بازگشت
شیوه آزمون و خطا در ترجمه درست نیست
1393/02/13-16:32
اولین میزگرد تخصصی سالن ترجمه نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با موضوع «ترجمه انگلیسی، عملکرد خانه کتاب: پیشنهادها و راهکارها» صبح روز شنبه 13 اردیبهشت در نیم‌طبقه شبستان برگزار شد.
به گزارش ستاد اطلاع‌رسانی بیست و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، در این میزگرد «اسدالله امرایی» و «محسن سلیمانی»، مترجمان زبان انگلیسی حضور داشتند.
سلیمانی در آغاز سخنانش در مورد نگاه به ترجمه گفت که اساساً 2 نوع دیدگاه به ترجمه وجود دارد. نگاه اول معتقد به آزاد گذاشتن ترجمه است و شعارش این است که «هرکس هر چیز را می‌تواند ترجمه کند». نگاه دوم معتقد به رعایت معیارها و قواعد ترجمه است و می‌گوید در ترجمه باید کتاب‌های مفید و مناسب برای جامعه را ترجمه کرد.
این مترجم در ادامه سخنانش افزود: نهادهایی که از بودجه عمومی تعذیه می‌کنند، باید مفید بودن کتاب‌ها برای ترجمه را مشخص کنند، اما این امر به معنای بی‌اعتنایی به فعالیت‌های بخش خصوصی نیست.
وی با بیان اینکه در ترجمه باید برنامه مشخصی وجود داشته باشد، اظهار کرد: می‌توانیم کتاب‌ها را از پیش با مترجمان متخصص، برای ترجمه انتخاب کنیم.
سلیمانی گفت: این فکر اشتباه در ایران وجود دارد که با ترجمه می‌توان فرایند تولید علمی را راحت کرد. این در حالی است که موجی از ترجمه بدون هرگونه نظارت وجود دارد.
وی با بیان اینکه «منظور من از نظارت، ممیزی نیست»، اظهار کرد: نظارت به معنای نهادی دولتی برای هدایت و راهنمایی ترجمه است.
این مترجم کتاب‌های ادبی ادامه داد: ترجمه کار انتقال معنا است و کسی که معنای متن را نفهمد، نباید آن را ترجمه کند.
وی با تاکید بر نقش خانه ترجمه در حوزه ترجمه کتاب‌های انگلیسی گفت: خانه ترجمه می‌تواند کتاب‌ها را انتخاب کند و به مترجمان پیشنهاد دهد و با برگزاری جلسات بررسی کتاب‌های مناسب، گامی در پیشبرد ترجمه کتاب بردارد.
سلیمانی گفت: مسئولان به شدت با ترجمه فارسی به انگلیسی موافق‌اند. برای ترجمه کتاب‌های فارسی به زبان‌های خارجی، باید از مترجمان خارجی استفاده کرد، زیرا فارسی‌زبانان بدون ادراک فضای زبانی و فرهنگی کشورهای دیگر نمی توانند به زبان آنها کتابی ترجمه کنند.
این مترجم با هرگونه «شیوه آزمون و خطا در ترجمه» مخالفت کرد و افزود: باید قبل از هر ترجمه‌ای، بررسی‌های لازم انجام شود تا ضریب خطا به صفر برسد.
«اسدالله امرایی» مهمان دیگر این میزگرد در آغاز سخنانش گفت: ما همیشه به دنبال قید هستیم، اما قید «آثاری که به درد ما نمی‌خورد»، معیار درستی برای ترجمه نیست. هر قیدی می‌تواند مانعی بر سر راه ترجمه باشد.
وی با بیان اینکه کار ترجمه و سرمایه گذاری در این خصوص باید به بخش خصوصی واگذار شود، افزود: اگر نهادهای دولتی به دنبال شخصی برای نظارت بر ترجمه باشند، سلیقه وارد این موضوع می‌شود.
امرایی ادامه داد: وقتی نهادی از دولت ارتزاق می‌کند، فروش اثر در بازار برایش بی‌اهمیت می‌شود. نهادهای نظارتی می‌توانند دولتی باشند، اما باید حد و مرز نظارت مشخص شود.
مترجم آثار ادبی با تاکید بر «خصوصی کردن چاپ کتاب» اظهار کرد: زمانی که چاپ کتاب از بودجه عمومی استفاده می‌کند، اثر با هر کیفیتی و به دست هر مترجمی ترجمه می‌شود، در حالی که بخش خصوصی با سرمایه‌گذاری دنبال مترجم متخصص می‌رود تا کتاب در بازار فروش برود.
امرایی که با خصوصی‌سازی ترجمه آثار فارسی به انگلیسی نیز موافق بود، بیان کرد: با حل کردن مسائل مالی بخش خصوصی می‌توان این حوزه را هم به بخش خصوصی سپرد.
وی در ادامه از لزوم ترجمه آثاری که واقعیت جامعه ایران را به تصویر می‌کشند سخن گفت.
این مترجم از ضعف ترجمه کتاب‌های فارسی به انگلیسی سخن گفت و افزود: در هیچ ترجمه ای به جز ترجمه‌های فارسی پانویس نمی‌بینیم. مترجم باید توانایی انطباق با فرهنگ جامعه را داشته باشد و به همین علت، مترجمان فارسی‌زبان نباید کتابی را به زبان دیگر ترجمه کنند.
بیست و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب از 10 تا 20 اردیبهشت ماه در مصلای بزرگ امام خمینی(ره) برپاست.
