بازگشت
نمی‌توان تعریفی یک خطی و تازه از «اقتباس» ارائه داد
1404/02/24-18:56
رامتین شهبازی، منتقد سینما در نشست بررسی نظریه‌های جدید در اقتباس که با حضور این نویسنده و منتقد سینما در هشتمین روز از نمایشگاه برگزار شد، گفت: اقتباس در سال جاری از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مورد توجه قرارگرفت و شورای اقتباس نیز تشکیل شد.
به گزارش ستاد خبری سیوششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، رامتین شهبازی در این نشست گفت: تعاریف اقتباس هر روز بیشتر شده و نمی‌توان تعریف یک خطی و تازه‌ای از آن کرد. تعریف اقتباس براساس بازی زبانی است و اثری از اثر دیگر به وجود آوردن، است.
وی با بیان این که چگونه اقتباس انجام می‌دهیم، افزود: این سؤال ما را وارد حوزه تعریف از اقتباس می‌کند. این در حالی است که از کارکردها و روش‌هایی همچون ساخت‌گرایی، پساساختاری، نشانه‌شناسی گفتمانی و نشانه‌شناسی فرهنگی، وارد حوزه اقتباس می‌شویم.
این منتقد سینما ادامه داد: اقتباس از قرن هجدهم و نوزدهم پررنگ می‌‌شود و تا امروز ادامه دارد و تکثری که در حوزه مطالعات اقتباس داریم، شاخه‌شاخه است و در این صورت نمی‌توان تعریف یک خطی از اقتباس ارائه کرد جز تعریفی که می‌توان در لغت نامه‌ها پیدا یافت.
به گفته وی، انجمن سینمای جوانان ایران سال‌هاست در جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران بخشی را به فیلم‌های اقتباسی اختصاص داده است. ما به این نتیجه رسیدیم که برای تقویت این مسیر، به بازنگری نظری و ایجاد بسترهای مطالعاتی جدید در این حوزه نیاز داریم. نظریه‌پردازی در اقتباس امروز، در جهان بسیار گسترده شده و نمی‌توان با تکیه بر نظریه‌های تکراری پیش رفت.
شهبازی با اشاره به این که به‌رغم محدودیت‌های زمانی فیلم کوتاه، سینماگر باید به امر اقتباس به مثابه تمهیدی راهبردی نگریسته و چگونگی این اقتباس از آغاز روایت تا پایان‌بندی آن را مورد توجه قرار دهد، بیان کرد: ذهن مولف فیلم‌کوتاه در اقتباس از متون متنوع نباید فقط به تبدیل یک پی‌رفت داستان‌بنیاد (دایجتیک)، به یک توالی محاکاتی (میمتیک)، محدود شود و صرف تحقق این تبدیل را شرط کافی بداند.
شهبازی ادامه داد: در دوره‌های اخیر و با پیشرفت علوم انسانی در حوزه‌های مختلف همچون مقولات روایت‌شناسی، روانکاوی، فلسفه و ... ماجرای اقتباس، رنگ و بوی دیگر و شکل پیچیده‌تری به خودگرفته است.
سیوششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۱۷ اردیبهشت آغاز شده و تا ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ با شعار «بخوانیم برای ایران» در محل مصلای امام خمینی(ره) ادامه خواهد یافت. هم‌زمان با برگزاری بخش حضوری نمایشگاه کتاب ۱۴۰۴ تهران، بخش مجازی نمایشگاه نیز در سامانه book.icfi.ir امکان خرید غیرحضوری کتاب را برای علاقه‌مندان فراهم کرده است.
