بازگشت
فضای مجازی ابزاری برای کمک به کتاب‌دوستان است
1404/02/26-10:26
احسان ناظم بکایی معتقد است فضای مجازی به کتاب کمک می‌کند و برعکس آنچه که برخی فکر می‌کنند، فضای مجازی به حوزه کتاب لطمه چندانی نمی‌زند و حتی می‌تواند شتاب ببخشد.
احسان ناظم بکایی، نویسنده و روزنامه‌نگار در گفت‌وگو با ستاد خبری سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب اظهار کرد: این نمایشگاه به درستی همچون جشنواره فیلم فجر، نوروز اهالی کتاب محسوب می‌شود و تقارن این رویداد با فصل بهار، به ویژه ماه اردیبهشت، بسیار فرخنده و مبارک است و فرصتی مغتنم برای دیدار و تجدید دیدار دوستان قدیمی، علاقه‌مندان به کتاب و نویسندگان فراهم می‌آورد. از این منظر، نمایشگاه کتاب اتفاقی بسیار مهم است.
ناظم‌بکایی در ادامه به ویژگی‌های امسال نمایشگاه اشاره کرد و گفت: به دلیل تغییر ناگهانی دولت و تغییر ریل فرهنگی کشور، به نظر می‌رسد نمایشگاه کتاب امسال پویایی بیشتری حداقل نسبت به سه سال گذشته داشته باشد. این روزنامه‌نگار معتقد است بازدید مردمی از نمایشگاه کتاب اهمیت ویژه‌ای دارد. در این زمینه، خاطره‌ای از یکی از مترجمان و نویسندگان ارمنستانی نقل کرد که در ایروان به او گفته بود اگر نمایشگاه کتاب تهران را که هر سال برگزار می‌شود ببینید، دیگر حسرت حضور پرشور مردم در موزه‌های دیگر کشورها را نخواهید خورد.
نویسنده کتاب «ایران در عصر امامان» ادامه داد: این پویایی در بحث خرید کتاب، با وجود همه مشکلات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی موجود در ایران، نکته بسیار مهمی است و نمایشگاه کتاب همواره با صلابت همیشگی خود برگزار می‌شود.
در مورد قشر کودک و نوجوان، او به این نکته اشاره کرد که این یک فرهنگ نهادینه شده است و شخصاً دختری ۶ ساله دارد که عاشق نمایشگاه کتاب است.
نویسنده کتاب «من و بابا شاهم» گفت: سال گذشته، بازدید 3 روزه از نمایشگاه به اصرار دخترش بود و امسال نیز دخترش (سوفیا) بسیار خوشحال شده است که نمایشگاه نزدیک است.
عضو گروه نویسندگان برنامه تلویزیونی «برمودا» تأکید کرد: حوزه نشر کودک اهمیت زیادی دارد و حاکمیت باید در تولید فرهنگی جذاب برای کودکان حمایت‌های بیشتری را در نظر بگیرد. او همچنین به اهمیت تولید آثاری به‌روز برای نسل‌های جدید اشاره کرد و گفت که حتی کتابی که امسال چاپ می‌شود، سال بعد ممکن است تازگی خود را از دست بدهد.
احسان ناظم بکایی افزود: باید در حاشیه نمایشگاه، فرآیند تهیه کتاب را برای بازدیدکنندگان تغییر داد و تأکید کرد که محل برگزاری سالن کودک و نوجوان باید مناسب و جذاب باشد. بکایی در ادامه به مشکلاتی نظیر فضاهای خاک‌آلود و نامناسب سالن کودک و نوجوان در برخی دوره‌ها اشاره کرد و گفت که رنگ‌آمیزی، استفاده از موسیقی و ایجاد فضایی بصری جذاب برای مخاطب_ به ویژه بازدیدکنندگان کودک و نوجوان_ اهمیت زیادی دارد.
ناظم بکایی درباره انتقادات موجود در خصوص تأثیر فضای مجازی بر مطالعه سنتی پاسخ داد و گفت: البته که فضای مجازی می‌تواند کمک بسیاری در این عرصه کند و تا کنون نیز در مسیر خود موفق بوده است.
از نظر او اکنون آدیو بوک‌ها و پادکست‌هایی وجود دارند که اساس آن‌ها بر قصه‌ها و کتاب‌ها است. همچنین، او به وجود سایت‌ها و کانال‌هایی اشاره کرد که در خرید و فروش کتاب‌ها کار را برای دوستداران کتاب آسان‌تر کردند. او تأکید کرد که با توجه به وضعیت قیمت کتاب‌ها، جابجایی کتاب‌ها در قالب کتاب‌های دست دوم و چاپ‌های تک‌نسخه نیز در فضای مجازی رونق گرفته است.
این روزنامه‌نگار ادامه داد که فضای مجازی به کتاب کمک می‌کند و برعکس آنچه که برخی فکر می‌کنند، فضای مجازی به حوزه کتاب لطمه چندانی نمی‌زند و حتی می‌تواند شتاب ببخشد. او خاطرنشان کرد که کتاب خاصیت مانایی و ماندگاری بسیار زیادی دارد و همین ارزش این محصول فرهنگی را حفظ می‌کند.
در ادامه، این نویسنده به نکته‌ای درباره اطلاع‌رسانی در رابطه با دوره سی و ششم نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران پرداخت و گفت که اطلاع‌رسانی باید زودتر انجام شود. او اشاره کرد که با توجه به فاصله ۱۰-۱۲ روزه تا شروع نمایشگاه، اقدام سریع‌تری لازم است. همچنین، ناظم بکایی پیشنهاد داد که برخی نهادها و وزارتخانه‌ها باید فضا را تسهیل کنند و برای بازدیدکنندگان و دوستداران کتاب تسهیلات بیشتری در نظر بگیرند.
بکایی معتقد است: باید به سمت خرید قسطی کتاب‌ها برویم تا کتاب از سبد خرید فرهنگی جامعه حذف نشود. وی بیان این که در شرایط کنونی، محصولات فرهنگی، به ویژه کتاب، یکی از اولین چیزهایی است که از سبد خرید مردم حذف می‌شود ادامه داد:مردم برای خرید یک ماست صد هزار تومان هزینه می‌کنند، اما شاید حاضر نباشند برای دیدن یک فیلم سینمایی بلیطی به همین قیمت بخرند. در صورتی که اگر تسهیلات و حمایت‌های مربوطه روند افزایشی پیدا کند حل این چالش بسیار آسان‌تر خواهد بود.
سی و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۱۷ تا ۲۷ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ با شعار «بخوانیم برای ایران» در محل مصلی امام خمینی(ره) در حال برگزاری است. هم‌زمان با برگزاری بخش حضوری نمایشگاه کتاب ۱۴۰۴ تهران، بخش مجازی نمایشگاه نیز در سامانه book.icfi.ir امکان خرید غیرحضوری کتاب را برای علاقه‌مندان مهیا کرده است.
