جواد محقق:
مطالعه، سلامت انتخابهاي ما را تضمين ميكند
1389/02/16-08:30
جواد محقق، نويسنده و كارشناس كودك و نوجوان نشست تخصصي «نيازهاي مطالعاتي دانشآموزان» كه بعد از ظهر نخستين روز برپايي نمايشگاه بينالمللي كتاب برگزار شد، با تأكيد بر انواع مطالعات همزماني كه در طول زندگي بايد به آنها توجه داشت، اظهار كرد: از آنجا كه انتخابها را اعتقاداتمان ميسازند، اهميت مطالعات اعتقادي در كنار مطالعات شغلي و ذوقي از اهميت بالايي برخودار است./
به گزارش ستاد خبري سراي اهل قلم، در اين نشست كه عصر روز 15 ارديبهشت ماه در سالن كودك و نوجوان نمايشگاه بيست و سوم برپا شد، جواد محقق تنها سخنراني نشست بود كه با تبيين ضرورتهاي مطالعه در طول زندگي به اهميت كتابخوان شدن افراد در دوره نوجواني و كودكي آنها پرداخت و اظهار داشت: والديني ميتوانند انتظار داشته باشند فرزندانشان كتابخوان شوند كه خودشان به مطالعه اهميت دهند.
وي نيازهاي مطالعاتي كودكان و نوجوانان را به سه دسته اصلي مطالعات اعتقادي، مطالعات شغلي و مطالعات ذوقي تقسيم كرد و يادآور شد: مهمترين نوع مطالعه كه همه ما از كودكي به آن نيازمنديم، مطالعات اعتقادياند. همه ما فارغ از اين كه چه ديني داشته باشيم، ايمان، آرمان و اعتقاداتي داريم و در همه دوران زندگي نيازمند مطالعات اعتقادي هستيم زيرا انتخابهاي ما براساس اعتقاداتمان شكل ميگيرند. اگر اينها در دورهاي تقويت نشوند، ميتوانند در زندگي آتي افراد، مشكلاتي ايجاد كنند. آگاهيهاي ما سلامت اين انتخابها را تضمين ميكنند.
محقق، دومين دسته از مطالعات ضروري كودكان و نوجوانان را مطالعات درسي يا شغلي خواند و توضيح داد: از آنجا كه شغل اصلي دانشآموزان تحصيل است، اين دسته از مطالعات در شمار مطالعات درسي هم جاي ميگيرند. همه ما همواره در هر شغلي كه ايفاي نقش ميكنيم، نيازمند مطالعهايم و نبايد فقط بر اساس دانشي كه تحصيل را در آن به پايان بردهايم به فعاليتمان ادامه دهيم، چرا كه با پيشرفت و گذشت زمان، بسياري از اطلاعات جديد، دادههاي قبلي را تكميل يا نفي ميكنند. اين نوع مطالعه هم از جنس مطالعاتي است كه تعطيل بردار نيستند، زيرا در تمام طول زندگي به كاري اشتغال داريم كه فرصت زيادي را به آن اختصاص ميدهيم.
سخنران نشست، سومين نوع مطالعه كه همه مردم به آن نيازمندند را «مطالعات ذوقي» برشمرد و تشريح كرد: همه ما فارغ از اعتقادات و آرمانها و اين كه به چه شغلي اشتغال داريم، علايقي شخصي داريم كه بايد به آنها توجه كنيم و از منابع اصلي آنها نيز اطلاع داشته باشيم. البته بعضي از افراد خوش شانساند و هر سه نوع اين مطالعات در طول يكديگر برايشان ميسر ميشود، نظير افرادي كه در رشته مرتبط تحصيليشان اشتغال دارند و به اين شغل و رشته هم علاقمندند. افرادي كه اين توفيق نصيبشان ميشود، فرصتهاي بيشتري براي مطالعه فراوان و لذت بردن از زندگي خواهند داشت.
كارشناس و نويسنده حوزه كودك و نوجوان در پاسخ به اين سؤال كه (حذف مطالعات ذوقي كه در اغلب افراد به چشم ميخورد چه آسيبهايي را ميتواند در پي داشته باشد) گفت: انسان به گونهاي آفريده شده كه علاوه بر عقل و اراده، احساسات قلبي و غريزي هم دارد و در سايه پاسخگويي به تمام آنها به كمال ميرسد. در صورتي كه يكي از اين نوع مطالعات را تعطيل كند به انساني تبديل ميشود كه يكي از وجوه منشوري او رشد خوبي نكرده است.
وي با تاكيد بر اين كه براي رشد ابعاد وجودي و لذت بردن از زندگي بايد اين ابعاد در كنار يكديگر رشد كنند، گفت: تجربه ثابت كرده افرادي كه هر يك از انواع مطالعات را در طول زندگي دانشآموزيشان تجربه نميكنند، بعدها هم فرصتي به دست نخواهند آورد، چرا كه مطالعه يك عادت است و بايد از دوران كودكي و با مشاهده رفتار والدين و مربيان در فرد ايجاد شود و با راهنمايي آنها، جهت خود را پيدا كند.
محقق افزود: به دليل اينكه بخشي از مطالعات ذوقي ما مربوط به زماني نيست كه به اجبار كار ميكنيم يا در زمان سخت و دشواري قرار ميگيريم، بلكه مربوط به زماني است كه فرصتهايي را براي خودمان ايجاد كردهايم و ميخواهيم از آن زمان لذت ببريم، بايد توجه زيادي به آنها داشته باشيم. براساس اين تعريف اغلب مطالعات ادبي و هنري در حوزه مطالعات ذوقي قرار ميگيرند.
اين معلم با سابقه با تأكيد بر اين كه تمامي اين مطالعات بايد در عرض هم باشند، گفت: پيشزمينههاي اين عادت را بايد از دوران ابتدايي زندگي در خودمان تقويت كنيم تا بخشهاي مختلف وجوديمان به خوبي شكل گيرند.
كارشناس اين نشست با اشاره به آسيبهاي اين حوزه گفت: يكي از مشكلات ما كه بچهها كتابخوان نميشوند، اين است كه والدين اهل مطالعه نيستند و متأسفانه در مدارس هم مربيان و معلمان با افزايش اضطراب نمره و معدل در كودكان، آنها را به سوي مطالعات حفظي كه در آينده نيز فايدهاي براي آنها ندارد، سوق ميدهند. اگر معلمان آگاه باشند، به جاي محفوظات غير ضروري، كودكان و دانشآموزان را به سوي مطالعه در ابعاد گوناگون سوق ميدهند تا در هر حوزهاي كه كمبود يا مشكلاتي داشته باشند با مراجعه به منابع نيازشان را برطرف سازند.