بازگشت
تفاوت انسان با سایر موجودات «نقد کردن» است
1404/02/27-13:11
نشست نقد هنری در ایران جمعه 26 اردیبهشت ماه با حضور بهمن نامور مطلق، نویسنده و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، محمدحسین ناصربخت، عضو هیات علمی دانشگاه بین‌المللی سوره و انوش دلاوری، نویسنده در سرای اهل قلم سی و‌ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.
به گزارش ستاد خبری سیوششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، در این نشست، بهمن نامور مطلق، نویسنده با اشاره به تعریف نقد، گفت: انسان موجودی نقاد است و تفاوت او با سایر موجودات در همین نقد کردن است. نقد باعث تحول و اصلاح می‌شود، انسان بدون نقد ایستا‌ست و اگر نقد نبود، جامعه بشری تحول و حرکت به سوی جلو نداشت.
وی افزود: هر زمان که نقد تعطیل شد، ما انسان ها، دچار ایستایی و ارتجاع شدیم و از ماهیت انسانی خود جدا افتادیم. نقد سبب می‌شود تا نقص‌های جامعه برطرف شود، حالا چه نقد از خود یا دیگران و چه فرهنگ و هنر باشد.
نامور مطلق با اشاره به اینکه در خصوص نقد حرفه‌ای، سازمان یافته و تخصصی در ایران دچار ضعف هستیم، توضیح داد: ما از نقد، چیز وارونه‌ای ساختیم که سبب شده تا نقد ارزشمند نداشته باشیم. دچار تعارف با وضعیت خودمان و آدم‌ها هستیم که حاصل آن همین وضعیتی است که در نقد ادبی وهنری می‌بینیم. این امر بلای جان فرهنگ و هنر ماست.
این نویسنده تنها راه نجات از این بحران را شکل‌گیری اجتماعات متفکر و روشنفکری دانست که با هم گفت‌وگو و به هر قیمتی از هنر و ادبیات دفاع کنند.
نامور مطلق با اشاره به اینکه جامعه ایران، جامعه‌ای گفت‌وگومند نیست، گفت: راه خروج از این وضعیت، خود هنر و ادبیات است. هرچه جامعه هنری‌تر و ادبی‌تر شود، با جامعه گفت‌و‌گومند‌تری روبه رو خواهیم شد.
وی افزود: نقد، کاری اجتماعی است. ما نه تنها در ایران بلکه در جهان، با بحرانی‌ترین دوره تاریخی نقد و نظریه هنری مواجه هستیم. تکنولوژی با سرعت و پیشرفت در حال حرکت است و نظریه از آن عقب افتاده است. امیدوارم از انزوای فرهنگی خارج بشویم و در‌های فرهنگی کشور باز شود. ما نمی‌توانیم تجربیات دنیا را تکرار کنیم. باید نتایج خود را با یکدیگر به اشتراک بگذاریم.
در ادامه این نشست محمدحسین ناصربخت، استاد دانشگاه به موضوع نقد در تئاتر ایران پرداخت و گفت: نقد از دیرباز و با زاده شدن تئاتر همراه آن بوده است. اساسا نقد و تئاتر باهم درهم تنیده اند. تئاتر یک رسانه گفت‌وگومند و دیالوگ‌مند است.
وی افزود: در تهران نزدیک به زمان مشروطه، جریان تئاتر ایران، یک جریان روشنفکری را برای ما ایجاد کرد که قصد آن معرفی شیوه و سبک زندگی بود. تئاتر از منظر اجتماعی و سیاسی برای ما مطرح شد که حاصل آن برای ما نگاه منتقدانه بود تا یک نگاه هنری صرف.
ناصربخت تصریح کرد: هرچه به شرایط امروز نزدیک‌تر می‌شویم، متاسفانه بیشتر نقدها در حوزه تئاتر، با نگاه روزنامه‌نگاری و تمایل به شرح اجرا و پرداختن به زیبایی‌شناسی اثر، آن هم به شکل سطحی شده است. نقد آکادمیک ما بیشتر با مخاطبان دانشگاهی تئاتر صحبت می‌کند.
در ادامه این نشست، انوش دلاوری با اشاره به اینکه در نقد ادبی و هنری، رویکرد وجود ندارد، از وضعیت نقد در سینمای ایران گفت و توضیح داد: سال‌هاست که به هرکسی عنوان منتقد می‌دهیم. در فضای مجازی هرکسی در مورد فیلم، یک یا چند خطی می‌نویسد، یعنی یک شبه منتقد سینما می‌شود.
وی افزود: متاسفانه در مجله‌های سینمایی، هیچ رویکرد و جریانی در حوزه نقد وجود ندارد، بی‌سوادی منتقدان هم از کارگردانان بی سواد، کارگردان درجه یک می‌سازند، بنابراین وضعیت بد سینمای ایران، به دلیل نقد بد و منتقد‌نماهای بد سینمای ایران است. ما دچار تعارف با وضعیت خودمان و آدم‌ها هستیم و این بلای جان ماست.
سیوششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۱۷ اردیبهشت آغاز شده و تا ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ با شعار «بخوانیم برای ایران» در محل مصلای امام خمینی(ره) ادامه خواهد یافت. هم‌زمان با برگزاری بخش حضوری نمایشگاه کتاب ۱۴۰۴ تهران، بخش مجازی نمایشگاه نیز در سامانه book.icfi.ir امکان خرید غیرحضوری کتاب را برای علاقه‌مندان فراهم کرده است.
