وحیدزاده در حال حاضر نیز بر روی تاریخ تکوینی شعر انقلاب اسلامی پژوهش می‌کند.
سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۱۷ اردیبهشت آغاز شده و تا ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ با شعار «بخوانیم برای ایران» در محل مصلای امام خمینی(ره) ادامه خواهد یافت. همزمان با برگزاری بخش حضوری نمایشگاه کتاب ۱۴۰۴ تهران، بخش مجازی نمایشگاه نیز در سامانه book.icfi.ir امکان خرید غیرحضوری کتاب را برای علاقه‌مندان فراهم کرده است.
