بازگشت
«بهترین روش‌های مدیریت پسماند» در نمایشگاه کتاب مرور شد
1404/02/23-17:07
کتاب «بهترین روش‌های مدیریت پسماند» در قالب یک نشست تخصصی در نمایشگاه کتاب تهران مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
به گزارش ستاد خبری سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب، رونمایی از کتاب «بهترین روش‌های مدیریت پسماند» با حضور فاطمه مؤمنی‌ها، نویسنده اثر و عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران، محسن قضاتلو، رئیس سازمان پسماند، فرهاد خسروانی، معاون خدمات شهری پسماند و محیط زیست، و حمیدرضا طهوری، مشاور عالی وزیر امور فناوری، برگزار شد.
خسروانی در ابتدای نشست، گزارشی از فعالیت‌های مرکز مطالعات شهری ارائه کرد و گفت: مرکز مطالعات شهری هرساله براساس رسالت علمی و پژوهشی خود، کتبی که هر سال تدوین کرده و مدام به اندوخته‌اش اضافه کرده، در اختیار مدیران شهری قرار داده است.
وی افزود: در سال ۱40۳، ۳۸ عنوان کتاب درباره خدمات شهری و محیط زیست منتشر شده است. از سال 1398 تا 1403، 115 گزاش تخصصی و به‌روز تنظیم شده و همچنین، در بازه زمانی یادشده، بین ۶۰ تا ۷۰ نشست تخصصی با مدیران و اساتید برگزار کردیم که هدف آن‌ها پیوند میان علم، فناوری، صنعت و توسعه شهری بوده است.
مؤمنی‌ها، مترجم کتاب و استادیار دانشگاه تهران، درباره ضرورت ترجمه و چاپ این اثر گفت: ما این کتاب را با هدف پاسخ به چالش‌های موجود در زمینه مدیریت پسماند در ایران ترجمه کردیم. این چالش‌ها، ابعاد اقتصادی و بهداشتی قابل‌توجهی دارند. این اثر توسط دفتر بازیابی منابع ایالات متحده در سال ۲۰۲۰ تدوین شده و به نظر ما بهترین منبع برای بهره‌برداری در سطح اجرایی است. این کتاب پیش‌تر در کشورهای در حال توسعه اجرا شده و با وضعیت کشور ما هم‌خوانی دارد.
وی افزود: کتاب در ۱۴ فصل تدوین شده است. فصل دوم بر اهمیت مدیریت پسماند تمرکز دارد و هشدار می‌دهد که عدم مدیریت صحیح می‌تواند منجر به مخاطرات شهری شود. سوزاندن پسماند نیز با آلودگی هوا همراه است و ترکیبات پسماند می‌تواند بر منابع آب زیرزمینی تأثیر بگذارد.
مؤمنی‌ها در ادامه اظهار کرد: در فصل سوم اشاره می‌شود که هیچ رویکردی برای تمام انواع پسماند مناسب نیست. هر کشور باید بر اساس نوع پسماند خود، راهکاری اختصاصی اتخاذ کند. بهترین روش مدیریت پسماند، کاهش تولید در مبدأ و استفاده مجدد از مواد است. در ادامه نیز به مقوله بازیافت و در نهایت تبدیل پسماند به انرژی پرداخته شده است.
این استاد دانشگاه گفت: در هرم مدیریت پسماند، تأکید بر تفکیک در مبدأ و رساندن پسماند به «نقطه صفر» است. همچنین به نقش شهرداری‌ها و دولت در هدایت این فرایند، بهره‌گیری از منابع خارجی و روش‌های فناورانه برای انتقال پسماند اشاره شده است.
وی در ادامه تصریح کرد: فصل نهم درباره روش‌های فناورانه انتقال پسماند است و فصل دهم به روش کمپوست و تجزیه بی‌هوازی اختصاص دارد. در فصل یازدهم نیز طبقه‌بندی پسماندهای قابل بازیافت و دفن بهداشتی آن‌ها بررسی شده است. در نهایت، فصل آخر به بازیابی انرژی از پسماند می‌پردازد.
طهوری با اشاره به شرایط موجود در ایران گفت: وضعیت مدیریت پسماند در کشور ما در سطح متوسط در میان کشورهای در حال توسعه است. میزان مصرف و تولید پسماند در کشور بالاست و فقط ۵درصد از پسماندها بازیافت می‌شوند. میزان تبدیل پسماند به انرژی نیز بسیار ناچیز است.
وی افزود: پسماندها اغلب دفن می‌شوند و در مقایسه با کشورهای دیگر، عملکرد ما مطلوب نیست. برای مثال، در محل دفن پسماند آرادکوه، با وجود فناوری‌ها و اهتمام ملی، انتظار می‌رود که پسماند به‌خوبی بازیافت شود؛ اما واقعیت این است که شرایط مناسب نیست و رویکرد فعلی بیشتر بر دفن متمرکز است تا آموزش و تفکیک.
طهوری در ادامه به چالش‌ها اشاره کرد: جداسازی از مبدأ در تهران به‌صورت کافی انجام نمی‌شود. هرچند استارت‌آپ‌هایی با همکاری شهرداری شکل گرفته‌اند، سرعت رشد آن‌ها پایین است. تأسیسات مناسب برای بازیافت نیز وجود ندارد. سازمان مدیریت پسماند اقدامات خوبی انجام داده؛ اما به‌دلایل مختلف، نتایج مطلوبی حاصل نشده است.
وی با بیان اینکه «یافته‌های علمی خوبی وجود دارد اما بین علم و اجرا پیوند درستی شکل نگرفته»، افزود: در نبود این پل ارتباطی، تصمیمات مرتب تغییر می‌کنند و بی‌ثباتی مدیریتی بر اجرای قوانین تأثیر می‌گذارد. اجرای بازیافت به‌کُندی پیش می‌رود و نیاز است نهادی مستقل برای ثبات برنامه‌ها شکل بگیرد تا از نوسانات مدیریتی در امان باشد.
قضات‌پور در ادامه این جلسه با اشاره به ضرورت مشارکت عمومی در تفکیک پسماند اظهار کرد: تفکیک از مبدأ تنها ۱.۵درصد است، در‌حالی‌که باید به ۸درصد برسد. تاکنون با ۶هزار مرکز قرارداد بسته‌ایم تا پسماندها را تفکیک و بازیافت کنند.
وی ادامه داد: در مدیریت شهری فعلی، با دو شرکت چینی برای سوزاندن علمی پسماند قرارداد بسته‌ایم. همچنین تصفیه شیرابه‌های محل دفن آرادکوه در دستور کار قرار گرفته و مراکز غیرمجاز اطراف تهران نیز سامان‌دهی خواهند شد.
در پایان، وی تأکید کرد: باید به‌طور هم‌زمان بر فرهنگ‌سازی، ارتقای دانش زیست‌محیطی، و توسعه زیرساخت‌ها تمرکز داشته باشیم. همچنین، شاخص‌های عملکردی دقیق باید برای نظارت بر پیشرفت این حوزه تدوین شوند.
سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۱۷ اردیبهشت آغاز شده و تا ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ با شعار «بخوانیم برای ایران» در محل مصلای امام خمینی(ره) ادامه خواهد یافت. هم‌زمان با برگزاری بخش حضوری نمایشگاه کتاب ۱۴۰۴ تهران، بخش مجازی نمایشگاه نیز در سامانه book.icfi.ir امکان خرید غیرحضوری کتاب را برای علاقه‌مندان فراهم کرده است.
