به گزارش ستاد خبري سراي اهل قلم، اين نشست عصر ديروز(16 ارديبهشت ماه) در سراي اهل قلم كودك و نوجوان بيست و سومين نمايشگاه بين المللي كتاب تهران برگزار شد. در اين برنامه محمد برومند، نويسنده، نمايش‌نامه نويس و منتقد تئاتر كودك و نوجوان، داوود كيانيان، نويسنده و پيشكسوت تئاتر در ايران به سخنراني پرداختند.

در ابتداي اين نشست، داوود كيانيان، با اشاره به اين كه بها دادن به تئاتر كودك و نوجوان از سوي آموزش و پرورش از مهم‌ترين كارهايي است كه بايد در اين سال‌ها صورت بگيرد، گفت: يكي از فعاليت‌هايي كه در مدارس انجام مي‌شود «نمايش خلاق» در دوره پيش‌دبستاني است. نمايش خلاق بيش از يك دهه است كه فعال شده اما در اين اواخر زياد جدي گرفته نمي‌شود.

وي افزود: مربياني كه قرار است نمايش خلاق براي كودك و نوجوان داشته باشند، دوره‌هاي آموزش تخصصي آن را نمي‌بينند و به تدريج اين نمايش‌ها كمرنگ مي‌شوند.

اين نويسنده و پيشكسوت تئاتر گفت: نمايش‌هاي كلاسي از ديگر بخش‌هاي نمايشي است كه از اول تا پنجم ابتدايي در كتاب‌هاي درسي گنجانده شده اند و پس از هر درس به دانش آموز و معلم مي‌گويند اين درس را به صورت نمايش اجرا كنند، كه باعث درك مفاهيم درس و آشنايي با ادبيات و تئاتر مي‌شود. اما به دليل اين كه معلمان با تئاتر آشنا نيستند، اين نمايش‌ها اجرا نمي‌شود يا درست انجام نمي‌شود و درست انجام نشدن آن نيز اثر عكس دارد.

وي برگزاري جشنواره‌هاي تئاتر منطقه‌اي و استاني را از ديگر زمينه‌هاي تئاتر كودك و نوجوان در آموزش و پرورش خواند و اظهار داشت: در اين جشنواره‌ها دانش‌آموزان با علاقه، برنامه‌هايي را آماده مي كنند اما به علت عدم آشنايي مربيان پرورشي با تئاتر و گرفتاري آنها، اين برنامه‌ها آن گونه كه سزاوار است انجام نمي‌شوند.

كيانيان با اشاره به اين كه در تئاتر كودك و نوجوان بايد تمام فعاليت‌ها مانند متن نمايش، كارگرداني، طراحي صحنه و ساير فعاليت‌ها توسط كودكان و نوجوانان انجام شود، عنوان كرد: به اين طريق از يك سو كودكان تئاتر را بهتر مي‌شناسند و خلاقيت آنها متبلور مي‌شود و از سوي ديگر نوع ارتباط برقرار كردن با مخاطب را بهتر مي‌آموزند.

وي بيان كرد: بايد كاربردهاي تئاتر را بشناسيم و بررسي كنيم كه چرا در آموزش و پرورش تنها سه نوع فعاليت نمايشي پيش‌بيني شده است در حالي كه در برخي از كشورها كاربردهاي آن بيش از اين بهره‌برداري مي‌شوند. زيرا تئاتر مي‌تواند هر مطلبي را به صورت غير مستقيم آموزش دهد.

اين نويسنده حوزه ادبيات نمايشي با بيان اين كه تئاتر براي كودكان امري فطري است، گفت: خاله بازي و بازي‌هاي نمايشي از جمله فعاليت‌هايي است كه كودكان و نوجوان از ابتداي كودكي به آن علاقه دارند، هيچ جا بهتر از آموزش و پرورش نمي‌تواند اين استعداد فطري را در كودكان پرورش دهد.

كيانيان اظهار داشت: آشنايي با هنر از ديگر كاربردهاي تئاتر به شمار مي‌آيد. اين هنر يكي از اركان تمدن و آنچه بيش از همه اهميت دارد لذت بردن كودكان از تئاتر است. از طريق لذت و سرگرمي مي‌توان عميق‌ترين مسايل را به كودكان منتقل كرد.

وي با بيان اين كه تشكيل انجمن تئاتر كودك و نوجوان كه آماده ارايه خدمت در تمام زمينه‌هاست، يك جهش عظيم در حوزه تئاتر دانش‌آموزي است، گفت: ايجاد واحدهاي درسي در دانشگاه تهران در حوزه تئاتر كودك و نوجوان از ديگر اقدامات قابل توجه در اين باره به شمار مي‌رود.

كيانيان تاكيد كرد: اگر آموزش و پرورش مساله تئاتر را جدي نگيرد و به سادگي از كنار آن بگذرد اين فشار از بيرون وارد مي‌شود زيرا خانواده‌ها به علاقه فرزندانشان اهميت بيشتري مي‌دهند.

اين پيشكسوت حوزه تئاتر عنوان كرد: در بيشتر كشورهاي پيشرفته دنيا از دو سالگي كودكان را با تئاتر آشنا مي‌كنند به اين طريق مي‌توانند خلاقيت آنها را شكوفا كنند و دريابند هر يك از اين كودكان در چه زمينه‌اي ابتكار عمل دارند.

وي با اشاره به اين كه جوانان ما در زمينه‌هاي علمي بسيار موفقند و اختراعات بسياري دارند، افزود: اين جوانان در حوزه تئاتر فرصت نمي‌بينند و اگر معلماني آگاه داشته باشند، شاهد ابتكارات آنها در اين زمينه خواهيم بود.

 كيانيان گفت: برنامه‌ريزي در حوزه آموزش تئاتر بايد از سوي مسوولان رده بالا برنامه‌ريزي شود و تمامي نهادهاي مسوول هماهنگ با هم عمل كنند زيرا موازي كاري به جز صرف انرژي و هزينه بسيار، نتيجه‌اي در بر نخواهد داشت.

وي بيان داشت: برخي از تئاترهايي كه در مدارس اجرا مي‌شوند فاقد محتوا هستند و تنها به جنبه شادي آن توجه مي‌شود؛ غافل از اين كه از طريق تئاتر مي‌توان مفاهيم والاي تربيتي را به كودكان آموزش داد و نمايش‌هاي بي محتوا كودكان را سطحي بار مي‌آورد.

اين پيشكسوت حوزه تئاتر يادآور شد: در زمينه اعتلاي تئاتر هر كسي بايد به اندازه وظيفه خود گام بردارد و با توجه به اين كه انقلاب ما يك انقلاب فرهنگي بوده بايد بكوشيم جايگاه هنر و تئاتر در كشور مشخص شود.

سپس محمد برومند، نمايشنامه نويس و منتقد تئاتر گفت: هميشه تئاتر مدارس بنا بر سليقه مسوولان تغيير كرده است. همچنين در جشنواره‌هاي تئاتر كودك و نوجوان گروه‌هاي مدارس راهنمايي را محدود كرده‌اند و تنها گروه‌هاي دبيرستاني اجازه شركت در مسابقات كشوري را دارند در صورتي كه بر اساس آمار گروه‌هاي راهنمايي از گروه‌هاي دبستاني و دبيرستاني فعال‌ترند.

وي با بيان اين كه اين مسايل نشان از ضعف برنامه‌ريزي در اين زمينه را دارند، اظهار داشت: تا كنون فعاليت‌هايي كه در حوزه تئاتر صورت گرفته مقطعي و حاصل فعاليت مديران در زماني خاص بوده‌اند. اگر بخواهيم همه عوامل تئاتر را خود كودكان و نوجوانان انجام دهند نياز است ابتدا به آنها آموزش‌هاي مدوني داده شود و آموزش و پرورش به طور مستمر آن را پيگيري كند.

اين منتقد تئاتر تاكيد كرد: تنهايي كودكان از معضلات امروز و آينده كشور ماست، علاوه بر آن كودكان در آپارتمان نمي‌توانند بازي كنند اما تئاتر به عنوان يك فعاليت جمعي مي‌تواند بخشي از نيازهاي روحي رواني و اجتماعي آنها را تامين كند.

وي افزود: آموزش و پرورش به برخي از هنرها نظير فيلم بيش از تئاتر اهميت مي‌دهد و «جشنواره فيلم رشد» را برگزار مي‌كند كه گاهي كودكان ساير كشورها نيز در آن شركت مي‌كنند، اما با وجود اين كه سالن‌هاي نمايش تئاتر دارند چنين زمينه اي را براي تئاتر فراهم نكرده‌اند.

برومند با اظهار اميدواري نسبت به تشكيل انجمن يا مركزي براي تئاتر كودكان گفت: در چنين مركزي بايد تمام مسوولان فرهنگي مانند آموزش و پرورش، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و شهرداري همگام با هم مديريت كنند زيرا با موازي كاري تنها كودكان و نوجوانان ضرر خواهند كرد.

وي در ادامه گفت: چاپ نمايشنامه براي كودكان و نوجوانان بايد جدي گرفته شود. زيرا ناشران ما به انتشار نمايشنامه تمايل ندارند و تعداد كتاب‌هاي محدودي هم كه در اين زمينه منتشر مي شود هرگز نقد و بررسي نمي‌شوند. عدم آموزش نمايشنامه‌خواني به كودكان و تشويق آنها براي خواندن داستان‌هاي مصور(كميك استريپ) از ديگر مسايلي است كه برومند به آن اشاره كرد.

برومند در پايان يادآور شد: انتشار يك نمايش نامه چندصد صفحه‌اي بدون تصوير هرگز براي كودكان و نوجوانان جذاب نيست و بايد نمايشنامه‌ها را به گونه‌اي منتشر كنيم كه كودكان آنها را مانند قصه بخوانند.